Alblasserwaardse schrijfster debuteert met boek over Surinaams gezinsavontuur

ALBLASSERDAM/PORTUGAL • Anja en Wim Keesmaat uit Alblasserdam waren klaar met de hectiek in Nederland. In 2005 pakten ze hun koffers en emigreerden naar Suriname. Eindelijk rust. En een huis zonder comfort, met apen in de tuin.

Anja schreef een boek over hun Surinaamse ervaringen: 'Vogels moeten vliegen'. Het verscheen vorige maand bij uitgeverij Gideon. Inmiddels leven Wim en Anja in Portugal, voor onbekende tijd. De toekomst ligt open.

Bouwvallig huis
In haar boek beschrijft de in Streefkerk geboren wereldreizigster in korte hoofdstukken hun laatste maanden in Nederland, hun start in een bouwvallig Surinaams huis en het wennen aan een andere cultuur. Met gevoel voor humor vertelt ze over zowel prachtige als moeilijke momenten. Via Skype, gezeten op een Portugese heuvel, blikt ze voor Klaroen.nl nog een keer terug en vertelt ze over haar huidige leven.

Wat zorgde ervoor dat Wim en Anja destijds vertrokken, met hun drie kinderen op sleeptouw? "Voornamelijk het gevoel vast te zitten. Alles was al geregeld, we hadden het gevoel dat we in een gouden kooitje zaten. We wilden liever in de natuur zitten. Vrijheid was het belangrijkste ding. En Wim was herstellende van een burnout. We vonden: het roer moet om, hij redt het gewoon niet."

Vrijheid en ruimte
Jullie woonden ruim acht jaar in Suriname. Vonden jullie er waarop jullie hoopten? "Ja. Veel vrijheid en veel ruimte. Het tegenovergestelde van 'verzorgd van de wieg tot het graf'. We hadden het gevoel dat we in een of andere film zaten. Allemaal zo onwerkelijk. We hadden nooit het gevoel dat we terug wilden, vonden het een groot avontuur, de kinderen ook. Suriname is wel extreem de andere kant op. Na enige tijd waren we wel meer gebalanceerd, zagen we dat Nederland ook zijn goede kanten heeft."

Ze is Nederland een beetje ontwend. "Nederlanders werken verschrikkelijk hard. Dingen zijn goed geregeld. Maar ik krijg het er nog steeds erg benauwd. Na drie weken ben ik gevloerd. Ik moet er opeens een agenda aanschaffen, anders krijg ik mijn leven niet op orde. Je hebt veel sociale verplichtingen, zit gelijk weer in een systeem. Ik vlieg van hot naar her, dat doe ik makkelijk. Maar na drie weken ben ik blij dat ik weer weg kan."

Twee spijkerbroeken
Ze zien geen mogelijkheden om zich in Nederland aan de hectiek te onttrekken. "Je bent een sociaal wezen, krijgt zoveel input van alles en iedereen. Dat vraagt om een reactie. Het is moeilijk om mensen niet voor het hoofd te stoten. Als ik niet hier ben, verwacht niemand dat ik op bezoek kom. Maar als ik hier zou wonen en niet op uitnodigingen inga, doe ik mensen pijn." Ook het materialisme zuigt haar mee. "Ik heb twee jaar geleefd met twee spijkerbroeken en drie truien, dat ging ook. Ons bezit is inmiddels gereduceerd tot twee grote weekendtassen. In Nederland is eerste wat ik doe: een nieuwe broek kopen."

Kinderen
Hun kinderen zijn nu jonge twintigers. Toen ze vertrokken, was de oudste veertien. "We hadden goed overlegd en spraken af: als een van ons het binnen een jaar niet redt, gaan we terug. Ze lijken op ons, ze waren net zo gek als wij." Achter in Anja's boek blikken ook de drie kinderen in een eigen hoofdstukje terug. "Het viel me mee dat ze zo ontzettend positief waren. We hebben het er verder nooit meer over gehad. Je kunt dit alleen doen als je kinderen erachter staan, want je haalt hen uit hun omgeving. Onze tijd in Suriname heeft ons als gezin een heel sterke onderlinge band gegeven."

Door werk en studies kwamen de kinderen op allerlei plekken in de wereld terecht, maar momenteel wonen ze alle drie weer in Nederland. "Ik denk dat Wim en ik via Skype misschien wel meer contact hebben met onze kinderen dan anderen, omdat wij niet zo'n druk leven hebben."

Geloofscrisis
In haar boek beschrijft Anja ook een crisis in haar geloof, toen dingen erg tegen zaten. Hoe kijkt ze daarop terug? "Ik ben God veel minder gaan begrijpen, maar Hij is veel groter geworden. Ik heb gemerkt: hoe meer je Hem geeft, hoe meer Hij doet in je leven. Ik was geneigd goede dingen te doen, kritisch te zijn op mezelf. Maar toen ik twee jaar aan het reizen en genieten was, niet meer in een gemeente zat, kwamen we steeds weer bijzondere mensen tegen die we konden vertellen over God."

Nadat de kinderen waren uitgevlogen, maakten ze opnieuw ongewone keuzes. "We hadden heel Zuid-Amerika nog niet gezien. We hebben een oude vier keer vier gekocht met een daktent erop en zijn gewoon vertrokken, zonder duidelijk plan. Onderweg hebben we de auto opgeknapt. Wim doet vertaalwerk en kan onderweg werken, dat is fantastisch."

Veel relaxter
Wim en Anja wonen nu in een Portugees resort. "Het is het eigendom van een heel rijke Engelse dame. Het staat leeg en is te koop. We moeten hier vijf huizen schoonhouden en de tuin van 240 hectare bijhouden. Er komen regelmatig kijkers die we moeten rondleiden. Als ze het hele terrein willen zien zijn we drie à vier uur zoet. We spreken mensen waar je anders nooit mee in contact komt. Aan hen kun je zoveel kwijt. We zien hoe God alles leidt. Ik ben veel relaxter geworden, God is veel groter geworden. Ik vertrouw Hem veel meer en wil niet vertrouwen op geld en verzekeringen." Ze wil niet zeggen dat anderen ook zo moeten leven. "God gaat met iedereen zijn eigen weg. We zijn teveel geneigd iedereen in vakje te stoppen en te zeggen: zo werkt het. Maar je hebt allemaal je eigen route. We zijn allemaal uniek."

Ze denken af en toe voorzichtig na over hun toekomst. "Op het moment dat het resort verkocht wordt, is ons werk weer klaar. Wim zou het liefst een zeilboot kopen. Ik zou best een boot willen in een haven van Nederland, zodat ik de kinderen en onze ouders meer zie. Maar ik ken Wim: binnen een paar maanden zitten we op oceaan. Misschien kopen we een camper en gaan we reizen. Het is net wat er langs komt. En we kunnen ook nog op een ander huis gaan passen."

Bootje op IJsselmeer
Als ze op dit moment om de een of andere reden terug naar Nederland zouden moeten, zouden ze een bootje kopen. "En op het IJsselmeer gaan liggen, zodat je jezelf af en toe kan afsluiten. 'Sorry, we zitten op de boot'. Of: 'Volgende week zitten we op de Waddenzee.' Dat wordt geaccepteerd, want vakantie is heilig in Nederland. Daar heeft iedereen begrip voor."

Voorlopig genieten ze nog van hun tijd in Portugal. En van het vertalen en schrijven van boeken. Want Anja werkt aan haar tweede boek, een novelle, op verzoek van haar uitgever. Met een grijns: "Ik wist niet wat een novelle is, dat moest ik opzoeken op internet. Ik vind schrijven ontzettend leuk om te doen."

Meer over het boek op: https://www.gideonboeken.nl/vogels-moeten-vliegen