Wethouder: ‘Kritisch rapport Lekdijk reden om verstrekken vergunning nogmaals te toetsen’

MOLENLANDEN • De gemeente Molenlanden onderzoekt momenteel de manier waarop de toenmalige gemeente Molenwaard aan het Waterschap Rivierenland een vergunning verstrekte voor versterking van de Lekdijk.

“Het rapport van Stefan van Baars is voor ons reden om nogmaals te toetsen of het waterschap voldeed aan de eisen, of in de documenten aannemelijk werd gemaakt dat het ontwerp veilig was”, vertelt Wethouder Teunis Jacob Slob.

Inzichten
“De gemeente heeft destijds de documenten nagetrokken”, vervolgt Slob. “Met de inzichten die we nu hebben, doen we dat opnieuw. Kunnen we er nog steeds achter staan?”

Signalen
Ook bij de gemeente kwamen al jaren signalen binnen over de dijkversterking, geeft Slob aan. “Ook tijdens de werkzaamheden al. Rechtstreeks van de bewoners kregen we nagenoeg geen klachten, maar we hoorden er wel van. Klachten kwamen met name binnen bij het waterschap, de uitvoerende organisatie. Als gemeente hebben we na het verschijnen van het rapport ook contact gehad met belangenbehartigers van bewoners.”

Rol gemeente
Welke rol ziet Molenlanden nu voor zichzelf als gemeente? “Het is van belang om naast de mensen te staan. Het heeft enorme impact als je huis schade oploopt. Of we meer kunnen doen? Daarop beraden we ons, als dat noodzakelijk is. Maar de schadeafhandeling ligt bij het waterschap. Wij zijn echter ook verantwoordelijk voor onze inwoners. Als gemeente zien we toe op een goede leef- en woonsituatie voor inwoners. De veiligheid van het dijklichaam moet goed zijn.”

Toezichthouder
De gemeente nam na het verschijnen van het rapport van Van Baars direct contact op met het waterschap. “En samen met onze toezichthouder heb ik twee adressen aan de Lekdijk bezocht waar schade is. Onze toezichthouder heeft feiten geconstateerd en genoteerd. Het is van belang dat de signalen bijgehouden worden. Zolang de discussie loopt, gaan we niet interveniëren. In de gesprekken met het waterschap delen we onze bevindingen. Niet dat we het waterschap kunnen zeggen wat ze moeten doen, het is een bestuurlijke uitwisseling.”

Verbindende rol
Volgens Slob is een groot aantal schadegevallen afgehandeld. “En een aantal nog niet. Over een aantal dossiers loopt het gesprek tussen bewoners en het waterschap nog. Daar zit best wat pijn, door de langere termijn. Wij treden als gemeente niet in de schadediscussie, maar kunnen mogelijk wel een verbindende rol spelen, waar nodig.”

Loket
Er moet een loket komen waar mensen met vragen terecht kunnen. “We willen graag dat het waterschap voor gedupeerden een contactpersoon aanstelt die met naam en telefoonnummer op de website te vinden is, waar mensen met vragen terecht kunnen. Zodat mensen de meest deskundige informatie kunnen krijgen. Als gemeente doen we nu eigen waarnemingen. We krijgen er nu zo langzamerhand een beter beeld van.”

Dijkdoorbraak
Van Baars schrijft in zijn rapport over het gevaar van het openbarsten van het achterland bij hoog water, als gevolg van het leksteken van een hogere zandlaag onder het klei-veenpakket. Dit kan tot een dijkdoorbraak leiden. Onderschrijft het college dat risico? Slob: “Dat is een deel van de hamvraag die voorligt. we vinden dat het onderzoek door Deltares daar duiding aan moet kunnen geven. We zijn blij dat dit onderzoek er komt. Als de dijk inderdaad onveilig blijkt te zijn, dan moeten we op dat moment een antwoord formuleren.”

Waterschap eerst
“Het waterschap is de eerst verantwoordelijke en zal dan met initiatieven moeten komen. Hun plan van aanpak zal dan door ons getoetst moeten worden. Of wij daarvoor voldoende expertise in huis hebben? Wij moeten zorgen dat we het op de juiste wijze kunnen toetsen of kunnen laten toetsen. Op dat moment zullen we bekijken of we er externe expertise bij nodig hebben. De acute veiligheid is niet in gevaar, maar er is voldoende aanleiding om onderzoek te doen.”

Stichting
Inmiddels zijn Lekdijkbewoners met schade bezig om zich te verenigen in een stichting. Ook als zij al een schikking troffen met het waterschap, hebben zij volgens ir. Ad Schouls een goede kans om in aanmerking te komen voor een aanvullende vergoeding als sprake is van nieuwe schade. Schouls is voorzitter van stichting De Lekkende Lekdijk.

Aanmelden
De stichting bestaat pas sinds 23 april en formeel zijn er nog geen leden. “We moeten eerst nog een bankrekening openen”, aldus Schouls. “Daarna gaat er een brief naar alle bewoners aan het stuk dijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer, dan kunnen ze zich aanmelden. Ik verwacht dat veel mensen dat zullen doen. Er staan daar ongeveer 450 huizen en een groot deel van de bewoners heeft schade als gevolg van de dijkversterking.”

Vergoedingen
Volgens Schouls betekent een schikking met het waterschap niet dat het recht op vergoeding van nieuwe schade vervalt. “Omdat er nog steeds nieuwe schade ontstaat is dat niet houdbaar. Daarbij komt dat het waterschap een deskundige partij is en de bewoners dat niet zijn. Daarnaast zijn door een expertisebureau soms vergoedingen afgesproken die lager zijn dan het werkelijke schadebedrag.”

Veilig wonen
Schouls wil niet verzanden in langdurige juridische procedures. “Het is in het belang van iedereen dat we snel aan het werk gaan. Niemand kan zich ingewikkelde claimprocedures permitteren, dat is mijn insteek. Voorop staat dat bewoners volledig schadeloos gesteld worden en dat ze veilig kunnen wonen.”

Reactie Deltares
”Schouls heeft bewoners gewaarschuwd dat het proces nog wel drie à vier jaar zal duren. “We moeten eerst de reactie van Deltares op het rapport van Stefan van Baars afwachten, dan moet het waterschap maatregelen treffen voor de dijk en daarna kun je pas praten over wat er met de huizen moet gebeuren. Ik heb bewoners geadviseerd te stoppen met herstelwerk, omdat alles nog in beweging is en de oorzaak nog niet is weggenomen. We gaan de situatie per woning bekijken, desnoods alvast noodmaatregelen treffen om het bewoonbaar te houden. Het is belangrijk dat er voor bewoners een eindpunt is waar ze naartoe kunnen werken.”

Gesprek met dijkgraaf
Volgende week heeft Schouls een gesprek met dijkgraaf Co Verbaas van het waterschap. “Ik ga proberen om met het waterschap basisafspraken te maken, om rust voor de bewoners te creëren als het gaat over schadeloosstelling. Als het waterschap zegt dat zij alle schade zullen vergoeden, dan heb je wat. Ja, ik verwacht dat ze dat gaan zeggen.”

Lekkage
De civiel ingenieur denkt dat een oplossing voor herstel aan de binnenkant van de dijk zit. “Dus het waterschap en bewoners hebben elkaar nog hard nodig. Boorpalen hebben de dijk lek geprikt, die zitten aan binnenkant, dus als je het wilt oplossen, moet je dat aan de binnenkant doen. Het heeft geen zin er aan de buitenkant klei tegenaan te zetten, want de palen blijven dan nog zorgen voor lekkage.”

Peilbuizen
Volgens Schouls moeten er peilbuizen geplaatst worden in het dunnere zandpakket waarop de huizen staan en niet alleen in het diepere zandpakket. “De tegendruk van de tussenliggende zandlaag is lager. Als daar ook lekkage is, is de kans op opbarsten van de bodem bij hoog water in de Lek veel groter. Dan is de veiligheid van de polder in gevaar. Als dat niet zo is, is er geen acuut gevaar voor opbarsten. Ik heb begrepen dat die peilbuizen inderdaad geplaatst gaan worden.”