Alblasserdam en Molenlanden willen meer te zeggen hebben over molengebied Kinderdijk

KINDERDIJK • De gemeenten Alblasserdam en Molenlanden willen meer invloed hebben op de gang van zaken in Kinderdijkse molengebied. De Raad van Toezicht van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk voelt daar niets voor. Zonder medewerking van de stichting gaat een extern bureau nu zoeken naar een oplossing om de patstelling te doorbreken. De kosten: 40.000 euro.

Het is inmiddels zo’n acht jaar geleden dat de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk op bestuurlijk vlak een andere route insloeg. De Raad van Toezicht, die destijds bestond uit wethouders uit de omgeving Kinderdijk, kreeg een andere invulling. Wat betreft Alblasserdam en Molenlanden achteraf gezien te rigoureus.  

‘De governance zoals die na 2013 is geformaliseerd, ontneemt raad en college elke formele, directe mogelijkheid om ontwikkelingen bij te sturen’, zo staat in een raadsinfomatiebrief van de gemeente Alblasserdam. ‘Wij zijn van mening dat de balans hier teveel is doorgeschoten.’ De gemeenten verwijzen daarbij onder meer naar de impact van het toerisme op de omgeving. ‘De exploitatie van het gebied is een publieke verantwoordelijkheid.’

Zonder veel resultaat
Al in 2017 gaf de raad van de toenmalige gemeente Molenwaard nadrukkelijk aan hier wat aan te willen doen. In oktober 2019 stemden de gemeenteraden in met het ‘Gebiedsperspectief Kinderdijk’. Het regelen van invloed van de gemeentebesturen op de gang van zaken in het Alblasserwaardse werelderfgoed staat sindsdien op de agenda, maar zonder veel resultaat.

De Raad van Toezicht ziet niet de noodzaak om de huidige structuur aan te passen. ‘Zij voelen niet de lokale politieke en maatschappelijke druk en zien vanuit een afstand vooral de vooruitgang in vergelijking met de de situatie van voor 2103.’ Destijds was het molengebied in zwaar weer; met een tekort van bijna een miljoen euro dreigde er een faillissement. 

Statuten
‘Het bestuur en de Raad van Toezicht van de Swek blijven zich beroepen op de statuten die zij niet wensen te wijzigen. De pogingen van de colleges van Alblasserdam en Molenlanden om de balans enigszins te herstellen worden door hen vooral geïnterpreteerd als de wens terug te keren naar de situatie voor 2012-2013.’

Berend Buddingh, fractievoorzitter van Doe Mee!, de grootste partij in Molenlanden, geeft via Twitter ongezouten commentaar op de houding van de Swek. ‘Het SWEK laat eindelijk zijn ware gezicht zien. Swek is er niet voor de Kinderdijkers, maar voor de BV Nederland. Geen empathisch vermogen. Geen gevoel voor de omgeving. En dan de gemeentes verwijten meer invloed te willen. Het oldboys-network op volle toeren.’ 

Absoluut niet
“In diverse gesprekken en overleggen hebben we in allerlei bewoordingen laten weten absoluut niet terug te willen naar de situatie voor 2012-2013”, benadrukte wethouder Arjan Kraijo dinsdag in de Alblasserdamse commissie Grondgebied, waar dit onderwerp op tafel kwam. Maar het leidde niet tot een verandering in de patstelling. Vandaar dat de gemeenten een extern bureau in willen schakelen.

“Dat is wel een heel duur breekijzer om een vastgelopen discussie vlot te trekken”, zo concludeerde Herman Verweij (VVD) “40.000 euro is echt veel geld. Gaan de uitkomsten van dit onderzoek de bouwstenen leveren die we nodig hebben? Daar hebben wij vraagtekens bij.”

Starre houding
De Alblasserdamse politici lieten duidelijk merken weinig begrip te hebben voor de in hun ogen starre houding van de Raad van Toezicht van de Swek. “We zijn hierdoor negatief verrast”, stelde Harrold van Vliet (SGP). “Het is bijzonder jammer dat de stichting niet mee wil werken aan dit onderzoek. En waarom is dit bureau toch ingeschakeld? Gaat de Raad van Toezicht straks dan wel instemmen met de conclusies?”

Wethouder Arjan Kraijo liet weten daar vertrouwen in te hebben. “Het gaat om een hoog aangeschreven bureau met veel ervaring, dat niet alleen naar de stichting, maar ook naar het functioneren van de gemeentelijke overheid gaat kijken. Ik ga ervan uit dat er een advies op tafel komt dat door alle partijen wordt overgenomen.”

Goed gesprek
André Borgdorff, voorzitter van de Raad van Toezicht, is enigszins verbaasd over de opstelling van de gemeentebesturen. “Het getuigt van een beperkte visie als je ervan uitgaat dat meer grip op de Swek betekent dat je dan de gang van zaken in Kinderdijk beter in de hand zou hebben. De statuten van de stichting zijn destijds ook opgesteld en goedgekeurd door de gemeenten zelf én door de provincie Zuid-Holland. Waarom kunnen we dit niet via een goed gesprek in het Bestuurlijk Platform Kinderdijk oplossen?” 

Hij verwijst daarbij naar de stuurgroep Kinderdijk, die vanaf begin oktober onder deze nieuwe naam door het leven gaat. Het platform adviseert de verschillende leden. “Daar zitten ook de wethouders Arjan Kraijo van Alblasserdam en Arco Bikker van Molenlanden in. Het moet in overleg mogelijk zijn om eruit te komen, want inhoudelijk hebben we totaal geen verschil van mening. Het Gebiedsperspectief Kinderdijk steunen we allemaal. Ik betreur het dat we het tot op heden niet uit de wereld hebben kunnen helpen.”

Zwaar aangezet
Om dan 40.000 euro uit te geven aan een extern bureau om tot een oplossing te komen, vindt Borgdorff dan ook ‘redelijk zwaar aangezet’. “Blijkbaar zit er in de communicatie met de gemeenten iets dat niet goed loopt. Wij willen in ieder geval niet terug naar de situatie voor 21012-2013. Daarmee handelen we volstrekt in lijn met de statuten.” 

“Wij zijn ervan overtuigd dat het Bestuurlijk Platform dé plek is om hierover met elkaar in gesprek te gaan. We zitten middenin de selectieprocedure voor een nieuwe directeur-bestuurder; die zal in het doorontwikkelen van het Bestuurlijk Platform veel energie moeten steken. Voor de gemeenten is dat de weg om invloed op de gang van zaken binnen het Kinderdijkse molengebied uit te oefenen.”