'Papendrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog: 'Een gewichtig boek voor Giovanni'

PAPENDRECHT • “Het is letterlijk en figuurlijk een gewichtig boek geworden”, glimlacht Pieter van Wijngaarden. “Ruim 330 pagina’s op mooi papier, dat weegt aardig door”. Maar hij wordt onmiddellijk weer serieus.

“De inhoud is natuurlijk veel belangrijker en die is inderdaad ook gewichtig. De geschiedenis van Papendrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog, wat ook de titel is van het boek, is veel interessanter en indringender dan de meeste mensen weten.”

Terwijl hij enthousiast verder vertelt, kijkt hij bijna met verwondering naar de dikke pil die hij stevig in z’n handen houdt. Het is het eerste exemplaar, dat hij zo dadelijk gaat uitreiken en hij heeft een beetje een probleem. Hij heeft dat namelijk aan twee mensen beloofd en hij weet heel goed dat er toch echt maar één eerste exemplaar bestaat.

Wie van de twee krijgt dat unieke boek als eerste in handen? Voor hem staan zijn kleinzoon Giovanni Bern, die er helemaal voor uit Weert is gekomen en Wim de Leur, voorzitter van het 4-mei Comité en redacteur van het boek, een fikse klus, die hij, zoals Pieter later memoreert, belangeloos heeft uitgevoerd.

Mooie plannen
Er waren al de nodige mooie plannen uitgewerkt om er een bijzondere uitreiking van te maken, maar ook hier stak het coronavirus een spaak in het wiel. En zo heeft zich nu een heel kleine groep verzameld bij de nieuwe gedenksteen op de begraafplaats. In de buitenlucht dus en bij een gepaste locatie voor een boek over de oorlog.

Het 4-mei Comité is aanwezig, samen met Kees Korteland en zijn zus Marianne van Uden, zoon en dochter van de Papendrechtse verzetsstrijder Kees Korteland sr. Natuurlijk is er ook de familie van Pieter, waaronder dus de 11-jarige Giovanni, aan wie het boek ook is opgedragen. Het schrijven zit de familie blijkbaar in het bloed, want de jeugdige Giovanni heeft al een kort gedichtje geschreven over het thema ‘vrijheid’ dat Pieter heeft gebruikt als begin van het boek.

Stap naar achteren
Tot opluchting van de schrijver doet De Leur een stap naar achteren. “Eerst je kleinzoon, Pieter”, zegt hij. “We weten allebei dat het juist de jeugd is die we zo goed mogelijk bij dit thema moeten betrekken”. En zo krijgt Giovanni het eerste formele exemplaar van een trotse grootvader in handen gedrukt. Als De Leur zijn boek in ontvangst neemt, grinnikt Pieter: “Dit is het eerste exemplaar nummer twee”. De voorzitter van het 4-mei Comité is er niet minder blij mee.

Hij complimenteert de auteur ruimhartig met al zijn onderzoek in binnen- en buitenland, dat ruim vijf jaar in beslag heeft genomen. “Wij, als 4-mei Comité, zijn heel blij met dit boek. Het was een enorme klus, maar het is geweldig dat de geschiedenis van Papendrecht in die donkere periode van de bezetting zo uitvoerig is vastgelegd.” stelt De Leur. “En je bent nog maar net op tijd, want veel ooggetuigen zijn er niet meer. Langzamerhand worden al die herinneringen geschiedenis”.

Enorme klus
Pieter neemt de complimenten graag in ontvangst. “Ja”, zegt hij, “het was een enorme klus. Het was me dan ook nooit gelukt zonder hulp van velen. M’n vrouw Els in de eerste plaats, die me al die jaren met raad en daad terzijde heeft gestaan. Maar ik mag ook niet vergeten dat ik van Dorpsbehoud veel prachtig fotomateriaal ter beschikking heb gekregen.” Maar ondanks al die uren die het schrijven van ‘Papendrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog’ heeft gekost, is de Papendrechtse historicus nog zeker niet van plan te stoppen. Een volgend werk over het verzet in de Alblasserwaard staat alweer op stapel.

‘Papendrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog’ telt honderden, vaak nooit eerder gepubliceerde foto’s en is voor 29,95 euro te koop bij Museum Dorpsbehoud of bij Boekhandel de Gruijter op Winkelcentrum De Meent in Papendrecht.

Op de foto staan de betrokkenen bij de overhandiging, met v.l.n.r. Wim de Leur, Pieter van Wijngaarden, Giovanni, Kees Korteland en Marianne van Uden Korteland.