Gaby wil taboe doorbreken rondom psychische stoornissen

ALBLASSERDAM • Gaby 't Hart (24) uit Alblasserdam schreef een boek over overleven met autisme en depressies. Ze lijdt onder depressies en psychoses. Veel te laat werd onderkend dat ze autistisch is. Over haar ervaringen schreef ze een boek: 'Wanneer je niet meer leeft, maar overleeft'.

Op school kreeg Gaby het stempel 'moeilijk opvoedbaar'. Ze gedroeg zich vaak boos en chagrijnig. Doordat leerkrachten tegenover Gaby's moeder bleven herhalen dat haar dochter 'gewoon een moeilijk kind' was, ging zij dat uiteindelijk geloven.

Overprikkeld
"Ik raakte overprikkeld van alles", legt Gaby uit. "Van school, van de pauzes op school, buitenspelen, een dag naar een attractiepark, vakanties. Ik verpestte alles omdat ik overprikkeld was en mijn gevoelens uitte door boos en humeurig te doen. Tegenwoordig is er veel meer aandacht voor leerlingen met een speciale leerbehoefte. Toen ik naar school ging, was dit niet tot nauwelijks aan de orde. Als ik nu op de kleuterschool zou beginnen, zou het heel anders gaan. Ik zou passend onderwijs krijgen en er zou veel sneller een diagnose gesteld kunnen worden."

Eetstoornis
Omdat Gaby graag bij de groep wilde horen, overvroeg ze zichzelf continu. Ondanks al haar inspanningen bleef ze een buitenbeentje, waardoor ze zichzelf uiteindelijk afsloot voor contact met leeftijdgenootjes. "Ik was liever alleen." Ze ontwikkelde ook een eetstoornis. De ene periode at ze veel, de andere juist weer bijna niets. "Dat deed ik omdat ik ergens controle over wilde hebben." Uiteindelijk raakte Gaby zwaar depressief. "Als gevolg daarvan deed ik mijn eerste poging om mijn leven te beëindigen." Sinds die tijd voelt Gaby zich altijd moe.

Iets bijdragen
Nuchter constateert ze: "Ik kan mezelf niet vergelijken met anderen, ik ben nu eenmaal anders en ik moet dat ooit zien te accepteren. Iedereen is uniek. Maar ik wil zo graag iets bijdragen aan de wereld. Voor mijn gevoel heb ik dat nooit kunnen doen."

Met haar boek kan ze nu toch van betekenis zijn voor de samenleving. "Ik hoop met mijn boek bij te dragen aan het doorbreken van het taboe rondom de psychiatrie en psychische stoornissen", vertelt ze via e-mail. "En dat mensen met vergelijkbare problemen door mijn boek net even dat zetje in hun rug krijgen om toch om hulp te vragen."

Niet beter
Schrijven gaat haar makkelijker af dan praten. "Mijn doel is dat mensen met vergelijkbare problemen zichzelf in mijn verhaal herkennen, of iemand uit hun omgeving, en dan hulp zoeken."
Op het moment van de mailwisseling verblijft Gaby in een psychiatrische instelling. "Helaas is het niet zo dat ik nu 'beter' ben doordat ik een boek geschreven heb. Verre van zelfs. Ik wil er open over zijn. Ik heb in een psychotisch moment weer gepoogd mijn leven te beëindigen en heb daarvoor in het ziekenhuis gelegen. Daarna werd ik weer gedwongen opgenomen op een gesloten afdeling."

"Ik hoop snel weer wat stabieler te zijn en naar huis te mogen, maar goed zal het niet gaan. Ik weet ook niet of het een streven is om mij 'goed' of 'gelukkig' te voelen. Ik denk dat dit een te groot doel is. Ik moet nu eerst stabieler worden en daarna thuis weer met kleine stapjes mijn klein ingerichte leven gaan leven."

Grenzen aangeven
Gaby's boek gaat over 'overleven met problemen'. Haar moeder speelt een belangrijke rol in haar strijd om te overleven. "Ik heb een superfijne moeder die mij in alles ondersteunt. Zij neemt veel druk van mij weg. Zij zorgt ervoor dat afspraken zo geregeld worden dat ik genoeg rust kan krijgen en genoeg slaap heb. Zelf kan ik mijn grenzen nog steeds niet goed aangeven."

Anderen adviseren
Ze vindt het makkelijker om anderen te adviseren dan om zelf de goede keuzes te maken. "Ik kan andere mensen altijd adviezen geven over hoe ze het best kunnen omgaan met hun problemen en klachten. Ik vertel ze waar ze naartoe moeten voor hulp, maar voor mezelf is dat nog steeds een moeilijk punt. Tegen mensen die zich tegenover mij durven te uiten over hun problemen, zeg ik dat ze bij de huisarts terecht kunnen. Die moet alles geheim houden, tenzij je een gevaar bent voor je zelf of je omgeving."

Ineens op papier
In de periode waarin Gaby haar boek schreef, was ze opgenomen in een instelling en erg depressief. "Ik had streng toezicht van de begeleiding en zat vrijwel de hele dag in de woonkamer, waar de verpleegkundigen mij in het oog konden houden. Toen ben ik gaan schrijven. Uren per dag zat ik te werken. Ik had oordopjes in mijn oren met rustige muziek op en ik bleef typen. Wanneer het tijd was om te eten, bleef ik doortypen. Ik had niet eens meer door wat er om mij heen gebeurde. Het moest gewoon ineens allemaal op papier komen."

Luchtige hoofdstukken
Gaby's boek bevat ook luchtige hoofdstukken. "Daarin schrijf ik over mijn dieren; mijn dieren zijn mijn leven. Al sinds ik mij kan heugen, hou ik heel veel van dieren. Ik kon nog eerder 'paard' zeggen dan 'mama' of 'papa'. Ik vertel over de paarden die ik heb gehad en over grappige momenten die ik heb meegemaakt met mijn moeder of vader. Ook tijdens klinische opnames zijn er leuke dingen gebeurd. Die staan ook beschreven in mijn boek."

Reacties
De jonge schrijfster kreeg al veel reacties op haar boek. "Tot nu toe allemaal positief, maar ik bereid mij ook voor op negatieve reacties. Iedereen mag zijn mening hebben en ik weet dat er op mijn boek ook negatieve reacties kunnen komen. Maar ik kan mij daar nu goed tegen verweren."

Boek bestellen
Gaby's boek 'Wanneer je niet meer leeft, maar overleeft' telt 210 pagina's en kost 21 euro. Het is uitgegeven door uitgeverij Boekscout. Het boek is verkrijgbaar bij elke boekhandel in Nederland, onder andere bij Primera in Ablasserdam en bij Bruna in Papendrecht. Online bestellen kan ook, via de websites http://www.boekscout.nl en http://www.bol.com.