• Ulco Sybesma, al een halve eeuw voorzitter van stichting Antonia.
• Ulco Sybesma, al een halve eeuw voorzitter van stichting Antonia. Foto: Teus Admiraal

Sybesma blijft Antonia trouw

Algemeen 2.048 keer gelezen

ALMKERK • De naam van Antonia Klazina Middelkoop leeft 159 jaar na haar dood nog altijd voort in het verzorgingstehuis in Almkerk. Niet alleen in het verzorgingstehuis, maar ook in de gelijknamige stichting Antonia. Ulco Sybesma (85 jaar), rustend veearts te Sleeuwijk, is thans een halve eeuw voorzitter van de stichting.

Ulco Sybesma trad in de voetsporen van zijn vader Rintsje Piter. Een dierenarts in Heerenveen en één van de bekendere Friese dichters. Sybesma kwam na zijn studie diergeneeskunde in 1960 in de leer bij veearts Gerrit Jongeneel in Almkerk.

"Mijn eerste klus bij de gebroeders Kolff aan de Bloemsteeg in Almkerk was bloed afnemen bij runderen om ze te controleren op het besmettelijk verwerpen," zo schrijft hij zelf in deel 24 van de Historische Reeks.

Het eerste jaar in de streek verbleef hij in hotel Heessels in Dussen, eenmaal getrouwd verhuisde hij naar Werkendam en enkele jaren later naar Sleeuwijk. Vanaf 1 juli 1967 maakt hij deel uit van het bestuur van de stichting Antonia, eerst als secretaris, maar al snel wordt hij voorzitter.

Vrijzinnige richting
In een pachtcontract van 15 december 1968 duikt zijn naam voor het eerst op; het contract wordt bewaard in het Streekarchief in Heusden, samen met alle andere archiefbescheiden van de stichting Antonia. H

et bestuurslidmaatschap van Sybesma van stichting Antonia had alles te maken met zijn werk als dierenarts. Zeger Middelkoop had in zijn testament opdracht gegeven tot oprichting van de stichting Antonia en verordonneerde dat het bestuur uit een 'geneesheer, Hoofd eener Openbare School en veearts in de gemeente Almkerk' moest bestaan. Zij moesten zelfs van 'vrijzinnige richting' zijn.

'Weldadigheid'
Zeger Middelkoop kwam in 1854 ter wereld als zoon van een rijke, liberale herenboer, maar hij werkte als ontvanger der registratie van gerechtelijke acten en domeinen in Haarlem en stierf in 1913 kinderloos. De stichting die zijn geld erfde werd vernoemd naar zijn zus Antonia; ze zou in 1876 zijn verdronken in de Alm.

De landerijen die Middelkoop naliet hadden een omvang van twintig hectare. Inmiddels door ver- en aankoop van gronden is het bezit gegroeid tot 28 hectare. Grond die nog steeds wordt verpacht, soms jaren aaneen aan dezelfde boeren. En juist van de pachtgelden kan stichting Antonia de wens van Zeger Middelkoop na meer dan een eeuw nog altijd waarmaken.

Dat begon al snel na de oprichting van de stichting: vlakbij het perceel van de woning van Middelkoop aan de Kruisstraat werden in de Brugstraat vier woninkjes gebouwd voor arme ouderen in het dorp Almkerk.

"Behalve voor vrije woning wordt hun zooveel mogelijk uit het vermogen van de stichting, voeding, kleding en verpleging verschaft," zo is te lezen in het huishoudelijk reglement van stichting Antonia.

De ouderen moeten minimaal tien jaar in Almkerk wonen om in aanmerking te komen voor de zorg bij Antonia. Ze wordt in die begin jaren aangemerkt als een instelling van 'weldadigheid' zoals bedoeld in de Armenwet. Sociale voorzieningen voor ouderenzorg waren nog onbekend in die tijd.

Huize Antonia
Eind jaren vijftig verrijst in Almkerk het eerste bejaardenhuis dat de naam 'Huize Antonia' krijgt. Dan vindt ook een splitsing plaats van de stichting, zij behoudt de landerijen en het bejaardenhuis wordt ondergebracht in de stichting 'Zorg voor bejaarden'. De pachtgelden blijven beschikbaar voor de ouderenzorg.

Zo krijgt de stichting in 1991 een verzoek voor een bijdrage van 75.000 gulden aan het centrale alarmeringssysteem. Dokter Roel Pierik krijgt opdracht om te gaan praten met de stichting Zorg voor Bejaarden hoeveel geld ze echt nodig hebben. De notulen van het uiteindelijke besluit zijn niet meer terug te vinden.

"We besteden de pacht nog steeds aan ouderen, maar niet meer individueel. Zo hebben we bijgedragen aan een ringleiding in Altenahove, een weegschaal waar je met een rolstoel op kunt rijden en een tillift. Als er geen aanvragen zijn, verzinnen we zelf iets. Zo zijn we pas met bewoners van Antonia naar de film geweest in bioscoop Hollywoud," vertelt Sybesma.

En bij de opening van het nieuwe Antonia in 2011 heeft de stichting een schilderij van Zeger Middelkoop laten restaureren, het kreeg een mooi plaatsje aan de wand.

Rode kool
In een eeuw is veel veranderd in de ouderenzorg, maar de 28 hectare eigendom van stichting Antonia worden nog altijd verpacht aan boeren rondom Almkerk. Soms tientallen jaren aan dezelfde families. Nog regelmatig gaan de voormalige veeartsen Sybesma en Rienks langs bij de boeren.

"Het is fijn om die contacten te behouden en af en toe krijg je dan een rode kool mee," zo vertelt Sybesma, die ook na vijftig jaar in het stichtingsbestuur nog niet aan stoppen denkt.

"Het is mooi werk om te doen, maar je wordt er niet moe van."


Hannie Visser-Kieboom

Marjo van Andel

Eindredacteur Het Kontakt-Vijfheerenlanden

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

• Archieffoto van Marianne Vos.
Marianne Vos boekt met winst in Dwars door Vlaanderen 250ste profzege op de weg Sport 23 uur geleden
• Het Waterpoort Festival duurt een dag langer dan vorig jaar.
Waterpoort Festival 2024: dansen, zingen en een 'trip down memory lane' Nieuws 27 mrt, 17:54
• De A27 richting Utrecht is dit weekend dicht door onderhoudswerkzaamheden.
Capelse veer vaart langer door tijdens afsluiting van A27 in paasweekend Nieuws 27 mrt, 17:18

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden