‘Wordt een reis om nooit te vergeten’

SLEEUWIJK/PRAAG• Vier leerlingen van vmbo Schans in Sleeuwijk vertrokken afgelopen zondag samen met een docent naar het Tsjechische Praag, om daar mee te doen aan het uitwisselingsproject Erasmus+. Ze konden toen nog niet vermoeden dat ze amper twee dagen later weer thuis zouden zijn, omdat de docent maandagmorgen positief testte op corona.

Al twee jaar wachtten de vier meiden op hun reis naar de Tsjechische hoofdstad. Het idee was dat ze daar leerlingen uit Zweden, Hongarije, Oostenrijk, Tsjechië en Turkije zouden ontmoeten, om zo iets over elkaars leefwijze te leren en kennis te maken met andere culturen en omgangsvormen. Erasmus+ is een uitwisselingsproject dat wordt gesubsidieerd door de Europese Unie en waarbij steeds kleine groepen leerlingen een van de deelnemende scholen bezoeken. Het sluit mooi aan bij de lessen die ze op school krijgen over burgerschap.*

Internationale kansen
De reis naar Tsjechië was de eerste reis van het uitwisselingsprogramma, maar corona zorgde ervoor dat de reis verschillende malen werd uitgesteld. “We doen hieraan mee, omdat we onze leerlingen dit soort internationale kansen gunnen. Drie van de vier leerlingen hadden nog nooit gevlogen. Dus zondagmiddag voor ze vertrokken, stuurde ik ze nog een mailtje, waarin ik ze op het hart drukte dat het een reis zou worden om nooit te vergeten”, vertelt Monique Branderhorst over het project.

Als directeur van Schans heeft Branderhorst de afgelopen dagen nauw contact met de leerlingen, hun ouders en de besmette docent gehad. “Natuurlijk wisten we dat er risico’s waren en hebben dit een week voor vertrek nog uitgebreid met de ouders besproken. Want ‘wat als…’? Je hoopt natuurlijk dat alles goed gaat, maar je moet er wel rekening mee houden dat er iets kan gebeuren. Tsjechië is op dit moment een geel land en de organisatie van Erasmus+ vond het verantwoord om het door te laten gaan. De enige aanpassing was dat ze niet in gastgezinnen sliepen, maar in een hotel. De leerlingen wilden de reis heel graag maken en de ouders stemden ermee in. Juist doordat we vooraf zo duidelijk met elkaar hadden gesproken, wisten we elkaar ook snel weer te vinden en is er snel een oplossing gekomen.”

Zelftest
Branderhorst doelt op het terughalen van de leerlingen. “Ze kwamen maandagochtend op de Tsjechische school aan en de organisatie had zelftesten klaarliggen. De leerlingen testten negatief, maar de docent bleek positief te testen op corona. Omdat hij geen klachten had, heeft hij om een tweede test gevraagd, maar ook die was positief. Toen moest de hele groep terug naar het hotel en kregen ze het dringende advies om alle vijf een pcr-test te gaan doen.” In afwachting van de pcr-test gaan de leerlingen en de docent in quarantaine.

“Aan mij als directeur was het vervolgens om te beslissen of we er een nieuwe docent naartoe zouden sturen, of dat we iedereen zouden terughalen. Los van het feit dat ik door uitval al geen andere docent had om die kant op te sturen, vonden we het risico ook heel groot dat een van de leerlingen tegen het eind van de week alsnog positief zou testen. En dat wil je echt niet, want dan zit zo’n meisje daar alleen op een hotelkamer in quarantaine. En je hebt het natuurlijk wel over minderjarige leerlingen.”

Terug naar Nederland
In goed overleg met de ouders wordt besloten om de leerlingen terug naar Nederland te halen. Een vader die werkt bij een autobedrijf in de regio regelt een busje en twee vaders en een docent vertrekken maandagavond om 19.00 uur richting Praag. “Wij vonden het belangrijk dat zowel ouders als school betrokken waren”, legt Branderhorst uit. “Zowel de vaders als de docent hadden er een werkdag opzitten en door met z’n drieën te rijden, konden ze de hele nacht doorrijden.”

Als de leerlingen dinsdagochtend wakker worden in het hotel, is het busje gearriveerd. Na een ontbijt in het hotel vertrekt het busje met leerlingen richting Nederland. Ze komen dinsdagavond vermoeid thuis aan. De besmette docent wordt later opgehaald. “We wilden de leerlingen en de docent niet bij elkaar in het busje hebben. De vaders hebben vrij genomen om ze op te halen en de leerlingen hebben bovendien een SE-week volgende week. We wilden voorkomen dat iemand in het busje alsnog ziek zou worden.”

Een van de moeders van de leerlingen laat weten heel blij te zijn met de handelswijze van de school. “Terwijl de docent zijn tweede test onderging, had ik mijn dochter op de app. Dan krijg je het toch wel even Spaans benauwd. Gelukkig ontfermde een leraar uit Turkije zich over de meiden en werden ze goed geholpen, maar je moet dan toch tot een oplossing komen. Daarin heeft de school echt heel adequaat gehandeld, want binnen een uur was er al een Teams-meeting opgezet. Ze zitten op school al met een onderbezetting en ze roeien met de riemen die ze hebben. Dan komt dit er nog eens bovenop. Het is heel sneu voor die meiden. Maar we zijn wel blij met hoe dit in goed overleg is opgelost. En als troost kwamen de directeur en teamleider de volgende dag nog even persoonlijk een taartje bij de meiden afgeven. Dat vonden we wel heel attent.”

* Aandacht voor thema ‘burgerschap’
Per 1 augustus is de Wet op het voortgezet onderwijs gewijzigd. Sinds de wetswijziging is het voor scholen verplicht om aandacht te besteden aan het thema burgerschap. “Je bereidt de leerlingen als het ware voor dat ze als zelfstandige volwassenen lid zijn van een maatschappij”, vertelt directeur van vmbo Schans, Monique Branderhorst, hierover.
Binnen dit thema leren de leerlingen dat ze opgroeien in een pluriforme samenleving. Het onderwijsprogramma is erop gericht dat ze actief aan de samenleving deelnemen en oog hebben voor sociale integratie. Ze beantwoorden met elkaar en voor zichzelf vragen als ‘Wat betekent het om te leven in een democratie?’, ‘Hoe ga je binnen een democratie om met conflicten?’ en ‘Hoe kun je maatschappelijk verantwoord handelen?’.
Binnen Schans hebben ze het thema burgerschap in verschillende vakken verweven. “Bij de studieles hebben we het bijvoorbeeld over hoe de leerlingen omgaan met sociale media en nepnieuws. Wat zien ze daar en hoe reageren ze daarop? Bij Godsdienst komen thema’s als euthanasie en racisme aan de orde. Bij Mens en Maatschappij werken we aan het historisch besef en gaan we in op de vraag ‘Waar kom je vandaan?’. Maar ook bij de talen komt het thema burgerschap naar voren als je het bijvoorbeeld hebt over het leren debatteren en het verschil tussen meningen en feiten”, licht Branderhorst toe. “Het mooie aan Erasmus+ is dat leerlingen nu niet alleen kijken naar burgerschap in Nederland, maar dit uit kunnen breiden naar burgerschap in de EU en kennismaken met andere culturen en leefwijzen.”