Sint-Maartenskerk inspireert kunstenaars

ZALTBOMMEL • De monumentale Sint-Maartenskerk inspireerde kunstenaars tot het maken van nieuw werk. Naast een expositie leidde dit ook tot een performance waarin beeldende kunst gekoppeld wordt aan klank, licht, film en dans. De titel van het geheel: Between.

De vloer met de donkere grafstenen, het licht dat vanaf duizelingwekkende hoogte binnenvalt, de dromerige stilte die er kan heersen of juist de magnifieke akoestiek, gedachten aan alles wat zich in voorbije eeuwen heeft afgespeeld: er zijn weinig mensen die níet geraakt worden door de sfeer van de Sint-Maartenskerk.

Negen kunstenaars
Negen Bommelerwaardse kunstenaars laten deze zomer hun persoonlijke beleving van de kerk zien in hun beeldende werk. Het idee is van Maria van Gerwen, ook bekend van het beeld van Sint-Maarten bij de Bosschepoort. De andere kunstenaars zijn Sonja de Jongh, Leontien Vossen, Sabine Vess, Kees Maaswinkel, Kees van de Wal, Jeroen Stijlaart, Rinske van Dijk en Annita Smit.

Beweging
Van Gerwen vroeg vervolgens Elkie Deadman om een voorstelling te maken rond de kunstwerken. "Mijn taak was om de kunstwerken samen te brengen in 'iets bewegends' en daarmee mensen in beweging te brengen", vat Deadman lachend samen.

Verliefd
Opgeleid tot theatermaker stond ze lange tijd zelf op de planken. Tijdens zo'n voorstelling werd ze verliefd op Piet, die in het publiek zat, en daarom verruilde ze de UK voor Zaltbommel.

Herseninfarct
Haar leven nam opnieuw een onverwachte wending toen Deadman op haar 46e een herseninfarct kreeg. Ze stopte met voorstellingen geven. "Maar natuurlijk heeft theater en choreografie nog altijd mijn hart. Ik zei dus volmondig ja op de vraag van Maria."

Levensreis
Zelf noemt Deadman het resultaat een 'interactieve meditatieve voorstelling'. In een charmante mengeling van talen legt ze uit: "Het publiek wordt niet alleen letterlijk in beweging gezet - de mensen veranderen een paar keer van plek in de kerk -, maar ook emotioneel. Het wordt een denkbeeldige levensreis, van awakening via exploring, verwarring en temptation naar peace en acceptance. Er is veel ruimte voor improvisatie en interactie. Aan het eind van de voorstelling is de conclusie dat er iets is wat groter is dan wij, hoe je dat ook wilt noemen."

Schemering
Er is meer tussen hemel en aarde, tussen licht en donker, oftewel: Between. Het tijdstip van de performance is daar ook op gekozen, die start steeds om 21:30 uur, in het uur van de schemering.

Geen Roodkapje
Het is niet ondenkbaar dat bezoekers zich soms even ongemakkelijk voelen, niet begrijpen wat er gebeurt - of níet gebeurt - en waarom. "Het is geen voorstelling waarbij je aan het eind weet hoe het afloopt met Roodkapje. Maar wél één waar je met elkaar over na kunt praten. En ik hoop dat mensen daarna terugkomen voor de tentoonstelling."

Samenwerking
Eén ding is zeker: de performance duurt veertig minuten en dertig seconden. Dat is namelijk de lengte van de geluidstrack die Ferdi Lancee heeft gemaakt. Deadman: "Ik geniet enorm van de samenwerking, met Ferdi, met alle kunstenaars, choreograaf Mees Heijman, Yvonne Labrujère die de vocalisten begeleidt en Joost de Beij die het licht voor zijn rekening neemt. Ieders bijdrage is een kunstvorm, dat geldt ook voor mijn rol in het geheel. Er wordt gewerkt met veel respect voor elkaar. Het proces waarin de performance tot stand komt, draagt bij aan de bouw van de community, dat maakt het extra mooi."

Nooit af
Door de plezierige samenwerking heeft Deadman er alle vertrouwen in dat alle puzzelstukjes in elkaar zullen vallen, ook al komt er maar één gezamenlijke repetitie. "Ik ben daar niet gespannen over, wel nieuwsgierig. Weet je, het wordt nooit precies zoals ik het in mijn hoofd heb. Dat vind ik juist het mooie; het daagt je namelijk steeds uit om weer iets nieuws te maken. Als het helemaal 'af' is, kun je net zo goed stoppen."

De expositie Between is te zien van 15 juni tot 1 september van 13:30-16:30 uur, behalve op de maandagen. Op 6, 7 en 8 juni kunnen nieuwsgierigen alvast een glimp opvangen tijdens de opbouw. De voorstelling is op 14, 15, 16 en 21, 22 en 23 juni om 21:30 uur. Meer informatie en kaartverkoop: cultuurfestivalbommelerwaard.nl/ between