Heer Bommel heeft nu nóg meer fans

ZALTBOMMEL • Het was een feest der herkenning voor de trouwe schare fans van Marten Toonder. Voor veel Bommelerwaarders ging er juist een hele nieuwe wereld open. Enthousiasme alom zondag tijdens de eerste Bommelse Bommeldag.

Zodra Tom Poes in een replica van de schicht arriveert bij De Poorterij, de Zaltbommelse burgemeester Peter Rehwinkel aan zijn zijde, is het een komen en gaan in het theater. Marten Toonder-liefhebbers begroeten elkaar en neuzen gretig bij de vele stands van uitgevers en collega-verzamelaars. Er is altijd wel wat nieuws te ontdekken.

Niet in de Donald Duck
Zo blijkt een Belgische tekenaar in de jaren negentig een complete Bommel-strip te hebben getekend voor het blad Donald Duck, maar de uitgever besloot die niet te plaatsen. Alle tekeningen verdwenen onderin een la om er pas kort geleden weer uit te komen. De uitgave vindt gretig aftrek.

Signeren
Nog meer goed nieuws: er komen nog altijd nieuwe Bommel-verhalen bij dankzij de jonge tekenaars Tim Arzt en Henrieke Goorhuis. Zij hebben het druk vandaag; ze signeren desgewenst nieuwe aankopen met een striptekening naar wens. 'Echte Bommelaar' Geert Bruygom krijgt het zelfs voor elkaar dat Arzt zijn portret tekent.

Uniek
Iets verderop in de foyer zit Milou Toonder - de kleindochter van - genietend om zich heen te kijken. Ze is ook al bij de tentoonstelling in de Sint-Maartenskerk en in het Stadskasteel geweest. "Het olieverfschilderijtje in het museum is echt uniek, ik hoop dat ze er goed voor zorgen!"

Kinderen
Milou is enthousiast over de locaties. "Hier in het theater zijn veel niet al te grote ruimtes, ideaal voor bijvoorbeeld de lezingen. En ik zie hier ook veel gezinnen met kinderen. Geweldig dat de organisatie aan hen gedacht heeft, zoals door een kleurwedstrijd op te zetten. Toonder-fans zijn vaak vijftigplussers, maar als ik hier rondkijk en als ik Tim en Henrieke aan het werk zie, denk ik dat we nog wel vijftig jaar vooruit kunnen!"

Abel Schoenmaker van de Toonder Compagnie knikt bevestigend. "Ik heb begrepen dat er volgend jaar een vervolg komt en dat het dan een heel weekend wordt. Heel fijn, want ik heb nu nog niet alles kunnen bekijken." Zo'n groot evenement helemaal gericht op Marten Toonder, dat komen Milou en Abel niet vaak tegen.

Schminken
Ook veel inwoners van Zaltbommel en omstreken weten de Bommeldag te vinden. De kleintjes laten zich schminken en genieten van de voorstelling in de theaterzaal, voor de groten gaat een wereld open tijdens bijvoorbeeld de lezing van Rob Barnhoorn. Hij vertelt over de uitdagingen van het vertalen van de Bommel-avonturen. "Marten Toonder heeft heel veel woorden gebruikt die niet echt bestaan, maar wel heel Nederlands klinken en een duidelijk gevoel overbrengen. 'Proeksel' bijvoorbeeld. Na een zoektocht ontdekte ik dat Toonder dit woord uit het Gronings heeft. Het betekent 'smurrie'."

Gevoelswaarde
De juiste gevoelswaarde van de uitdrukking 'zoals mijn goede vader altijd zei', veel gebezigd door Olivier B. Bommel, vond Barnhoorn in de Friese vertaling van één van de stripverhalen: ús heit silger, oftewel 'onze vader zaliger'. "Vervolgens kon ik het in het Spaans vertalen, met dezelfde gevoelswaarde. Met een letterlijke vertaling van het woordje 'goed' was dat niet gelukt."

Uitpuffen
De hoofdpersonen zelf zitten intussen achter de schermen uit te puffen. Best warm, zo'n Bommel- of Tom Poes-pak. Maatschappelijk stagiair Laurens valt met zijn neus in de boter: op zijn eerste dag mag hij meteen de stripheld uithangen. Jet neemt de rol van de 'jonge vriend' op zich. "Mam, help jij even met mijn schoenen?" Met haar enorme poezenhandschoenen kan ze niet zelf haar veters strikken.

Of de kinderen het leuk vinden, zo'n meet and greet? "Nou, het zijn vooral de grote mensen! Iedereen wil met ons op de foto. Ze worden zelfs kwaad als er iemand door het beeld heen loopt", lacht Jet.

Heerendispuut
Op hun laatste ronde komen ze nog een stel speciale gasten tegen die met ze op de gevoelige plaat vastgelegd willen worden. Het zijn leden van Heerendispuut Bommel, onderdeel van studentenvereniging Totis uit Tilburg. "Onze secretaris had dit evenement ontdekt, daar moesten we bij zijn! We stonden om negen uur vanochtend al op het station, dat was wel erg vroeg", zegt Willem Pieter van den Berg, net als zijn studiegenoten gestoken in een roodgeel geruit Bommel-jasje.

Hij wijst naar twee collega's die alleen een mouwloos vestje dragen. "Zij zijn eerstejaars en moeten hun mouwen nog verdienen. Ze heten trouwens allebei Joost." De verwijzing naar de bediende van Heer Bommel ontgaat op een dag als vandaag natuurlijk niemand. Het bewijs is geleverd: de verhalen van Marten Toonder zijn nog springlevend.