Streekvertelsels: De verdwenen kapel van Sint Kiliaan bij Oensel

Rob & Robbies Streekvertelsels

In het Gelders Rivierengebied stonden in de middeleeuwen heel wat kleine kerkjes en kapellen. Eén van die kerkjes was de kapel van Sint Kiliaan bij Oensel, het buurtschap ten oosten van de stad Zaltbommel.

Waar die kapel precies gestaan heeft, is niet bekend. Nog in de zestiende eeuw werd bouwland in de Neerijnense uiterwaard de 'Kyliaansweerd' genoemd. Als gevolg van een stroomverlegging van de Waal in de vijftiende eeuw is het denkbaar dat toen resten van de kapel ter hoogte van Neerijnen te vinden waren.

Volgens de geschiedenis was Kiliaan een Ierse monnik die omstreeks het jaar 640 geboren werd en via het Europese vasteland naar Duitsland reisde om daar het christelijke geloof te verspreiden. Kiliaan vestigde zich in Würzburg en ondernam vandaaruit een tocht naar Rome om er door paus Conon tot bisschop te worden gewijd. Na terugkomst in Würzburg was Kiliaans invloed groot. Toch werd Kiliaan slachtoffer van een hoogoplopende ruzie aan het hof. De echtgenote van hertog Gosbert, Gailana genaamd, was eerder met de broer van de hertog getrouwd geweest, wat volgens de toenmalige kerkelijke regels als bloedschande werd beschouwd. Gailana was zo verbolgen over de afkeuring van bisschop Kiliaan, dat zij tijdens afwezigheid van Gosbert de bisschop liet doden.

De schedel van Sint Kiliaan wordt als reliek in de kathedraal van Würzburg bewaard. Dat de verering van Sint Kiliaan ook in onze streken terechtkwam, zegt wel iets over de internationale betrekkingen die er toen waren. In een archiefstuk uit 1337 is te lezen dat vanuit Bommel ter ere van de heilige een processie werd ondernomen naar de Kiliaanskapel.

Sint Kiliaan, wiens feestdag op 8 juli is, wordt aangeroepen tegen jicht, reuma en oogklachten.        

Tekst: Robbie Dell'Aira

Illustraties: Rob Reis