• Atelier opstelling van Jeroen Stijlaart, 2018 (uitgangspunt voor een schilderij).
• Atelier opstelling van Jeroen Stijlaart, 2018 (uitgangspunt voor een schilderij). Foto: Jeroen Stijlaart

Balanceren tussen buiten en binnen

Algemeen Projectruimte PUBLIEK 135 keer gelezen

BOMMELERWAARD • Projectruimte PUBLIEK wil kunst dichterbij het publiek brengen. Deel 8 van een elfdelige serie: het kunstenaarschap van Jeroen Stijlaart.

Regelmatig passeerden al uitspraken van hem in eerdere afleveringen van deze serie. Maar wie is Jeroen Stijlaart, de oprichter van Projectruimte PUBLIEK? En vooral, wat drijft hem als kunstenaar? Hoogste tijd voor een kennismaking.

Die kennismaking vond onlangs plaats tijdens een open avond in het kader van de jaarlijkse Bommelse kunstmanifestatie Kunst, Kiezel & Klei. Ongeveer dertig mensen, veelal kunstenaars, waren afgekomen op een bijeenkomst waarin Stijlaart kwam vertellen over zijn kunstenaarschap en de rol van kunst en kunstenaars in de samenleving.

Kenmerkend voor Stijlaart werd het meer een dialoog dan een voordracht, soms met lastige vragen. Voor hem zijn dit soort dialogen, die hij ook organiseert in het kader van Projectruimte PUBLIEK, een wezenlijk verlengstuk van zijn kunstenaarschap.

Vrijplaats
De vragen werden opgeroepen door kunstwerken die Stijlaart toonde van hedendaagse kunstenaars die hem inspireren. Bijvoorbeeld het werk State Britain van Mark Wallinger (1959). Dit kunstwerk is een fotografische weergave en reconstructie van een 40 meter lang protest met menshoge spandoeken die vredesactivist Brian Haw in 2005 bij het Britse parlement hield tegen de oorlog in Irak.

De protest-'muur' werd verwijderd op last van een geïmproviseerde en dubieuze wet die protestborden groter dan één vierkante meter voortaan verbood binnen een straal van één vierkante kilometer van het parlement. Maar vlak voor de verwijdering werd het gefotografeerd door Wallinger, die het vervolgens op ware grootte exposeerde in Tate Britain. Pikant detail: het ene deel van de expositie bevond zich binnen het verbodsgebied, het andere deel erbuiten; een getrokken lijn markeerde de overgang.

Wallinger won er in 2007 de Turner Prize mee, een prestigieuze kunstprijs, maar belangrijker volgens Stijlaart is dat "kunst en museum hier de rol overnemen als vrijplaats van protest en vrijheid van meningsuiting waar dat elders gesmoord wordt als het de gevestigde politiek even niet uitkomt. Verder, de plaatsing van het protest in de context van het museum maakt het tot kunst, van een geëngageerd soort bovendien."

10.000 spullen p.p.
"Is Wilders dan ook een kunstenaar met zijn cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed?", werd er vervolgens geroepen vanuit het publiek. "Nee," zei Stijlaart, "Wilders is een politicus, hij heeft geen intentie om kunstenaar te zijn. Maar het is ook de taak van kunst en de kunstenaar om dicht op de tijdsgeest te zitten en in dialoog te gaan met de vraagstukken die er leven."

Stijlaart wees hierbij op de recente tentoonstelling Object Love in Museum De Domijnen in Sittard. Daarvoor hebben 19 kunstenaars desgevraagd een kritisch onderzoek gedaan naar onze intieme relatie met dingen. Daar zit zowel een plezierige als een pijnlijke kant aan.

"We zijn ons er misschien niet bewust van," zei Stijlaart, "maar de gemiddelde Europeaan bezit 10.000 objecten per persoon. En dat aantal blijft maar groeien. Sommige spullen dreigen ons leven zelfs over te nemen. Bij uitstek kunst kan ons van een dergelijke ontwikkeling bewust maken."

Het huidige artistieke werk van Stijlaart zelf beweegt zich ook dichtbij huis, met het schilderen van composities van kleine objecten uit bijvoorbeeld zijn achtertuin. Of van het interieur van een huis dat hij op Funda heeft gezien in zijn zoektocht naar een ander huis. Hij laat zich voor dit werk uitdagen door de Poolse kunstenaar Wilhelm Sasnal (1972), die particuliere, dagelijkse familiescènes een universele weerklank weet te geven.

Kunstgeschiedenis
Waar het werk van Stijlaart op uitdraait? "Ik weet het niet, het is nog experiment, maar uiteindelijk wil ik een plek in de kunstgeschiedenis."

Philippe van Heusden

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden