Nog heel veel mis bij afvalinzameling

VIJFHEERENLANDEN • Inwoners van Vijfheerenlanden, Molenlanden, Hardinxveld-Giessendam en Gorinchem produceren nog veel te veel restafval: in 2018 zelfs 232 kilo per inwoner per jaar.

Het in 2014 met veel bombarie ingezette beleid (’Van Afval naar Grondstof’) heeft in de Waardlanden dus niet tot de gewenste reductie geleid, staat te lezen in een analyse. Want eigenlijk was het de bedoeling dat inwoners dit jaar gemiddeld 100 kilo restafval zouden produceren en in 2025 nog slechts 30 kilo.

Om verspilling van grondstoffen tegen de gaan streeft het Rijk naar een 100% circulaire economie in 2050 met 0 kilo restafval. In de Waardlanden zit dat er voorlopig dus niet in. “Aanvullend beleid zal nodig zijn om een trendbreuk te realiseren.”

Scheidingsgedrag
Het scheidingsgedrag van de inwoners van de Waardlanden-gemeenten is matig: 70% van het ingezamelde afval bestaat uit grondstoffen (gft, papier en karton, pmd, textiel en glas) die eigenlijk niet in het restafval thuishoren. Als deze afvalstromen goed gescheiden zouden worden, zou de hoeveelheid restafval al tot 60 kilo per inwoner per jaar kunnen worden teruggebracht.

Ook de kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen in de Waardlanden staat onder druk. “Met name in het pmd (plastic, metaal en drankflessen) komt veel vervuiling voor.” Veel bewoners in een peiling aan niet goed te weten wat er precies bij het pmd hoort.

Het totale aanbod van afval en grondstoffen in het Waardlanden-gebied is met 616 kilogram per inwoner substantieel hoger dan bij de buurgemeenten. Afvaltoerisme (afvalaanbod vanuit buurgemeenten) is daarvan een belangrijke oorzaak. 

“Een groot aantal buurgemeenten heeft diftar (een betaalsysteem) en behalen financieel voordeel door hun (grof) huisvuil over de gemeentegrens in het Waardlanden-gebied aan te bieden. Waardlanden heeft vrij toegankelijke inzamelvoorzieningen waar in principe iedereen toegang tot heeft. Afvaltoerisme heeft tot gevolg dat de inzamel- en verwerkingskosten van het geïmporteerde afval ten laste komt van de inwoners van de Waardlanden-gemeenten.”

Illegaal gebruik
Ook blijkt dat bedrijven die geen inzamelcontract hebben met Waardlanden illegaal gebruik maken van ondergrondse containers. “Het oneigenlijk meeliften van bedrijven op de huishoudelijke voorzieningen zorgen ervoor dat kosten van bedrijfsafval ten laste komen van de inwoners van de Waardlanden-gemeenten.”

Uit de analyse blijkt ook dat er weinig aandacht is voor preventie. “Denk daarbij aan milieueducatie, bewustwordingscampagnes, koken-op-maat, promoten van de ja-ja-sticker tegen ongewenst reclamemateriaal. Afvalpreventie is niet alleen een gemeentelijke verantwoordelijkheid maar ook een productentenverantwoordelijkheid in bijvoorbeeld het verpakkingsarm(er) op de markt brengen van producten.”

Huisraad
Er zijn nog andere problemen. Zo belandt veel bruikbaar huisraad in de restafvalbak van het afvalbrengstation. “Terwijl het ook nog (na een kleine bewerking) in aanmerking zou kunnen komen voor producthergebruik. Ook bouwmaterialen belanden vaak onterecht in de hout-container van het afvalbrengstation terwijl hergebruik van deze materialen nog mogelijk is.”

Uit de analyse blijkt ook dat met name de afvalbrengstations in Leerdam en Vianen qua inrichtingen en capaciteit niet optimaal functioneren. Leerdam heeft een te klein stortbordes waardoor auto’s geen ‘rondje’ kunnen rijden. Dit leidt tot lange wachttijden. Het afvalbrengstation in Vianen is te klein voor het aantal huishoudens, dat in de afgelopen jaren fors is toegenomen.

De leden van de commissie RVE in Vijfheerenlanden waren maandag te spreken over de voorgestelde aanpak en de geconstateerde aandachtspunten. Diverse partijen vroegen wel aandacht voor een nog betere communicatie. Ook werd aangedrongen op een pasjessysteem voor de ondergrondse containers. Veel partijen zien invoering van een gedifferentieerd tarievensysteem (Diftar) niet zitten, omdat dit mogelijk leidt tot ongewenst zwerfafval. Volgende week in deze krant een uitgebreider verslag van de commissievergadering.