Vijfheerenlanden berekent financiële coronaschade

VIJFHEERENLANDEN • De coronacrisis heeft de gemeente Vijfheerenlanden tot nu toe 1,5 miljoen euro gekost, deels door minder inkomsten en deels door hogere uitgaven.

Als de contactbeperkingen nog langer aanhouden kunnen de financiële consequenties voor dit jaar oplopen van 3,8 tot 5,7 miljoen euro. Ook in 2021 en 2022 zullen de gevolgen nog aanmerkelijk zijn. Bij het allersomberste scenario zullen de extra kosten en de inkomstendervingen zelfs stijgen tot 7,9 miljoen euro op jaarbasis.

De verwachting is dat door de hoge werkloosheid meer inwoners van Vijfheerenlanden na hun ww-periode een aanvraag doen voor een bijstandsuitkering. Dit jaar nam het aantal cliënten bij de Regionale Sociale Dienst Avres al toe met 64. Dat is een duidelijke trendbreuk na twee jaar, waarin steeds meer cliënten werk vonden en dus niet meer afhankelijk waren van een uitkering. Avres verwacht een verdere toename van uitkeringen en schuldhulpverleningstrajecten. De hoogte van de rijksvergoeding is nu nog uiterst onzeker. Avres is overigens wel aardig in staat om de financiële klap op te vangen, omdat de cijfers over 2019 gunstig uitpakte.

Ook de kosten voor de jeugdzorg zullen aanzienlijk stijgen, ondanks de pogingen van de gemeente om meer grip te krijgen op deze sector. Tijdens de corona-periode golden contactbeperkingen. Daardoor was er bijvoorbeeld veel minder relatief goedkope preventieve zorg en zorg door niet-professionals (nulde lijn) mogelijk. Het gevolg is dat de instroom in duurdere zorgvormen daardoor zal toenemen.

Toeristische sector
Op heel veel terreinen loopt de gemeente nu al vele tienduizenden euro's aan inkomsten mis. Door de 'lockdown' is bijvoorbeeld een groot deel van de toeristische sector stil komen te liggen. Dat is direct terug te zien aan de totale opbrengst toeristenbelasting. Maar na het beëindigen van deze maatregelen zal de sector geleidelijk aan wel weer op gang komen, verwacht de gemeente. "Dit kan vrij snel gebeuren, omdat verwacht mag worden dat het binnenlands toerisme (vakantie in eigen land) sneller zal herstellen, dan vakanties in het buitenland." Ook ontvangt de gemeente minder parkeergeld voor de straten in het centrum van Leerdam.

Door het sluiten van sporthal Helsdingen zijn de opbrengsten sterk afgenomen. "Voor een beperkt deel kan dit gecompenseerd worden door lagere kosten." Het bezoek zal weer geleidelijk toenemen, maar de gemeente verwacht wel dat de horeca-inkomsten de komende tijd zullen achterblijven.

Een aantal gesubsidieerde instellingen (dorpshuizen, musea) is afhankelijk van inkomsten van bezoekers. Door het wegvallen van deze inkomstenbron ontstaan tekorten. bij de sportclubs is daar geen rekening mee gehouden.

Grondverkopen
Een recessie zal ook effect hebben op de grondverkopen en grondprijzen. Naarmate de recessie langer duurt, zal de daling groter zijn. "Op zich hoeft dit niet meteen een nadeel te zijn, omdat een deel hiervan gecompenseerd kan worden door het verlagen c.q. uitstellen van kosten", aldus de gemeente. "Wel zal het langer duren voordat grondexploitaties financieel kunnen worden afgesloten. Dit omdat het langer zal duren voordat alle grond is verkocht."

De corona-crisis is veel meer dan een financiële crisis, schrijft het college in de kadernota 2021. "Ook in onze gemeente zijn mensen ziek geworden, hebben onze inwoners naasten verloren, zijn hun baan kwijt geraakt of hun bedrijf – waar zij vaak jarenlang met hart en ziel aan hebben gewerkt – failliet zien gaan. Ook zij mogen op steun en begrip rekenen van de gemeente."

Naast alle ellende is er ook veel goeds voortgekomen uit de corona-periode. "Wat de coronacrisis aan gemeenschapsgevoel, samenwerking, innovatie, improvisatie en vertrouwen heeft losgemaakt is verbazingwekkend', schrijft de gemeente.

Vertrouwen
Ondanks de onzekere tijden heeft Vijfheerenlanden er alle vertrouwen in dat de gemeente een financieel gezonde gemeente blijft. "Met bijzondere aandacht voor risicomanagement, de ontwikkeling van onze grondexploitaties en de financiële risico’s die te maken hebben met de onzekerheden binnen het sociaal domein. De omvang van ons weerstandsvermogen moet ruim genoeg zijn om eventuele tegenvallers op te vangen."

Hoewel de gemeente daadkrachtig aan de slag wil, is er ook alle reden tot behoedzaamheid. "In een veranderende samenleving, waarbij we op een andere manier aan de slag gaan met grote opgaven is het immers belangrijk om altijd balans te vinden tussen dat wat we willen en dat wat we aankunnen. Dus tussen ambities, onze financiële positie en de capaciteit van onze organisatie."

Dick Aanen