Van GGZ patiënt tot ervaringswerker: informatie over psychische kwetsbaarheid

BLESKENSGRAAF • De gemeenten Molenwaard en Giessenlanden organiseren op maandagavond 2 juli een informatieavond over psychische kwetsbaarheid.

Het is volgens de beide gemeenten soms zo dat in de regulieren gezondheidszorg patiënten met een psychische aandoening niet goed geholpen worden.

Zo werd bij een inwoonster van de toekomstige gemeente Molenlanden, die anoniem wil blijven, regulier medicijngebruik als voorwaarde gesteld voor de behandeling van een depressie, waarvoor zij al enkele malen behandeld was. Daar was zij echter fel op tegen. Dit was het moment dat zij een nieuwe weg inging, een weg waar diagnoses op papier niet tellen, maar waar de mens, haar eigen krachten en kunnen centraal staan.

Door haar kwetsbaarheid te tonen en haar hulpvraag met anderen te bespreken, kwam zij terecht bij Vivenz. In plaats van te focussen op het probleem, reikte Vivenz haar een andere bril aan. "Wat kan ik wel, herstellen doe ikzelf, wat vind ik leuk, hoe sta ik in mijn kracht, werken met eigen ervaringen", zo somt ze op. "Bij Vivenz heb ik cursussen gevolgd, zoals leren omgaan met conflicten en een opleiding gevolgd tot ervaringswerker. Ook heb ik lotgenoten ontmoet. Dat heeft mijn herstelproces extra ondersteund. Ik ben nooit meer hervallen. Nu werk ik zelf als ervaringswerker en begeleid ik drie mensen. Met mijn eigen deskundigheid en ervaringen help ik mensen in hun herstelproces. Door het invullen van een maatschappelijke rol, is mijn depressie naar de achtergrond verdwenen en tel ik weer mee in de maatschappij. Nee zeggen tegen medicijngebruik heeft mij erg geholpen. Hierdoor is het juist veel beter met mij gegaan."

Informatievoorziening
"Ik had het geluk dat ik in de cliëntenraad van Yulius zat. Hierdoor heb ik een vrouw ontmoet die mij adviseerde naar Vivenz te gaan. Dat was de start van een nieuw begin. Als ik eerder had geweten dat ik aan de slag kon gaan met werken met eigen ervaring, dan had ik dat zeker eerder ingezet. Vivenz maakt haar dienstverlening wel bekend. Maar als hulpbehoevende, lopend bij een psycholoog, is je leefwereld erg beperkt. Je kijkt niet naar de wereld om je heen, je bent al druk genoeg met jezelf en je probleem. Daarom wil ik vooral een oproep doen richting behandelaars. Reik ook die handvatten aan je cliënten, handvatten zoals Vivenz, werken met eigen ervaring. "

Een pilletje
"In mijn GGZ-periode had ik het gevoel 'ik heb een probleem, ik ben een probleem'. Je voelt je klein. En dan kom je met je hulpvraag bij de behandelaar. Ik ervaarde veel hiërarchie, ik miste de aansluiting en bejegening. Behandelaars gaven mij het gevoel dat ze niet altijd wisten hoe mijn probleem aangepakt kon worden, en dan volgde er een doorverwijzing naar een andere behandelaar. Maar ik blijf vooral verbaasd over het medicijngebruik dat als voorwaarde werd gesteld voor behandeling. Gelukkig werkt de GGZ nu veel meer met ervaringswerkers."

Tips voor patiënten
De anonieme inwoonster van Molenlanden heeft diverse tips voor mensen met een psychische aandoening. "Zoek een behandelaar waar je een klik mee hebt. Dit is de basis voor een vertrouwensrelatie. Heb je geen klik, vraag om een andere behandelaar, en blijf verder zoeken tot je de klik hebt gevonden. De stempel 'ziek, beperking' wordt vaak op je hoofd geplakt. Focus je daar niet op. Er zijn nog heel veel andere dingen die je wel kunt. Focus op je eigen kunnen, niet op de ziekte. Ga in gesprek met lotgenoten, dat helpt bij je herstel. Probeer in het arbeidsproces te blijven. Hoe verder van de maatschappij, hoe moeilijker het is om terug te komen. Doe niet teveel moeite om het allemaal uit te leggen. Als je omgeving je veroordeelt, zou ik de vriendschappen stopzetten. "Mensen moeten het niet begrijpen. Bij veroordelen heeft het geen zin." 

Familiedag
Voor gezinsleden, familie en mantelzorgers is het zwaar. Zij zijn vaak therapeut. Vanuit de GGZ is er weinig aansluiting richting gezinsleden. Daar zit een gat wat opgevuld moet worden. Ook zij hebben lotgenoten nodig. De patiënt is niet gezellig thuis en dat geeft heel veel discussies die in het heetst van de strijd geen zin hebben. "Begrijp je het niet? Ga eens mee op gesprek. Maar denk vooral heel erg aan jezelf en ga met elkaar leuke dingen doen. Organiseer eens een gezinsdag."

Dichterbij
Patiënten in de gemeente Molenwaard lopen vaak tegen het probleem van reisafstanden aan. Vivenz zit bijvoorbeeld in Dordrecht, wat niet voor iedereen bereikbaar is. Daarnaast is de rollercoaster van emoties ook een drempel om in de auto te stappen. Het zou daarom handig zijn als de gemeente een oplossing voor vervoer kan aanbieden. Of nog beter, als er ondersteuning thuis ingezet kan worden, een pool van ervaringswerkers aan huis. Hierdoor verdwijnt ook de drempel voor de patiënt. Daarnaast heeft de gemeente Molenwaard in verschillende dorpskernen Huizen van de Waard. Met deze huizen is al een samenwerking met Yulius.

"Het zou fijn zijn als ook een dergelijke samenwerking met Vivenz kan opgezet worden. Zo zouden lotgenoten elkaar kunnen ontmoeten in de Huizen van de Waard, het laten plaatsvinden van cursussen tot ervaringswerkers, en inloopmomenten. Kortom, alle activiteiten veel meer verplaatsen naar de regio."

Kracht
"In mijn kwetsbaarheid lagen er kansen en krachten verscholen die nu zichtbaar zijn geworden. Door stil te staan bij wat ik wel kan, en op zoek te gaan naar mijn empowerment, mijn kracht, leid ik nu een leefbaar leven zonder hulp of begeleiding. Daarbovenop kan ik met mijn eigen ervaring en deskundigheid andere lotgenoten helpen."

Meer informatie over de juiste ondersteuning voor mensen met psychische kwetsbaarheid wordt gegeven tijdens de informatieavond op maandag 2 juli in De Spil te Bleskensgraaf.