Martin Hendericks: 'Mijn glimlach als mascotte'

HEI- EN BOEICOP • Op woensdag 12 december kreeg de door lymfeklierkanker getroffen Martin Hendericks het beste nieuws ooit: zijn teruggeplaatste stamcellen waren enthousiast nieuwe bloedcellen aan het maken. De kankercellen lijken verslagen. Nu overheerst de dankbaarheid.

Als uitvaartbegeleider stond hij vaker families bij die een geliefde verloren aan kanker. Hij dacht wel te weten hoe dat moest zijn. Hoe dat moest voelen. Nu zegt hij: "Ik wist het niet, ik dacht dat ik het snapte, maar ik snapte er achteraf niets van. Pas als je het zelf hebt doorgemaakt, dan weet je pas hoe het is. Ik heb nu nog de neiging om zo'n familie op te bellen om hen te vertellen dat het me spijt, dat ik het écht niet heb begrepen. Maar nu wel." Hij valt even stil. Zijn partner Hans van Kooten vult aan: "Dat gezegde dat de grond onder je wordt weggeslagen, dat is dan écht zo. Je hebt geen overzicht meer, je bent de grip op álles kwijt." Martin vertelt later dat hij het nieuws hoorde dat Sinterklaas dit jaar bij de Zaanse Schans zou aankomen en dat hij zich afvroeg: zie ik die nog binnenkomen. En die walnoten die aan het groeien waren in de tuin: zou hij die nog gaan eten. "Ik had bloemzaadjes gezaaid, zal ik ze zien uitkomen. Dat soort dingen ga je je afvragen."

Maar: hij nam zichzelf al snel na de diagnose voor dat hij het proces optimistisch zou ondergaan. "Mijn glimlach werd mijn mascotte. Dat kwam na de eerste PET-scan. Toen ik dat apparaat inging, zag ik 'Philips' staan. En meteen dacht ik: 'Dan is het goed'. Ik moest glimlachen." Die glimlach bleef, ook als het wat minder ging. "Op momenten dat ik me slecht voelde, dwong ik mezelf te glimlachen. Ook als mijn spieren niet wilden." Inmiddels prijkt er op de wand van Martins en Hans' woonkamer ook dit gedicht: 'Met een glimlach kan je winnen / Met een glimlach heb je goud / Met een glimlach kan je geven / Met een glimlach word je oud'.

Roulette
Martin Hendericks kreeg de diagnose lymfeklierkanker op vrijdag 1 juni. Het bleek later om een non-hodgkin-variant te gaan. Iets meer dan 3 weken later volgde zijn eerste chemokuur. Er volgen meerdere kuren, met wisselende bijwerkingen. Van hardnekkige misselijkheid, keelpijn tot griepverschijnselen en nachtelijke zweetuitbarstingen. In de updates die hij bijhield voor familie en vrienden schrijft hij: "Het is een soort Russische roulette, er is van alles ingestopt en dan maar wachten wat er uitkomt." Sluitstuk van de het behandelplan is de stamceltransplantatie, in geval van Martin werden er eigen stamcellen geoogst. Vervolgens werd zijn lijf getrakteerd op nog een laatste chemosuperkuur. Om hierna zijn stamcellen weer terug te plaatsen: zij moesten zorgen voor de gezonde, nieuwe bloedcellen. Na deze terugplaatsing volgde een periode die naar verluidt ruim twee weken zou duren: ze noemen het de 'dip'. Vanwege de hoge dosis chemo is het lijf volledig uitgeteld en tegen geen enkele kleine infectie opgewassen. Martin: "Je moet dan een zwangerschapsdieet volgen, lichamelijk contact mag niet. Ik mocht ook de honden niet aaien. Wij zaten in de periode eigenlijk steeds te wachten tot ik ziek zou worden. Wanneer komt het nu, dachten we." Het gebeurde niet. En al op dag twaalf na de terugplaatsing, kregen Hans en Martin het wonderbaarlijke nieuws: de stamcellen waren boven verwachting druk met het aanmaken van nieuwe bloedcellen. "We kregen opeens te horen dat ik van twintig pillen per dag naar twee pillen mocht. En dat ik over 2 weken pas terug hoefde te komen. Flabbergasted waren we. Ik had nota bene net tegen Hans had gezegd dat ik een groter pillendoosje nodig had voor al die medicijnen."

Dankbaarheid
Martin kreeg de afgelopen maanden zo'n vierhonderd kaarten van mensen die hem een hart onder de riem wilden steken. En dan waren er nog alle berichtjes via What's App. De mailtjes. De cadeautjes. "Ik kreeg een spoedcursus 'leren ontvangen'. Ik was altijd gewend: als ik iets van iemand krijg, dan geef ik die persoon weer iets terug. Maar dat kon nu natuurlijk niet, ik moest het gewoon ondergaan." Martin is heel dankbaar voor al deze steunbetuigingen. "Mijn werk is je dienstbaar opstellen, zo zie ik dat. Je verplaatsen in zo'n familie die iemand heeft verloren, voelen wat zij nodig hebben. En tot nu heb ik nooit begrepen wat ik schijnbaar voor heel veel mensen heb betekend. Dat is heel bijzonder om te ervaren."

Al teveel vooruitkijken kan Martin Hendericks nu nog niet. Hoewel hij aan de ene kant popelt om te beginnen – "mijn hart ligt bij dat werk, het geeft me ook veel energie" – weet hij dat hij nog een lang herstelproces voor de boeg heeft. Ergens in januari krijgt hij sowieso nog een PET-scan die moet uitwijzen of alle kankercellen zijn verslagen. En dan is het de vraag in hoeverre zijn oude energieniveau terugkomt. "Ik maakte voorheen ook rustig werkdagen van 10 à 12 uur, omdat ik het liefst alles zelf doe. Dat wil ik anders gaan doen, ik wil wel iets meer van mijn eigen leven gaan genieten." Hij bekent dat hij ook lang dacht onmisbaar te zijn. Maar wat bleek: Marlice van Dijk, Machteld Detmers en Désirée in 't Veld hielden zijn Martin Hendericks Uitvaartverzorging fier draaiende, terwijl hij uit beeld verdween en enkel achter de schermen actief bleef op de momenten dat zijn gezondheid dit toeliet. "Ik heb ook geleerd dat het gewoon doorgaat als ik me niet overal mee bemoei."

Samen met Hans keek Martin in november de intocht van Sinterklaas op televisie. En de walnoten uit de boom in hun achtertuin: die heeft hij ook al op. "Ik ben heel dankbaar, ik krijg nog een kans."