CDA, ChristenUnie, VVD, PvdA en D66 gaan het proberen in Vijfheerenlanden

VIJFHEERENLANDEN • De partijen CDA, ChristenUnie, VVD, PvdA én D66 (goed voor twintig van de 31 zetels) gaan proberen een coalitie te vormen in Vijfheerenlanden. Dit blijkt uit de rapportage van informateur Ad de Regt. In Meerkerk gaf hij maandagavond een presentatie.

Opvallend: de partijen hebben in deze fase - op aandringen van De Regt - al min of meer overeenstemming bereikt over de zondagopenstelling. De informateur voorzag dat dit een mogelijke splijtzwam zou kunnen zijn.  

De vijf partijen zijn van zins om elke kern in de nieuwe gemeente apart een enquête voor te leggen over de zondagopenstelling, dit moet dan maart 2019 gebeuren - tijdens de verkiezingen voor de provinciale staten. De opkomst is dan wel cruciaal, bij 33 procent is zo'n dergelijk referendum pas geldig. Op basis van de resultaten van deze enquête wordt de gemeentelijke winkeltijdenverordening vastgesteld. Dit staat te lezen in de zogenaamde 'Kaderovereenkomst zondagopenstelling', waarover de vijf partijen die nu gaan proberen een coalitie te vormen, het al eens zijn. 

Coalitievorming
Enkele dagen na de verkiezingen in Vijfheerenlanden startte het proces van coalitievorming. Dit proces bestaat uit twee delen. Voor het eerste deel, de informatiefase, hebben de fractievoorzitters van de acht aan de verkiezingen deelnemende partijen informateur Ad de Regt aangesteld. Hij kreeg als opdracht te onderzoeken welke coalitie(s) op een breed draagvlak in de raad kunnen rekenen. Dit advies werd maandagavond gepresenteerd en overhandigd aan de acht fractievoorzitters. 

In zijn rapport adviseert Ad de Regt een brede coalitie te vormen van CDA, ChristenUnie, VVD, PvdA en D66. Tevens adviseert hij om op korte termijn de kandidaat-wethouders bekend te maken. Hij acht het van belang dat deze een voldoende afspiegeling vormen van de drie oude gemeenten Leerdam, Vianen en Zederik. Tot slot is op zijn aandringen al in deze fase van het coalitieproces overeenstemming bereikt tussen deze partijen over de heikele zondagsopenstelling voor de nieuwe gemeente.

De informateur heeft verschillende wegingsfactoren gehanteerd om te komen tot dit advies. Zo heeft hij onder andere gekeken naar de overeenkomsten tussen de verkiezingsprogramma's waarmee partijen de verkiezingen zijn ingegaan en naar de onderlinge verhoudingen en het vertrouwen tussen de partijen. Verder heeft hij in zijn advies aandacht besteed aan de verhouding christelijke en niet-christelijke partijen, Leerdam-Vianen-Zederik, winst of verlies in de verkiezingen en een combinatie van 'oud en nieuw' in het nieuw te vormen college.

Hij ging daarbij niet alleen uit van een coalitie die op een breed en stabiel draagvlak kan rekenen in de raad, maar ook van een coalitie die een afspiegeling vormt van de samenleving van de nieuwe gemeente. Dat brede en stabiele draagvlak is nodig om de vele uitdagingen voor de nieuwe gemeente voortvarend aan te kunnen gaan. 

Als volgende stap in het coalitieproces adviseert Ad de Regt de beoogde coalitiepartijen zo spoedig mogelijk een team wethouders te vormen dat een voldoende afspiegeling vormt van de drie oude gemeenten. Daarbij vraagt hij aandacht voor de wens om minimaal één vrouwelijke wethouder voor te dragen.

Als zijn advies wordt gevolgd zal de oppositie bestaan uit SGP, VHL Lokaal en GroenLinks. Volgens informateur De Regt is dat voldoende robuust en veelzijdig voor het noodzakelijke tegenwicht in de raad. 

Zondagopenstelling
Tot slot constateert Ad de Regt dat opvattingen over de (eventuele uitbreiding van de) zondagsopenstelling van winkels in de gehele gemeente een mogelijke belemmering vormden voor samenwerking in de formatiefase. Er was een reële kans dat dit onderwerp zich als splijtzwam zou ontwikkelen waardoor de stabiliteit van de coalitie (op termijn) in gevaar zou kunnen worden gebracht. Daarom heeft de informateur dit onderwerp in de informatiefase op tafel gebracht en gestuurd op het bereiken van overeenstemming op hoofdlijnen. Dit heeft geresulteerd in de zogenaamde 'Kaderovereenkomst zondagsopenstelling' waarover de voorgestelde coalitiepartijen het eens zijn geworden. De overeenkomst is als bijlage bij de rapportage gevoegd. De informateur adviseert dit in de formatiefase verder uit te werken. 

Met dit rapport eindigt de informatiefase en is tevens de opdracht van de informateur beëindigd. Deze is in tien dagen afgerond, ruim binnen de planning. De fractievoorzitters zullen beslissen of zij het advies van de informateur over zullen nemen. Volgende stap is fase twee van de coalitievorming: de formatiefase. Hierin werken de coalitiepartners toe naar een coalitieakkoord.