Tijdens fusiedebat over Vijfheerenlanden: geen woord over Niemans

VIJFHEERENLANDEN • Tijdens de belangrijke debatten over de gemeentelijke herindeling is in de voormalige gemeenteraden van Leerdam, Vianen en Zederik niet of nauwelijks gesproken over Niemans Beton.

In de beslissende debatten in de drie gemeenten op 10 november 2015 benoemden de woordvoerders van de partijen uitvoerig de voor- en nadelen van herindeling, maar over deze toen al veertig jaar slepende affaire werd met geen woord gerept. 

Interessante vraag daarbij is: waren de raadsleden niet op de hoogte van de miljoenenclaim en de eventuele risico’s voor de toekomstige fusiegemeente? Of: mocht het onderwerp vanwege strikte geheimhouding niet worden genoemd? En had het fusiedebat anders gelopen als het onderwerp wel in de openbaarheid was besproken?

In het gezamenlijke raadsvoorstel onderkenden de drie colleges dat er weliswaar risico’s waren verbonden aan herindeling. “Maar deze zijn binnen de begrotingen van de drie gemeenten op een verantwoorde manier afgedekt.” Niemans wordt niet als een risico genoemd. Ook het onderliggende rapport Code Samen geeft niet echt reden tot grote ongerustheid.

Arie Keppel
Volgens Arie Keppel, destijds wethouder financiën in Leerdam, is Niemans niet bewust buiten het debat gehouden.

“Ik onderkende niet het potentiële ‘explosieve karakter’ van deze kwestie, omdat het op het moment van behandeling een financieel beheersbaar en relatief probleem leek te zijn. De stand van zaken op dat moment wees uit dat de 10 miljoen die gereserveerd was, (ruim) voldoende zou zijn. We zijn in die periode ook regelmatig bijgepraat, waarbij ik wel moet aantekenen dat het wat moeite kostte om Vianen het besef bij te brengen dat ook wij (Leerdam en Zederik, red.) de consequenties van deze zaak moesten dragen en dat men het niet als een Viaans probleem kon beschouwen.”

Met de toen bekende stand van zaken (onder andere op basis van het rapport van de Commissie van Deskundigen) leek niets te wijzen op een exorbitant hoog schadebedrag, zegt Keppel: “Vooral de uitspraken na november 2015 hebben de situatie ingrijpend gewijzigd en het risico op een hoge uitkomst sterk vergroot. Dat was voor mij ook een verrassing.” 

Pas bij de laatste uitspraken van de rechters werd het volgens Keppel opeens een heel risicovolle situatie. 

“Wat ik me verwijt is dat we wellicht op het moment van besluitvorming een soort second opinion hadden kunnen laten uitvoeren, maar dan moet je ook het beeld en de voortgang van al die tientallen jaren van het proces in beeld brengen. Dat is toen niet gebeurd, en met de wetenschap van dat moment is dit toen ook niet in me opgekomen. We zijn uitgegaan van wat de advocaten van Vianen op dat moment aangaven en wat de stand van zaken van dat moment was.”