Massagraf Vianen duidt op oorlogshandelingen

VIANEN • Vier weken na de vondst van het eerste skelet op 17 november is er een aardig beeld van het massagraf. Sporen van geweld duiden op oorlogshandelingen.

Er zijn 71 skeletten gevonden. Op dit moment wordt gedacht dat het voornamelijk tieners (14/ 15 jarigen) en jong volwassenen betreft. Bij twee skeletten is overduidelijk bewijs gevonden van (extreem) geweld. 

Bij één skelet is het heiligbeen doorgehakt en bij één skelet is door een slag de bovenkant van het schedeldak afgeslagen.

Oorlog
De sporen van geweld wijzen er vooralsnog op dat de mannen zijn gevallen tijdens een (veld)slag. In de geschiedenis van Vianen en omstreken zijn twee oorlogshandelingen die mogelijk in verband gebracht kunnen worden met het massagraf; de Stichtse oorlog (1481-1483) of de Tachtigjarige oorlog (1568-1648).

De Spanjaarden hebben Vianen in 1567 ingenomen. Als deze jongens toen zijn gevallen dan is er dus formeel sprake van slachtoffers die net aan het begin van de Tachtigjarige oorlog zijn gevallen. De afwezigheid van voorwerpen maakt het vooralsnog lastig om meer dan deze theorieën te koppelen aan de vondst.

Vervolgonderzoek
De komende weken staan in het teken van het lichten van de skeletresten. Dit is een secuur werk. Stuk voor stuk worden de skeletten uit de klei gehaald. Elk skelet wordt in zakken verzameld. Schedel, bovenlichaam, armen en benen krijgen ieder een eigen zak.

Natuurlijk wordt alles goed gedocumenteerd, zodat later een selectie kan plaatsvinden welke skeletten nader onderzocht worden. 

Dit onderzoek zal zich onder andere richten op het in beeld brengen of er meer geweldssporen aanwezig zijn. Ook wordt gekeken of, door middel van koolstofdatering, een betere indicatie van de periode is te achterhalen.

Voor het zover is worden de skeletten eerst gewassen en gedroogd. Dit is een langdurig proces. Na het drogen wordt een deel van de skeletten overgebracht naar de fysisch antropoloog. Zij gaat de resten in detail bestuderen. 

Deze voorbereidingen en het onderzoek zelf zullen nog enkele maanden in beslag nemen. Definitieve antwoorden worden in de loop van 2021 verwacht.

Historie
De gemeente hoopt straks het verhaal van deze jonge mannen te kunnen vertellen. En op deze manier een gezicht te geven aan een stuk historie dat uniek is voor Nederland.

Voor zover bekend is er niet eerder een massagraf gevonden uit de periode waarover wordt gesproken. Daarnaast was uit geen van de bekende (historische) bronnen bekend dat een dergelijk graf op deze locatie zou liggen.