Afscheid van een burgervader: burgemeester Dirk van der Borg blikt terug

MOLENLANDEN • Als eerste burger neemt hij afscheid, als inwoner blijft hij. Dirk van der Borg heeft de Alblasserwaard in zijn hart gesloten.

Groningen, waar hij als boerenzoon geboren werd, zal hij nooit verloochenen. Maar geworteld is Dirk van der Borg inmiddels in de Alblasserwaard. Zijn ambtelijke carrière voerde hem door half Nederland. De leerling-ambtenaar in Loppersum vond een vaste plek als burgemeester langs de oevers van de Graaf in Bleskensgraaf.

"Ik ben een zwerverstype, ga altijd op zoek naar avonturen. Nadat ik in Graafstroom ben benoemd heb ik nooit meer gekeken naar een andere gemeente. Al moet ik eerlijk zeggen: door de herindelingen kwam ik automatisch steeds in een nieuwe situatie terecht. In zowel Graafstroom, Molenwaard als Molenlanden had ik steeds het gevoel: 'Ik ben hier nog niet klaar'."

Erwtensoep
Het werk bood voldoende uitdaging, maar zeker zo belangrijk was het thuisgevoel dat de Alblasserwaard bood. Dat was er vanaf het prille begin, toen het gezin Van der Borg verhuisde vanuit Rijssen. In afwachting van het huis waar ze in wilden trekken, kwamen ze enkele maanden terecht in de pastorie van Wijngaarden.

"Dat was in het najaar. Op de eerste zaterdag van september stond ik buiten, terwijl voor ons erwtensoep werd verkocht tijdens de rommelmarkt. Spontaan nodigden ze me uit om mee te helpen verkopen en dat heb ik gedaan. Sinds die eerste keer ben ik, als het enigszins mogelijk was, elk jaar een uurtje komen helpen. We zijn daar echt geweldig ontvangen. Mijn vrouw had er zelfs moeite mee om Wijngaarden weer achter haar te laten."

Workaholic
In Bleskensgraaf kwam hij samen met zijn vrouw en zoons terecht en ook daar burgerden ze snel in. Eerder in het gesprek had hij het al aangehaald: de stijl en levenshouding van Dirk van der Borg en de Alblasserwaard passen bij elkaar. Doe maar normaal, niet teveel kapsones, niet vies van hard werken. Die laatste eigenschap is zeker op Van der Borg van toepassing.

Hij beschouwt zichzelf niet als een workaholic. Toch geeft hij toe: "In al die jaren ben ik nauwelijks thuis geweest. Burgemeester zijn is een bestaan, een manier van leven."

Tijd voor hobby's als koken, tekenen en zijn volkstuin was vaak maar moeilijk te vinden. Al kon hij die laatste bezigheid prima combineren met zijn ambt. "Op mijn knieën, tussen de wortels en de aardappels, heb ik de tekst van mijn meeste speeches bedacht."

Verantwoordelijkheidsgevoel
Waar die werkdrift vandaan komt? "Van huis uit heb ik een sterk verantwoordelijkheidsgevoel meegekregen. Je leeft niet alleen voor jezelf, maar ook om je voor anderen in te zetten. Daarbij komt: ik ben niet snel tevreden, zie altijd wel iets wat niet helemaal goed loopt en probeer dat dan ergens op een agenda te zetten om aan te pakken."

Dirk van der Borg was op en top een plattelandsburgemeester voor wie de hartenklop van zijn functie tussen de inwoners van zijn gemeente lag. Onder de mensen zijn, daar voelde hij zich als een vis in het water. "Bij mooie en moeilijke momenten; op zo'n moment vertegenwoordig ik niet de gemeente, maar de gemeenschap. Ik ben heel dankbaar dat ik zo de blijdschap mocht delen en bij verdriet een luisterend oor kon zijn. Ik heb geleerd dat wat er dan als eerst in je opkomt de beste woorden zijn. En soms is alleen het aanwezig zijn al voldoende. Het is een stijl van werken die naadloos bij me past. Daar heb ik nooit moeite voor hoeven te doen."

Vluchtelingen
Samen met zijn vrouw op de bank bij een echtpaar dat zestig jaar getrouwd is, de uitreiking van koninklijke onderscheidingen, het bijwonen van een evenement, maar ook bij lastiger bijeenkomsten. "Ik kan me nog goed de avonden herinneren rond de opvang van vluchtelingen in Bleskensgraaf. De spanning was toen duidelijk voelbaar. Een mevrouw stond op een gegeven moment op en zei 'U zorgt voor deze vluchtelingen, maar zorgt u ook voor mij?' Dat sloeg bij mij zo naar binnen. Het heeft mij heel erg geholpen om te luisteren naar wat mensen zeggen, de nabijheid opzoeken. Uiteindelijk zijn de vluchtelingen gekomen en stond iedereen voor hen klaar. Er waren, toen ze weer weggingen, de nodige tranen. Dat tekent onze gemeenschap en ik ben daar heel trots op."

Geluisterd
Die nabijheid en het dichtbij de mensen staan, voerde Van der Borg ver door. Honderden telefoontjes kreeg hij over alle mogelijke zaken die inwoners dwars zaten. En dat gebeurde niet altijd tijdens kantoortijden. "Sommigen zijn heel vasthoudend", glimlacht hij. "Ik heb altijd geluisterd en waar mogelijk actie ondernomen."

Het kwam ook voor dat de woorden minder vriendelijk waren. Met openbare orde in de portefeuille moet je als eerste burger beslissingen nemen op het gebied van huisverboden of in bewaring stelling. Dat kan ieder moment van de dag gebeuren. Ja, er zijn momenten bij geweest die bedreigend, intimiderend waren. Maar gelukkig kwam dat niet vaak voor."

Máxima
Een klassieke vraag: welk hoogtepunt schiet de vertrekkende burgemeester als eerste te binnen. Hij hoeft er niet lang over na te denken. "Het bezoek van hare majesteit, koningin Máxima. En natuurlijk prinses Beatrix, kort daarvoor. Dat wil iedere burgemeester wel een keer meemaken. Ik zal dat nooit vergeten."

De afgelopen weken staan mede in het teken van loslaten. Het besef dat hij vanaf 13 januari niet meer de eerste burger is, dringt steeds meer door. Het was eerder dit jaar geen gemakkelijke beslissing om niet te solliciteren voor de post van burgemeester van Molenlanden. "Daar heb ik het heel moeilijk mee gehad. Als ik het zou doen, dan zou het voor een volle periode moeten zijn. Zelf heb ik tegen anderen altijd gezegd: na verloop van tijd is goed om elders te gaan kijken. Na veel gesprekken heb ik de knoop doorgehakt en in alle onafhankelijkheid besloten om niet te solliciteren."

Waarnemend burgemeester
Met pensioen gaan is er nog niet bij, daar is hij kristalhelder in. Resoluut: "Geen haar op mijn hoofd die daaraan denkt. Al zal ik na 1 januari eerst wel wat rust inplannen om alles een plek te geven. Een vastomlijnd plan heb ik niet, maar ik wil me blijven inzetten in het openbaar bestuur. Ik zou bijvoorbeeld graag aan de slag gaan als waarnemend burgemeester."

Hij stopt even, haalt dan een citaat aan. "Dit hoorde ik jaren geleden in Engeland: 'Our God is a mysterious God; He plans His footsteps in the sea'. Prachtig vind ik dat. Ik weet niet wat de toekomst gaat brengen. Wat ik in ieder geval meeneem is mijn dankbaarheid voor al die jaren dat ik onderdeel heb uit mogen maken van de gemeenschap in onze streek. Daar wil ik een hartgrondig 'Dank je wel' voor uitspreken."