'PFOA-concentraties geen risico voor volksgezondheid'

MOLENLANDEN • Ook het laatste onderzoek naar de concentraties van PFOA in de gemeente Molenlanden geeft aan dat er geen risico's zijn voor de volksgezondheid.

Dat meldt de gemeente Molenlanden, die zich baseert op onderzoeksrapport fase 4, dat dinsdag 15 oktober gepresenteerd is. Samen met de drie eerder uitgevoerde onderzoeken is hierdoor volgens de gemeente een betrouwbaar beeld ontstaan over de concentraties van deze gevaarlijke stof in Molenlanden.

Volgens de onderzoekers vormen de aangetroffen PFOA-concentraties geen risico voor de volksgezondheid. Deze conclusie trekken de onderzoekers van het Expertisecentrum PFAS, de Omgevingsdienst Zuid-Holland-Zuid en de gemeente. Hiermee wordt het onderzoeksprogramma van Molenlanden afgesloten.

In dit laatste onderzoek is in Molenlanden gezocht naar het gehalte van PFOA in de grond, grondwater en irrigatiewater op meer locaties dan eerst. Er is onderzoek gedaan in weilanden en volkstuinen. Ook is aanvullend onderzoek gedaan naar de verhoogde concentraties rond de Polderweg West (nabij Molenaarsgraaf), waar eerder teveel PFOA aangetroffen werd.

Het fase 4 onderzoek bevestigt het beeld dat PFOA zich vroeger breed verspreid heeft in de bovengrond van Molenlanden. De resultaten zijn in lijn met de eerdere onderzoeken. De concentraties PFOA in grond, grondwater en irrigatiewater nemen af als de afstand tot de fabriek van Chemours toeneemt. De hoogste concentraties zijn aangetroffen in de omgeving van Wijngaarden, Bleskensgraaf en Molenaarsgraaf. Uit de onderzoeken komt naar voren dat deze concentraties geen consequenties hebben voor het gebruik van de weilanden en volkstuinen.

Volkstuinen
De aangetroffen PFOA-concentraties in volkstuinen vormen geen risico. De grenswaarden voor grond en grondwater voor dit gebruik worden in de onderzochte volkstuinen nergens overschreden. Dit geldt ook voor het onderzochte irrigatiewater (uit de sloot, watertank en gieter). Op één locatie ligt de concentratie in het oppervlaktewater hoger dan de milieukwaliteitsdoelstelling. De onderzoekers geven aan, dat deze doelstelling is berekend op basis van de situatie, dat een mens elke dag gedurende zijn hele leven vis uit het oppervlaktewater eet op die plek. Dat is hier niet aan de orde. De volkstuinen, zowel de grond als het irrigatiewater, kunnen dus gewoon gebruikt worden zoals nu.

Weilanden
Alle onderzoeksresultaten voor weilanden zijn getoetst aan de nieuwe risicogrenswaarde van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) voor veeteelt die op 15 juli 2019 zijn gepubliceerd. Deze grenswaarde is afgeleid van toepassing van PFOA houdende grond of bagger op weilanden. Toch overschrijden 12 van de 32 bovengrondmonsters deze risicogrenswaarde. Dit vormt niet direct een risico, deze grenswaarde is namelijk niet bedoeld voor individuele metingen. Overschrijding duidt pas op een risico als alle grond in Nederland boven de risicogrenswaarde verontreinigd is.

Het onderzoek van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) in Molenlanden bevestigt dit. In dat onderzoek is gericht gekeken naar de effecten van PFOA (perfluoroctaanzuur) en GenX in de Alblasserwaard. Onderzoekers van de NVWA onderzochten melk, kaas, yoghurt, kuilgras en eieren. Het NVWA-onderzoek startte voor de zomer van 2018. Ook bleek dat de resultaten vergelijkbaar waren met de gehalten die in voedsel gevonden zijn in een eerder gehouden groot Europees onderzoek.

Nader onderzoek
In de wegberm aan de Polderweg West zijn eerder verhoogde concentraties PFOA gevonden. Er is opnieuw gezocht naar een verklaring voor deze uitschieter. Helaas leidde dat niet tot het vinden van een oorzaak. Er zijn geen incidenten teruggevonden of aanwijzingen voor slipdepots. Grond uit dit gebied is niet zo maar te hergebruiken.

Handreiking en monitoring
In Molenlanden is een gebiedsdekkend beeld ontstaan. Eerder was al een regionale handreiking opgesteld, waarin is vastgelegd hoe zorgvuldig om te gaan met PFOA-houdende grond. De resultaten worden gebruikt voor het waar nodig actualiseren van deze handreiking. De gemeente ondersteunt de aanbeveling van de onderzoekers en de NVWA om de aanwezigheid van PFOA en andere PFAS in levensmiddelen afkomstig van dieren te blijven monitoren.