Oorlog: goed voor welvaart in de Alblasserwaard

OUD-ALBLAS • Aan de hand van een onderzoek naar prijzen van kaas, boter en hennep onderzocht Hans Blok uit Oud-Alblas de ontwikkeling van de welvaart in de Alblasserwaard van 1740 tot 1800.

Zijn conclusie: de boerenstand ging er in die zestig jaar op vooruit. "Het was voor de boeren een goede periode", knikt hij. Om er meteen aan toe te voegen: "Dat wil niet zeggen dat dat ook gold voor de arbeiders. Er was nog steeds heel veel armoede onder een groot deel van de bevolking."

'Welvaart van de Alblasserwaard 1740-1800, economische relaties met Dordrecht' is niet de eerste pennenvrucht van Hans Blok. Eerder dook hij al de archieven in voor een boekje over Bleskensgraaf. "Maar deze keer richtte ik me op de hele Alblasserwaard. Ik wilde onderzoeken hoe de welvaart zich in de achttiende eeuw ontwikkelde. Een andere auteur had dat voor Delft en omgeving gedaan door te kijken naar de prijzen van kaas en boter. In de archieven vond ik de boekhouding van het Heilige Geest Sacraments Gasthuis in Dordrecht, wat we nu een ziekenhuis zouden noemen. Ik kwam erachter dat ik de eerste was die erin keek, dus dat was voor mij een ideale bron. Het is zo ook interessant voor de Dordtse lezer."

Oorlogen
Het uitgangspunt: hoe hoger de prijs voor kaas, boter en hennep, producten die volop in de Alblasserwaard werden geproduceerd, hoe hoger de welvaart. De conclusie van Blok is duidelijk: de prijzen gingen omhoog in de zestig jaar die hij onderzocht. Onder meer de oorlogen die op diverse plekken in Europa gevoerd werden, brachten voor de boeren geld in het laatje.

"Er kwamen dan gewonde militairen naar het Gasthuis, dat ook dienst deed als militair hospitaal. Het zorgde ervoor dat er dan meer kaas en boter werd afgenomen. Bijzonder is dat er rekening werd gehouden met de smaak van de patiënten. Voor Engelse soldaten werden uit Engeland Chester kazen gehaald."

Reputatieschade
Het valt allemaal terug te vinden in 'Welvaart van de Alblasserwaard 1740-1800'. Wat Hans Blok ook tegenkwam is dat de Alblasserwaard niet hoog aangeschreven stond. "Bij een diner van een gilde werd Goudse kaas gegeten. De kwaliteit daarvan lag blijkbaar hoger. De streek had daarnaast te maken met reputatieschade. De vele overstromingen zorgden ervoor dat investeerders huiverig waren geld te steken in de Alblasserwaard."

Direct naar de bron: die manier van geschiedschrijving spreekt Hans Blok duidelijk het meeste aan. "Ik houd minder van de verhalende geschiedenis. Je kunt er van alles over vertellen, maar wat zeggen de archieven? Ik vond het mooi om te zien dat het uitgangspunt dat het in de achttiende eeuw beter ging met de agrarische sector ook door de cijfers ondersteund wordt."

Bestellen
Het boek kost 14,95 euro en is verkrijgbaar bij de boekhandels De Bouwsteen in Bleskensgraaf, De Schuilplaats in Alblasserdam, De Nieuwe Bengel in Dordrecht of Shaloom in Papendrecht. Bestellen kan ook via www.dordtsebestseller.nl/books/147784.