Historische kring West Betuwe schrijft over negentiende-eeuwse postbezorging
NieuwsGeldermalsen • De Historische kring West Betuwe schrijft deze week over de negentiende-eeuwse postbezorging.
Onder het bewind van Napoleon kreeg Nederland 1799 naar Frans voorbeeld één landelijk postbedrijf, de Postdienst. Deze kwam in handen van de staat. Brieven moesten op het postkantoor afgeleverd worden, zo ook in de gemeente Beesd. De besteller had viermaal per dag een bestelronde. Ook op de zaterdag werd besteld.
Vanaf 1920 werd het aantal bezorgingen teruggebracht naar drie per dag en in 1932 tot twee. Tot in de tweede helft van de twintigste eeuw waren er twee bestellingen per dag en één op de zaterdag. En de inwoner van deze tijd ervaart waarschijnlijk nu zelf op welke dagen van de week de post niet aan huis bezorgd wordt. Soms moesten ook pakketjes bezorgd worden. Daarvoor werd met behulp van een hondenkar de ‘draagkracht’ van de besteller vergroot (zie foto).
Na de aanleg en het in gebruik nemen van Merwede- en Waalspoorweg (wet van 10 november 1875) op 1 december 1883 werd de post per trein voor Beesd, Rhenoy en Acquoy aan- en afgevoerd vanaf het stations van Leerdam en soms van Beesd. Opvallend was in de periode van de negentiende eeuw, maar ook nog daarna, dat postbestellers geld in ontvangst namen en/of geld brachten van spaarders naar en van het postkantoor. Dit werd op het platteland mogelijk door ‘De wet tot instelling van de Rijkspostspaarbank van 1 april 1881. Een bijzondere vorm van hulpdienst waarvan vooral door plattelandsbewoners gebruik werd gemaakt.
‘De relatie tussen de RPS (Rijkspostspaarbank) en het Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie bestond voornamelijk op het gebied van samenwerking bij het gebruik van de postkantoren, die immers een kassiersfunctie voor de RPS vervulden. De daaruit voortvloeiende administratieve bezigheden (beleggingen, betalingen en dergelijke) werden in nauw overleg behandeld. Tevens werd de belegging van rekening-courantgelden voor de Postcheque- en Girodienst in 1918 opgedragen aan de directeur van de RPS’.
Meer informatie hierover is te vinden in het jaarboek 2023 Tabula Batavorum. Te verkrijgen via de Historische Kring West Betuwe.