IJsselstein en Lopik moeten uitleg geven over gebruik algoritme bij opsporing fraude
NieuwsIJSSELSTEIN/LOPIK • De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft vijf gemeenten uit de provincie Utrecht waaronder IJsselstein en Lopik om uitleg gevraagd over waarom ze een algoritme hebben gebruikt om fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen, de zogenoemde fraudescorekaart. Toezichthouder AP spreekt over een ‘zorgelijke situatie’.
Ondanks eerdere rechtspraak dat het gebruiken van zo’n systeem in strijd is met de privacywet AVG en de oproep van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) om ermee te stoppen bleek onlangs dat een aantal gemeenten het algoritme bleven gebruiken. Naast IJsselstein en Lopik zijn ook Houten, Nieuwegein en Veenendaal om een toelichting gevraagd.
Onderzoek van media
De AP kwam het gebruik van het algoritme door de gemeenten op het spoor na onderzoek van journalistencollectief Lighthouse Report, radioprogramma Argos en NRC. De gemeenten gebruikten computersystemen om gegevens over hun inwoners te analyseren. Sinds de kinderopvangtoeslagaffaire ligt het gebruik van algoritme- en risicoprofilering door de overheid onder een vergrootglas.
De systemen bekeken bijvoorbeeld wat voor werk mensen hadden en in welke wijk ze woonden. Aan de hand daarvoor konden de algoritmes concluderen dat er een verhoogd risico op uitkeringsfraude was, zonder dat daar verder enig bewijs voor was.
Reactie binnen twee maanden
Nieuwegein heeft van de toezichthouder twee maanden de tijd gekregen om te reageren. Zij moeten onder meer duidelijk maken welk advies er aanwezig is van hun onafhankelijke interne privacytoezichthouder en of burgers financiële schade hebben geleden en wat er gedaan wordt om dat op te lossen. Daarna kijkt de AP of er verdere stappen tegen de gemeenten noodzakelijk zijn.