Genieten van de kraamkamer in het voorjaar
'Welkom in de natuur'
Tijdens een wandeling met de boswachter van Staatsbosbeheer wordt duidelijk hoe de lente inmiddels is losgebarsten in de natuur. In natuurgebied ’t Broek in Waardenburg wordt druk over de weides getuurd naar alle broedende vogels.
“We nodigen iedereen van harte uit om de natuur te komen beleven maar vragen tegelijk ook aandacht voor de kwetsbaarheid”, zegt boswachter Elyssa Henderson. “Vergelijk het met jonge ouders. Daar maak je ook netjes afspraken mee wanneer je bij de pasgeboren baby gaat kijken.” Vooral loslopende honden kunnen voor veel problemen zorgen. De snelheid waarmee ze iets kunnen verstoren is razendsnel. “Een hond snuffelt er driftig op los, zelfs als eigenaar heb je soms niet door waar ze precies doorheen lopen of welke beesten ze verjagen.”
Voordat Staatsbosbeheer straks bijvoorbeeld zelf gaat maaien in de gebieden laten ze een drone met warmtecamera rondvliegen om eventueel jonge beesten te spotten. “Dan wachten we op die delen met maaien.” In het megagebied van Staatsbosbeheer in het Rivierengebied is maar één BOA actief die daadwerkelijk kan handhaven en bekeuringen kan schrijven.
In ’t Broek gaat het lekker volgens de boswachter. De investering begint zich langzaam terug te verdienen. In enkele jaren is het gebied langzaam vormgegeven en moet het een aanlokkelijke plek zijn voor de weidevogels. “Dat lukt nog niet helemaal”, zegt Henderson terwijl ze met een kijker over het land tuurt.
“Er zijn veel vogelsoorten die de weides hier gebruiken om te rusten en te eten maar nog niet om te broeden. Het duurt waarschijnlijk een tijd voordat het in het systeem zit van de dieren.” In de verte loopt een hele groep reeën, die het natuurgebied al wel helemaal hebben gevonden. ’t Broek zit mooi ingeklemd tussen de snelwegen A2 en A15 en lijkt een mooie veilige haven voor deze dieren.
De boswachters en overige medewerkers krijgen deze weken ook van een collega extra lessen over het voorjaar. Op sommige plekken moet nog snoeiafval worden opgehaald. “Alleen kan het zo zijn dat er inmiddels vogels een nestje hebben gebouwd. Iedereen die nu namens Staatsbosbeheer aan het werk gaat, wordt getraind eerst goed de omgeving te inspecteren voordat er daadwerkelijk gewerkt wordt.”
'Kom de natuur beleven maar heb aandacht voor de kwetsbaarheid ervan'
Het belooft voor West Betuwe een specialer voorjaar dan normaal te worden. Een stel zeearenden is in het gebied gaan broeden. De locatie van het nest wordt door Staatsbosbeheer geheim gehouden. Het paar is na een niet zo succesvolle poging, twee jaar geleden, met een jong dat tegen de Betuwelijn aan vloog, terug op het nest. Staatsbosbeheer en de Werkgroep Zeearend houdt het paar in de gaten.
"Meestal zien we alleen het hoofd van één van de ouders boven het nest uitsteken, die kijkt om zich heen. Met geluk komt soms de andere ouder aangevlogen met eten.” De grote roofvogel maakt een indrukwekkend nest, dat 1,5 meter hoog kan zijn met een diameter van 2,5 meter. Zeearenden zitten 38 dagen op de eieren (gemiddeld twee eieren per broedpaar). “Dat betekent dat ze onderhand wel uitgekomen kunnen zijn. Na zo’n tachtig dagen zijn de jongen vliegvlug. Voordat ze uitvliegen zullen de jongen geringd worden. In 2020 waren er 20 broedparen in Nederland, het is dus een heel zeldzame verschijning, maar het aantal broedende zeearenden neemt toe.”
Zoals gezegd hoopt Henderson dat veel mensen de kraamkamer van de natuur deze periode opzoeken om te genieten van Kivieten, Grutto's, Tureluurs en de Veldleeuwerik. Ook Torenvalken zijn aan het broeden en minder zichtbaar zijn ook de ree, vos, das, haas en mol aanwezig in het landschap.
Maar om mee te nemen tijdens het bezoek aan natuurgebieden: "In de kraamtijd geven we moeder, vader en baby rust en ruimte. Een gezin is kwetsbaar en ouders hebben hun handen vol met het verzorgen van een pasgeborene. Dieren zijn even kwetsbaar in de kraamtijd, jonge dieren vergen veel aandacht en energie van hun ouders en zijn zelf ook uiterst kwetsbaar.”