'Met Waal-warmte huizen verwarmen'
tiel • "Vanwege allerlei andere technieken denk ik niet dat er nog heel veel windmolens nodig zijn", zegt de Tielse wethouder Erika Spil, tevens voorzitter van de RES-Stuurgroep. RES staat voor Regionale Energie Strategie. Eén van de RES-doelen is het opwekken van 1200 GWh energie uit zon en wind. Dan heb je die windmolens toch hard nodig, zou je zeggen.
1200 GWh over zeven jaar kan nog steeds. Dat is, na twee jaar, samengevat de conclusie van de voortgangsrapportage van RES Regio FruitDelta Rivierenland. In de RES werd afgesproken dat er in 2030 191 hectare zon op dak is gerealiseerd; naast 249 hectare zonnevelden én 49 windmolens. Van dat aantal windmolens staan er nu in Rivierenland pas 28. Het realiseren van windmolens is vertraagd, onder meer doordat de diverse gemeenteraden er verschillend over denken. En ook de wespendief, een beschermde roofvogel die door de wieken van de windmolens uit de lucht zou kunnen worden geslagen, speelt op sommige locaties een rol. In het rapport wordt de conclusie getrokken: 'Er is geen reden om de plannen voor wind te herzien, maar doorpakken en stilgevallen projecten vlottrekken moet wel gebeuren. Dat is belangrijk voor een goede balans tussen zon en wind op het elektriciteitsnetwerk.'
'Nog steeds haalbaar'
"Het bereiken van ons doel voor opwek van duurzame energie in onze regio komt ons niet aanwaaien", zegt Erika Spil. "We moeten er met zijn allen echt wat voor doen. Het goede nieuws is dat het nog steeds haalbaar is om in 2030 van 1,2 TWh ofwel 1200 GWh per jaar duurzame energie uit zon en wind op te wekken. Maar dan moeten we alles doen wat mogelijk is." Spil zegt voorzichtig optimistisch te zijn dat het gaat lukken. "De mensen hebben nu wel door dat dingen anders moeten. Inwoners, maar ook wetenschappers. We blíjven optimistisch om RES in 2030 te halen."
"We moeten ook kijken naar slimme combinaties van opwek en gebruik van energie", aldus Spil. "Dus: creatief blijven samenwerken op alle vlakken waarin we zien dat dingen wél kunnen. Ik zie de conclusie van de voortgangsrapportages als een voorzichtig optimistische boodschap. En tegelijk als een winstwaarschuwing én aanmoediging."
Er zijn, ook in Rivierenland, steeds meer initiatieven en projecten in ontwikkeling die over enige tijd energie gaan leveren. Rivierenland zou daarmee, volgens het rapport, op koers liggen voor 2030. Eén van de projecten is het halen van warmte uit de Waal, door de rivier met één graad af te koelen en de daarbij vrijkomende warmte te gebruiken om huizen te verwarmen. "Voor Tiel zou dat heel mooi zijn en daarvoor willen we graag proefkonijn zijn", zegt Spil.
Transformatorhuis
Dat die manier van warmtewinning veel haken en ogen heeft, moge duidelijk zijn. Zo zou er in de Waal een transformatorhuis moeten komen. En de warmte zou via buizen rechtstreeks naar de huizen moeten worden getransporteerd. Een nadeel is dat daar dus heel veel infrastructuur voor nodig is, maar volgens Spil levert warmte uit de rivier wel de meeste energiewinst op en is van dromen geen sprake. "Dit gaat echt werkelijkheid worden", zegt ze.
In Rivierenland wordt al meer zon opgewekt via zonnepanelen op gebouwen, onder meer op bedrijventerrein Medel. Het opwekken van duurzame energie via zonnevelden valt nog tegen.
Aardwarmte
Ook worden andere mogelijkheden onderzocht, zoals aardwarmte uit de diepe ondergrond (geothermie) en warmte uit oppervlakte-, drink- of afvalwater (aquathermie). Daarnaast zijn warmte uit de zon en restwarmte van industrie wellicht een alternatief voor aardgas. RES-Stuurgroep-voorzitter Erika Spil heeft haar hoop ook gevestigd op onder meer energiebesparing, riothermie en asfaltthermie.
De komende weken stellen de colleges van alle acht gemeenten in Rivierenland de voortgangsrapportage vast en praten de gemeenteraden erover.
Rob Zantinge