Kees de Koning: Verwondering om Van Gog

1 maart 2023, 15:45 Algemeen

CAPELLE • Autobusbedrijf Gebr. Van Gog zou dit jaar 100 jaar bestaan hebben, ware het niet dat de familiefirma in 1967 in handen van staatsbedrijven viel. Kees de Koning, die een passie heeft voor bussen, schreef een boek over het vervoersbedrijf dat z’n oorsprong heeft in Capelle.

In 1923 werd Autobusbedrijf Gebr. Van Gog opgericht door vier Capelse broers, die al snel een arsenaal aan lijn- en toerbussen hadden opgebouwd. Kees de Koning publiceerde aan het eind van de vorige eeuw zijn boek Autobusdienst Gebr. Van Gog Rotterdam - Gouda 1923-1967, omdat hij gefascineerd is door het familiebedrijf. Hij legt uit waar de verwondering vandaan komt. “Van Gog was simpelweg een goed bedrijf, de concurrentie keek altijd met verbazing toe. De omvang en de goede exploitatie waren uniek in de regio. De Volvo-bussen van Van Gog waren ook nooit ouder dan vijf jaar; de broers waren dan ook goede handelaren in tweedehands autobussen.”

Passie voor autobussen
Zelf kwam Kees de Koning ook geregeld over de vloer bij het familiebedrijf, hoewel hij er nooit heeft gewerkt. “De koffie stond altijd klaar en ik mocht als bussenfanaat zelfs in het archief kijken”, vertelt hij. “Een vriend van mij had een groot rijbewijs en mocht op de bussen rijden, ondanks dat hij niet werkte voor Van Gog.”

Spelen in remise
Waar de interesse voor bussen bij De Koning vandaan komt, kan hij niet precies duiden. Wel was hij in zijn jeugd ‘omringd’ door openbaar vervoer. “Tot mijn trouwen woonde ik naast de tramremise Oostzeedijk in Rotterdam. Als kinderen mochten wij spelen in de remise, waar historische trams stonden opgesteld. Ik wist zo steeds meer van trams en ging op een bepaald moment ook op bussen letten. De één is gek op wiskunde - ik zeker niet - en de ander op bussen.”

Uiteindelijk had Van Gog de specifieke interesse van De Koning en besloot hij een boek uit te brengen, met een beperkte oplage van 750 stuks. “Toen ik een bijdrage schreef voor de Ouderenbond over het autobusbedrijf bleek dat het publiek nog veel wist over Van Gog. Er was belangstelling en ik kreeg veel reacties op mijn foto’s. Een jaar voor de publicatie was er een tentoonstelling in het kleinste museum van Nederland - het Dief en Duifhuisje in Capelle - en oud-chauffeurs kwamen daar naartoe. Dat was nogal een gebeurtenis. En ik heb algemene interesse in het openbaar vervoer in Nederland en hou van schrijven. Zo heb ik dit boek gemaakt. De nadruk in het boek ligt op de foto’s van de bussen en de chauffeurs.”

Andere tijd
In het Van Gog-tijdperk was reizen met de bus heel anders dan tegenwoordig, ziet De Koning. “Voor 60 cent kon je met de bus van Rotterdam naar Gouda. Het reizen had ook iets intiems: de chauffeurs wisten precies wie de passagiers waren en waar het kleinkind - dat zelfstandig kon reizen - bij oma kon afgezet worden, tot aan de deur toe. Er was in die tijd echt een band tussen chauffeurs en passagiers.”

Overname
In 1967 kwam er een eind aan het particuliere bestaan van Autobusbedrijf Gebr. Van Gog en werd de onderneming langzaamaan geïntegreerd in grotere bedrijven. Kees de Koning zag het met lede ogen aan. “Dat vond ik - en met mij anderen - erg jammer. Opeens werden de ex-Van Gog bussen, 39 exemplaren en allemaal in goede staat, overgeverfd in ‘streekgeel’. Daar werd ik een beetje boos om.”

Hoewel hij sinds zijn pensionering na een druk werkleven meer tijd heeft voor zijn ‘busgekte’, is hij de laatste jaren minder ‘agressief’ bezig met zijn hobby. De afname van diversiteit speelt daar een rol bij. “Typen bus die je hier ziet rijden ook in Maastricht rond”, legt hij uit. “Ik ben niet meer geïnteresseerd in de series van nu, het leuke is er af.” Maar Van Gog heeft, ook 56 jaar na het einde, nog altijd zijn bijzondere interesse.

Autobusbedrijf Gebr. Van Gog werd in 1923 opgericht door Capelse broers, de bescheiden begonnen met twee busjes. Het bedrijf groeide aanzienlijk, met al snel een groot aantal bussen. Na de oorlog moesten de broers bijna opnieuw beginnen, maar met veel motivatie werd het bedrijf opnieuw succesvol. In 1967 kwam er een einde aan het bestaan van Van Gog als particuliere vervoerder.