'Honderd jaar geleden was de hele wijk nog weiland'
Monumentale school is jarig
Een school die lijkt weggewandeld uit een oud kinderboek, symmetrisch gebouwd met een statige voordeur in het midden, dat is School met de Bijbel Het Kompas in Alblasserdam. Precies een eeuw oud is het pand.
Gerrit Kant, directeur sinds 2005: "Het is een gemeentelijk monument, op een terp gebouwd, zodat de school een vluchtplaats kon zijn bij hoog water. Mensen die hier voor het eerst komen zeggen vaak: dit gebouw ademt echt de sfeer van een school, dit is hoe ik me een school herinner.”
Reünie en feest
De honderdste verjaardag van het gebouw viert de school op zaterdag 23 september met een reünie en eraan voorafgaand een feestelijke week voor de leerlingen. Het is dubbel feest: ook het 140-jarig bestaan van de ‘Vereniging tot Stichting en Instandhouding van een School met de Bijbel te Kinderdijk, gem. Alblasserdam' wordt dan gevierd.
Oud-leerling Leo van Meerkerk is nu 26 jaar conciërge op Het Kompas. Hij praat met liefde over ‘zijn' school. Hij roemt de prettige sfeer, de betrokkenheid van ouders en de gezellige wijk waarin de school staat. "Honderd jaar geleden was de hele wijk nog weiland”, zegt hij. "Je had alleen de Fop Smitstraat en de dijk.”
Kant en Van Meerkerk zitten naast elkaar aan de spreektafel in de directiekamer. Van hiërarchie is geen sprake, vertellen ze, de mannen helpen elkaar bij allerlei werkzaamheden. Van Meerkerk: "Ook in de personeelskamer ben ik gewoon deel van het team. We doen veel dingen met zijn allen.”
In 1967 kwam Van Meerkerk als kleuter naar 't Scheepke, de kleuterschool die in 1985 opging in de nieuwe basisschool. De vroegere lagere school, die School met den Bijbel heette, kreeg er kleuterlokalen bij en ging verder als Het Kompas.
De eerste school van de vereniging begon in het gebouw van scheepsbouwer Jonker aan de West-Kinderdijk. Kant: “Dat was tussen de loods van Kloos en de dijk. Net als overal in Nederland werd de christelijke school gefinancierd door de ouders.” Van Meerkerk: “Jonker was een vermogend man en betrokken bij de oprichting. Na enkele jaren moest de vereniging op zoek naar een beter onderkomen.” Kant: "Het salaris van onderwijzers op een christelijke school lag in de eerste jaren 50 procent lager dan dat op openbare scholen. Onze voorgangers waren idealisten. In 1917, bij de gelijkstelling van openbaar en christelijk onderwijs, werden de salarissen gelijkgetrokken."
Hechte gemeenschap
'Destijds waren leerkrachten respectabele heren, met hoeden en sigaren'
Kant is in de historie van de school de tiende directeur en de vierde aan het Scheepsbouwplein. "Ik ben dus de vierde in honderd jaar. Dat is bijzonder en tekenend voor de school. Er zullen in Nederland weinig scholen zijn die zo weinig directeurswisselingen hebben meegemaakt. “Toen ik hier kwam verwachtte ik niet zo lang te blijven als mijn voorgangers, maar dat is wel gebeurd." Kant typeert Het Kompas als een dorpsschool. "We hebben prettige collega's, aardige kinderen en heel betrokken ouders.” Van Meerkerk: “Ouders zijn vaak zelf oud-leerlingen die hier graag in de wijk willen wonen.” Kant knikt. “Het is een hechte gemeenschap.”
Bij de opening telde de school zes lokalen; aan weerszijden van de entree drie. Van Meerkerk: "Destijds waren leerkrachten respectabele heren, met hoeden en sigaren. De kleuters gingen nog naar een apart schooltje. Mijn directeur heette Verhoeff, maar iedereen noemde hem ‘De Ford’. Hij was in het dorp een van de eersten met een auto, een Ford dus.”
In de loop der jaren zijn er aan de achterkant lokalen, een personeelskamer en een directeurskamer aangebouwd. Er huizen nu 255 leerlingen. Op de teldatum, 1 februari volgend jaar, zullen het er naar verwachting 264 zijn. Het team bestaat uit 31 mensen, inclusief de conciërge, onderwijsassistentes en administratief medewerkers. Van de inspectie kreeg Het Kompas een positieve vermelding voor de goede sfeer. Kant somt de kernwaarden op, waar groei er één van is. "Het gaat ons om groei die past bij het kind, niet in vergelijking tot andere kinderen. Onder onze kernwaarden ligt een mooi fundament: ons geloof. In het dorp worden we daarom geroemd. We zijn niet alleen in naam een christelijke school, ook in daad." Meer informatie: www.facebook.com/smdbhetkompas