Nieuwegein op het matje geroepen door toezichthouder om gebruik algoritme

nieuwegein • De Autoriteit Persoonsgegevens heeft vijf Utrechtse gemeenten om uitleg gevraagd over waarom ze een algoritme hebben gebruikt om fraude met bijstandsuitkeringen op te sporen. Het gaat om Nieuwegein, Houten, IJsselstein, Lopik en Veenendaal. De waakhond spreekt van "een zorgelijk beeld".

De toezichthouder kwam het gebruik van het algoritme door de gemeenten op het spoor nadat vakbond FNV in januari klachten erover indiende. Dit gebeurde na berichtgeving van Argos, NRC en Lighthouse Reports. De gemeenten gebruikten computersystemen om gegevens over hun inwoners te analyseren.

Die systemen bekeken bijvoorbeeld wat voor werk mensen hadden en in welke wijk ze woonden. Aan de hand daarvoor konden de algoritmes concluderen dat er een verhoogd risico op uitkeringsfraude was, zonder dat daar verder enig bewijs voor was. De rechtbank had zulke algoritmes eerder al verboden, omdat niet duidelijk is hoe ze werken wat gedupeerden ertegen kunnen doen.

De gemeenten hebben van de toezichthouder twee maanden de tijd gekregen om te reageren. Zij moeten onder meer duidelijk maken of burgers financiële schade hebben geleden en wat er gedaan wordt om dat op te lossen. Daarna kijkt de privacywaakhond of er verdere stappen tegen de gemeenten volgen.