Afscheidsinterview met burgemeester Backhuijs: ‘Ik ben verslaafd aan informatie’
NieuwsNIEUWEGEIN • Frans Backhuijs (VVD) is bijna burgemeester af. Over enkele weken wordt hij opgevolgd door Marijke Beukering (D66). Wat laat hij achter in Nieuwegein? En wat gaat hij missen? Een gesprek met de man die twaalf jaar burgemeester was van Nieuwegein.
Geboren in Utrecht, opgegroeid in Maastricht en politiek actief geworden in Eindhoven, een zuidelijke tongval en als hobby koken, wat doet een bourgondiër als u in Nieuwegein?
,,Ja, dat was voor mij een nieuwe uitdaging na zeven jaar Oldenzaal (waar hij ook burgemeester was, red.). Nieuwegein ligt midden in het land met alle voordelen vandien.’’
Wat trok u aan in de politiek, en dan met name in de VVD?
,,Ik was niet zo’n sportief type, maar ik wilde wel bepalen hoe de samenleving in elkaar zou moeten zitten en een bijdrage aan verandering leveren. Toen ik op de middelbare school zat speelde de tegenstelling Den Uyl - Wiegel nogal. Het was ook een vorm van polarisatie, al was die anders dan nu. Het politieke spel werd hoffelijk gespeeld. Dat sprak mij heel erg aan. Ik heb me aangesloten bij de JOVD (de jongerenafdeling van de VVD, red.). Bij de verkiezingen was ik nummer 7 op de lijst in Eindhoven. Dat was natuurlijk een geweldige plek. Maar ik was te jong. Toen moest je 23 zijn om in de raad te komen en ik was pas 21. De oplossing was dat ik fractiemedewerker werd.’’ Backhuijs is later acht jaar raadslid geweest en daarna acht jaar wethouder.
,,En waarom de VVD, wil je weten? Ik was voor het liberalisme, met een overheid die zich niet met alles bemoeit, maar die er wel is voor de mensen die zorg nodig hebben. Nu, zoveel jaar later, zijn dit voor mij nog steeds de uitgangspunten. Er gaan dingen fout, daar mag je als overheid de ogen niet voor sluiten. Er zou geen discriminatie mogen zijn, maar die is er nog steeds. Er is sprake van uitsluitingsmechanismes, en dat is niet goed. Mijn rol als burgemeester is dat ik het voordeel heb die te signaleren en op de agenda te kunnen zetten. Als burgemeester kun je veel betekenen.’’
Om u heen wordt gezegd: wat jammer dat Backhuijs weggaat. Hij zou nog zoveel kunnen betekenen in de aanpak van de criminaliteit die helaas in Nieuwegein aanwezig is.
,,Ja, dat weet ik wel, maar doorstroming is goed. Mijn voornemen was destijds acht tot tien jaar hier burgemeester te zijn. Je moet voorkomen dat je te veel op routine gaat varen. Een ander ziet het met een frisse blik. Neemt niet weg dat in Nieuwegein en heel Midden-Nederland een probleem is met criminaliteit, hoofdzakelijk door drugs veroorzaakt. Er zijn veel mensen die daar last van hebben en mij hebben verteld dat ze het niet aan de politie durven te zeggen, uit angst. Er wordt inderdaad wel eens gezegd dat de strijd met de onderwereld niet te winnen is. Ik vind dat een loze kreet. Niets doen is namelijk geen optie. Criminaliteit is er altijd geweest en zal er altijd zijn. Of het nog erger wordt, weet je niet. Maar je moet het blijven aanpakken.’’
Is het zwaar om burgemeester te zijn?
,,Zwaar, ja wat is zwaar? Je moet altijd bereikbaar zijn en wordt regelmatig ‘s nachts gebeld. Ik ben natuurlijk verantwoordelijk voor de openbare orde in de stad. Het is ook weer niet zo dat ik het hele weekend aan de telefoon gekluisterd zit. Maar als ik een etentje met vrienden heb en hij gaat ... ja dan weet ik wel hoe laat het is. Het is wel eens voorgekomen dat de telefoon is gegaan, ik ga dan aan de slag en zie de rest van dat weekend die vrienden niet meer.’’
U maakt een ontspannen indruk in de raadsvergaderingen. U leidt die met humor en kordaatheid.
,,Nou, daar kun je je wel eens in vergissen. Bij mij levert dat altijd een gezonde spanning op. Ik vind het ook zeer intensief. Je moet vier uur enorm opletten en de vergadering op de juiste manier aansturen. Ik ben altijd ‘s avonds om elf uur echt moe. En er gaat ook veel voorbereiding in zitten.’’
Wat gaat u het meest missen?
,,Ik ben verslaafd aan informatie, wil altijd alles weten en liefst als eerste. Als burgemeester weet je natuurlijk ook precies wat er in je stad speelt. Het voordeel is dat ik straks niet elke zondag alle stukken hoef te lezen, het nadeel is dat ik minder geïnformeerd ben.’’
En dan de hamvraag, wat gaat u hierna doen?
,,Ja, dat weet ik nog steeds niet. Wel dat we volgend jaar verhuizen naar Oldenzaal. Daar woont onze dochter met man en kleinkinderen. Zij zei destijds dat ze daar niet heen wilde, zij zegt nu dat ze er niet meer weg wil. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Als ik gebeld wordt voor een waarnemend burgemeesterschap dan zou ik dat ook heel leuk vinden.’’