Het koudste huisje van Goudriaan
Goudriaan • De diepvrieskluis in Zijderveld sloot eind vorig jaar noodgedwongen haar deuren en ook de diepvrieskluis in Nieuwland ontdooit op 28 februari de ruimte. Door de hoge stroomkosten is het voor de coöperaties niet langer houdbaar om de diepvrieskluizen in stand te houden. Zoeken we bij de Kamer van Koophandel op 'Cöoperatieve Vereniging tot Exploitatie van Diepvrieskluizen' dan vinden we er nog slechts vier, waarvan twee in de gemeente Molenlanden. De andere twee diepvrieskluizen vinden we in Bennekom (Gelderland) en Gemonde (Noord-Brabant).
Bij de diepvrieskluis in Goudriaan lijkt een sluiting voorlopig nog niet aan de orde, horen we van penningmeester en secretaris Cees Duijzer. "We hadden een energiecontract tot 1 oktober 2022, dus toen de andere diepvrieskluizen in zwaar weer terechtkwamen, speelde dat bij ons nog helemaal niet. In 2022 hadden we zelfs een top-jaar. En dan bedoel ik top met een -p en niet met een -b", lacht hij. De verhuur van de kluisjes in Goudriaan liep goed in het afgelopen jaar. "Ik denk dat we wel 10% meer verhuurd hadden dan het jaar daarvoor. Van de 150 kluisjes is nu zo'n 80% verhuurd."
Sijgje Duijzer, de vrouw van Cees, weet nog goed dat het huisje in Goudriaan gebouwd werd. Haar ouders woonden naast het diepvrieshuisje en ze huurden vanaf het begin een kluisje. "Het was echt iets bijzonders. Destijds hadden de meeste mensen zelfs geen koelkast. Mensen hadden een kelder. In de omgeving waren veel mensen met een groentetuin en om het andere huis stond een boerderij. Als je het vlees en de groenten wilde bewaren, dan moest je dat gaan wecken en dat ging lang niet altijd goed. Dan ging zo'n weckpot open en als je dan pech had, moest je vijf of zes dagen hetzelfde eten. Het was dus echt een luxe dat het vrieshuisje er kwam en dat je daar je vlees en groente in kwijt kon."
In de omgeving kwamen steeds meer van dit soort huisjes, waar de bewoners hun voedingswaren langere tijd in konden bewaren. "Ik kom uit Hoornaar en ook daar hadden we een diepvrieskluis", vertelt Cees. "Mijn vader werkte in Giessenburg bij een veevoederfabriek en daar had je ook een gebouw met diepvrieskluizen. Mensen hadden in die tijd gewoon geen vriezer thuis. En wij hebben nu nog steeds geen vriezer. We hebben de twee kluisjes van honderd liter zo'n 35 jaar geleden overgenomen van mijn schoonouders." Volgens Sijgje heeft dat ook vooral een praktische reden. "Het diepvrieshuisje staat hier om de hoek en dit was gewoon het goedkoopst. Als je zelf een vriezer hebt, dan moet je hem ergens neerzetten en je moet hem schoonmaken. We hebben hier in de keuken een klein vriesvakje en voor de rest gebruiken we de kluisjes." Het is dan ook niet verwonderlijk dat Cees om de dag wel bij het diepvrieshuisje komt. "Je gaat even wat brengen of halen en dan check ik direct de temperatuur. Het moet er zo'n 18 graden onder nul zijn. Als de temperatuur niet goed is, dan bel ik onze technische man. Vorig jaar hadden we storing. Het is niet prettig als je er binnenkomt in hartje zomer en het is er maar drie graden onder nul. Dat moet niet te lang duren", blikt Cees terug.
In het diepvrieshuisje, dat in 2008 werd aangewezen als gemeentelijk monument, is ook een voorvriesvoorziening aanwezig. "Dat is met name voor grotere hoeveelheden handig. Prop je het zo in je la, dan duurt het lang voor alles bevroren is. In de voorvrieskluis gaat dat sneller." Ondertussen is Gert Vonk binnengekomen. Ook hij zit in het bestuur van de coöperatie. "En ik maai het gras", grapt hij. "We waren thuis met elf kinderen en hadden een eigen moestuin. We woonden er dichtbij. Dan kun je thuis wel zelf een vriezer neerzetten, maar dit is goedkoper. Vroeger had je in bijna ieder dorp zo'n kluis en nu zijn we een van de weinigen in Nederland. Het wordt gewoon te duur om het open te houden." Cees benadrukt dat er voor het komend jaar nog een buffer is. "We hebben nu een variabel energiecontract en ik heb stille hoop dat de energieprijs weer naar beneden gaat. Dus voorlopig denken we nog niet aan sluiten. Maar alle nieuwe leden zijn welkom, want we moeten het toch met elkaar opbrengen."
Marianne van de Werken