Column Erwin Veenstra: To ChatGPT or not to
NieuwsOnlangs las u op deze plek de column van Junior Brandenburg, die in plaats van ChatGPT in te schakelen zelf maar iets op papier zette. Zelf zet ik dagelijks iets ‘op papier’ met behulp van ChatGPT, als developer laat ik de inmiddels bekende robot graag helpen bij het schrijven van code. Met die feiten op tafel wil ik wel benadrukken: deze woorden komen, stuk voor stuk, van eigen hand. Kunt u dat controleren? Nee.
Onlangs moest ik voor mijn werkgever (een universiteit) spreken voor de examencommissie. In het onderwijs bestaan begrijpelijke zorgen over Artificiële Intelligentie (AI). Mijn advies: probeer het niet tegen te gaan en investeer niet in detectietools - dat is een verloren race. Om dat te illustreren liet ik ChatGPT een tekst schrijven die door een detector ging. Het resultaat: ‘geschreven door een AI’. Heel goed, denkt u misschien. Vraag ChatGPT om het stuk te herschrijven maar wat minder in de stijl van een AI et voila: ‘geschreven door een mens’, aldus de detector. Mijn advies aan de examencommissie was om uit te gaan van vertrouwen en te investeren in academische integriteit en ethiek rondom AI.
Toch is het vraagstuk interessant. Terwijl u zich wellicht zorgen maakt of uw baan niet door een robot wordt afgepakt (overigens moeten, in tegenstelling tot eerdere technische revoluties, ditmaal vooral hogeropgeleiden zich zorgen gaan maken) is er nog iets aan de hand wat zorgen baart: wat is nog echt? Nu al worden we overstroomd door nepnieuws en alternatieve feiten, op het internet geplaatst door mensen of bots. Niet iedereen is evengoed uitgerust om een goede bron van een slechte te onderscheiden, iets wat in de nabije toekomst alleen nog maar lastiger zal worden.
Dat is iets waar we ons als maatschappij tegen moeten wapenen. Enerzijds met kennis, anderzijds met menselijkheid en vertrouwen. Leer kinderen logisch redeneren - een skill die vooral aan bod komt in het theoretische onderwijs, maar die in onze moderne maatschappij voor elke burger steeds meer onmisbaar wordt. Leer ze informatie verwerken. En leer ze ook een programmeertaal, om computers beter te begrijpen. Tot zover het kennisdeel.
Maar vergeet vooral niet de wereld buiten de ‘cyberspace’. Schrijven op pen en papier kan weleens de belangrijkste skill blijken als we de robots moeten verslaan, maar daar maak ik me niet veel zorgen om. We blijven mensen, die toch vooral graag met echte mensen praten. En wat ik hierboven schreef geeft meer voldoening dan een simpele copy/paste vanuit ChatGPT - als u wil geloven dat ik dat niet heb gedaan.