Lowie Smitskamp ging als dienstplichtige op missie naar Bosnië.
'Ik wilde iets betekenen'
Kunt u zich voorstellen?
Mijn naam is Lowie Smitskamp, 50 jaar, geboren en getogen Gouwenaar. Getrouwd met Nicoline en we hebben twee kinderen, 22 en 17 jaar oud. Sinds 1997 werk ik als keukenverkoper bij een klein bedrijf. Ik ben na het halen van mijn middenstandsdiploma als dienstplichtige in dienst gegaan.
Op welke missie bent u geweest?
Ik hoorde van meerdere mensen dat je als dienstplichtige het beste maar op missie kon gaan, omdat je anders misschien weinig te doen zou hebben. Ik mocht naar de onderofficiers opleiding, maar dat wilde ik niet. Ik hoefde niet zo nodig carrière te maken of leiding te geven. Toen me daarom bij de keuring werd gevraagd of ik op uitzending naar Bosnië wilde heb ik daar ook ‘ja’ op geantwoord.
Ik ben in 1995 bij de Koninklijke Landmacht opgekomen en werd opgeleid tot militair en chauffeur op een vrachtwagen, een zogenaamde 10-tonner. Alles ging snel, binnen zes maanden had ik alle opleidingen afgerond en ging ik voor zes maanden op uitzending met de nieuwe missie Implementation Force (IFOR), direct na het Dayton -Akkoord, dat tussen de strijdende partijen was gesloten.
Hoe heeft u de missie ervaren?
Iedereen ging vrijwillig op missie en was goed gemotiveerd, maar toen we voor het eerst vanuit Kroatië Bosnië in reden werd het serieus. Helmen op, scherfvesten aan, UZI bij ons, enz. Ik weet nog wel dat ik het toen we even spannend vond. Wij hadden met IFOR veel meer mandaat dan onze voorgangers en dat gaf ons meer zekerheid. We hadden meer mogelijkheden om ons wapen te gebruiken en hadden bijvoorbeeld ook ‘freedom of movement’. We waren er om de rust te bewaren en dat konden we afdwingen.
Uiteindelijk was de uitzending meestal erg ontspannen. Ik weet nog wel dat rond de verkiezingen het wat spannender werd en toen ging ook de ‘alert state’ omhoog. We voelden ons ook niet onkwetsbaar. Ik weet bijvoorbeeld nog, dat ik een keer naar huis belde en dat er ineens harde knallen klonken. Ik heb toen snel opgehangen en reken maar, dat ik snel in de bunker zat.
Ik heb door mijn functie heel Bosnië gezien. Van Banja Luka naar Sarajevo en Split, steeds maar onderweg. Het was natuurlijk ook wel ‘heel stoer’ wat we deden, zo op die grote vrachtwagens in colonnes door het land. We vervoerden vooral spullen voor de militaire onderdelen, maar we deden ook ‘humanitaire ritten’ die ik regelmatig mocht doen. We brachten dan bijvoorbeeld hulpgoederen en speelgoed naar ziekenhuizen, scholen, etcetera. Daar was alles kapot en men had niets. Dan wat spullen brengen, dat gaf veel voldoening en dat vond ik het mooiste.
'Toen we voor het eerst vanuit Kroatië Bosnië in reden werd het serieus.'
Hoe kijkt u er op terug?
Wij hebben daar een goede tijd gehad, maar het had heel anders kunnen zijn. Ik had eigenlijk pas goed het besef van wat ik gedaan had toen ik terug was in Nederland. Ook realiseerde ik me toen, dat ik heel veel geluk heb gehad en als ik eerder in dienst was gegaan ik waarschijnlijk in Srebrenica had gezeten.
Daar was ik op dat moment helemaal niet mee bezig. Ik was toen behoorlijk naïef, het besef kwam later. Ik had toen iets van ‘ik wil iets betekenen, zonder dat ik precies wist waar ik aan begon.’ Ik heb niet gewerkt in een oorlogssituatie, maar heb vooral de nasleep van een oorlog ervaren. Er gebeurde bijvoorbeeld ook nog steeds ongevallen met mijnen, met alle ellende van dien. Ik heb veel respect voor militairen die echt in oorlogssituaties zijn geweest.
Voelt u zich nog verbonden met defensie?
Wij hebben met de groep regelmatig reünies. Ik ben er bijna altijd bij geweest en heb de reünie de laatste keren georganiseerd. Het voelt steeds heel vertrouwd. Je was toen op elkaar aangewezen en deelde alles, dag en nacht. Ongeacht je maatschappelijke rang op stand, je geestelijke of financiële situatie begrijpen en respecteren we elkaar.
Het is dan alsof we elkaar gisteren nog gesproken hebben. Als je geen uitzending hebt meegemaakt, begrijp je dat niet. Ik voel me veteraan, want ik heb gediend en heb gedaan wat ik behoorde te doen, maar ik hoef niet voorop te lopen bij de veteranen-dag in Den Haag of zo. Wel ga ik geregeld naar bijeenkomsten in Gouda.
Wat zou u de lezers willen meegeven?
Wees tevreden met wat je hebt en wees een beetje lief voor elkaar.
Mocht je als veteraan naar aanleiding van dit artikel met iemand willen praten, dan is er de mogelijkheid om contact op te nemen met info@veteranenloket.nl of bel 24/7 naar 088-3340000.