• José van Daal schreef haar ervaringen op.
• José van Daal schreef haar ervaringen op. Foto: Paulien Kluver

Boek over 'gewoon' omgaan met dementie

rhenoy • Tot het eind was José mantelzorger van haar moeder. Een kleurrijke vrouw die haar de spiegel van dementie voorhield. "Leef in het nu", was de boodschap. 

José schreef er een boek over, verhalen over de alledaagse blijmoedige rauwheid van het leven met een moeder met Alzheimer. De tragikomische rafelrandjes komen voorbij.

Druk met anderen

Druk met anderen, zorgen voor iedereen die op je pad komt en vol energie allerlei uitdagingen aangaan. Bepaalde rollen die we onszelf aanmeten of waar we ingroeien ontstaan niet zomaar. We krijgen ze door de manier waarop we in het leven staan en de mensen om ons heen. De familie die dichtbij ons staat en door omstandigheden ons een identiteit geven.

Familieopstelling

José ontdekte haar plek tientallen jaren nadat het mantelzorgtraject begon door een familieopstelling. Het gaf haar inzicht en bewustzijn in hoe ze in het leven staat en hoe ze verder haar levensweg kan bewandelen. De valkuilen werden zichtbaar, herkenbaar en kunnen nu worden ontlopen. "Wie ben jij dan van mij?", vroeg haar moeder wanneer ze op bezoek kwam bij Linge's Zorglandgoed in Rumpt. 

José was haar moeders dochter maar achteraf bekeken veel meer dan dat. Maar of dat een gezonde situatie is vraagt José zich nu af. De proloog van het boek begint in 1948, ver voordat de schrijfster zelf geboren werd. Maar het bleek dat wat toen gebeurde al invloed had op alles dat daarna zou komen. "Pas op het moment dat je bepaalde patronen herkent kun je ze doorbreken. Kun je op zoek naar hulp als dat nodig is, en kun je vooral grenzen trekken. Aangeven tot hoever het gezond is om hulp aan te bieden.

Overmatig zorgen voor mensen is bewonderenswaardig maar niet gezond, we hebben allemaal ook onze eigen tijd nodig." Ze hint daarbij ook naar het vroegtijdig signaleren van een burn-out, ook een veelvoorkomende diagnose op dit moment. Ook bij mantelzorgers en zorgprofessionals, die allemaal gemotiveerd zijn om te helpen.

'Hart onder de riem'

Het boek wordt ook wel 'een hart onder de riem voor alle mantelzorgers genoemd'. Dit omdat veel mensen de situaties die José beschrijft zullen herkennen als ze zelf voor iemand zorgen. De eerste recensies die binnenkwamen waren allemaal in dezelfde trant. De ervaringstips, vol herkenbare situaties en vlot beschreven worden gewaardeerd.

Er wordt duidelijk iets blootgelegd in het boek dat nog weleens onbesproken blijft. José is sinds juni 2022 parttime sociaal werker bij Welzijn West Betuwe en runt daarnaast nog steeds haar eigen praktijk als systemisch coach. Trajecten voor ondernemers en particulieren.

Ze zorgt dus nog steeds graag voor anderen maar denkt nu goed te kunnen reflecteren op wat haar handelingen hierin zijn. Het schrijven, waar ze in coronatijd tweeënhalf jaar mee bezig was zorgt voor een terugblik op het mantelzorgen van haar inmiddels overleden moeder. Door de familieopstellingen kent ze haar plek.

Persoonlijk inkijkje

Ze gunt het anderen ook om op die manier naar zichzelf te kijken en nodigt mensen uit om het ook te doen. Met haar boek denkt ze, zonder deskundige te willen zijn, op een persoonlijke manier een inkijkje te geven. Maar ook mantelzorgers en zorgverleners van tips te kunnen voorzien. 

De boodschap die het belangrijkst is: "Dementie is een verschrikkelijke ziekte, we willen daar graag praktische hulp tegenover stellen. De zorg is goed geregeld, de plekken waar mensen tot nu toe terecht kunnen maar vergeet niet dat overal ook een echt mens achter zit. Iedereen wil graag zijn authenticiteit behouden, en heeft daar ook recht op vind ik.” 

Informatie

Het boek van José is vanaf nu beschikbaar. Het is in eigen beheer uitgegeven en verkrijgbaar via de website: www.wiebenjijdanvanmij.nl 

Jeroen Wijngaard