'Schulden zitten in bepaalde patronen'
tiel • SchuldHulpMaatje Tiel is de jongste van de stichtingen die gehuisvest zijn in het Sociaal Plein Tiel, dat zaterdag open huis hield.
SchuldHulpMaatje Tiel helpt mensen die in de financiële problemen zitten. De stichting werd midden in de coronatijd opgericht. "We moesten een beleidsplan en begrotingen schrijven, contacten leggen met onder meer de gemeente, vrijwilligers werven... Het bestuur was er al", vertelt voorzitter Arjen Sijpkes. "We vallen onder de landelijke vereniging SchuldHulpMaatje."
SchuldHulpMaatje Tiel heeft vrijwilligers in twee 'soorten': maatjes en coördinatoren. "We hebben op dit moment nog één coördinator, maar er komt er waarschijnlijk weer eentje bij", zegt Sijpkes. "En we hebben dus maatjes, ook maatjes die nog in opleiding gaan. We hebben pas een stuk of vijf nieuwe aanmeldingen gekregen, maar er vallen er soms ook wat af. We zijn nu met alle vrijwilligers, inclusief het bestuur, met een man of vijftien. We zijn er met een vliegende start vandoor gegaan, midden in coronatijd. De meeste maatjes zijn ook digitaal opgeleid. Dat is niet ideaal, maar we konden daarbij gebruik maken van maatjes die al ervaring hadden."
De maatjes krijgen intern een opleiding van een paar weken. "In een aantal dagdelen krijgen ze van professionals alles te horen wat nodig is om schuldhulpmaatje te zijn", aldus Sijpkes. "We bouwen nu aan een vast bestand maatjes die we kunnen inzetten. De één zal wat meer toegespitst zijn op belastingvraagstukken en de ander bijvoorbeeld meer op toeslagen. Dan kun je, afhankelijk van de schuldhulpvraag, kijken van: daar past dit maatje bij of daar past dát maatje bij. Dat doet de coördinator."
SchuldHulpMaatje mocht voorheen van een ruimte aan de Dr. Schaepmanstraat gebruikmaken. "Maar hier zitten we fijn dichtbij de Voedselbank en bij Klesteo", aldus Sijpkes. "We bedienen feitelijk ook dezelfde doelgroep. Op termijn willen we dat hier permanent iemand zit, zodat - als er iemand iets heeft - die persoon gewoon binnen kan lopen. Dat kan bijvoorbeeld iemand zijn die vrees heeft om te bellen of vrees heeft om een email te sturen. Maatjes kunnen hier ook met een cliënt komen en gaan zitten."
Heel vreemd is volgens Arjen Sijpkes, in het kader van de ontstane problemen met energiearmoede, dat de aanvragen in Tiel niet enorm zijn gestegen. Hij denkt dat dat door schaamte komt. "Er zijn ook onderzoeken geweest waaruit blijkt dat mensen pas actie ondernemen als de schulden zijn opgelopen tot ver boven de twintig- of dertigduizend euro. Pas dan gaan ze echt denken van: hmmm... En dán is de weg terug echt lang. En het komt nooit alleen, met alleen geldproblemen, want er zijn vaak ook sociaal-maatschappelijke problemen."
Sociale Poort
SchuldHulpMaatje werkt samen met de Sociale Poort van de gemeente Tiel. "We delen veel informatie en we krijgen soms ook schuldhulpvragers toegeschoven", zegt Sijpkes. "Maar soms zijn de problemen zó complex, dat SchuldHulpMaatje daar ook niks in kan betekenen."
De gemeente heeft ook een Vroegsignalering schulden. "Daarvan hopen we dat dat iets is, want die Vroegsignalering komt ook uit systemen van sociale woningbouwverenigingen. Als de huur drie maanden niet betaald is, dan is dat een indicatie. Er komen ook vanuit de energiebedrijven zo nu en dan signalen, maar het moet vanuit de mensen zélf komen. Ze moeten het zelf willen, we kunnen niks afdwingen."
"Het komt regelmatig voor dat wij 's nachts van iemand een mailtje krijgen, dat iemand denkt: Nu moet ik iets gaan doen. Ze laten een 06-nummer achter, maar als de volgende ochtend onze coördinator belt, dan is de telefoon afgesloten. Maar de gevallen díe we kunnen helpen, dat zijn vaak trajecten van twee of drie maanden. Pas dan kan iemand weer op eigen benen staan. Lichte gevallen kunnen we snel helpen, maar gevallen met drugsgebruik, alcoholmisbruik en mishandeling in de gezinssituatie, dat zijn de zwaarste. Maar ja, schulden zitten in bepaalde patronen en daar kom je héél moeilijk uit."
Rob Zantinge