Museum heeft straks vijf verhaallijnen
tiel • Het Flipje & Streekmuseum heeft sinds februari van dit jaar een nieuwe, waarnemend directeur: Jurriaan de Mol. Hij vervangt Alexandra van Steen, die met haar gezondheid tobt.
"De eerste acht maanden waren echt een ontzettend leuke periode en tegelijk enerverend", zegt De Mol, die nooit eerder museumdirecteur was. Wél bekleedde hij allerlei andere functies. Niet alleen bij onze vaderlandse luchtvaartmaatschappij, maar met name op het toeristische vlak, onder meer in de regio Arnhem-Nijmegen-Veluwe en in Den Haag. En voor hij naar Tiel kwam was hij directeur van de Liberation Route Europe, de route die de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog volgden tijdens de bevrijding van Europa.
Vijf verhaallijnen
"In eerste instantie, toen ik kwam, heb ik met de collega's intern besloten dat we toch willen gaan inzetten op het herinrichten van het museum", vertelt de 63-jarige De Mol. "Dat we de geschiedenis van Tiel en de Betuwe met vijf verhaallijnen gaan vertellen. En dat plan is heel goed gevallen, ook bij subsidiegevers, zoals de provincie Gelderland en de gemeente Tiel. De gemeente is ook deelgenoot gemaakt van de plannen, waarbij we gaan focussen op de prehistorie, de archeologie die hier heel groot is. Tiel is - qua archeologische vondsten - dé archeologische hotspot van Nederland, misschien wel van Europa. Het feit dat de Romeinen hier geweest zijn en dat hier in de Betuwe al zesduizend jaar bewoning is; zesduizend jaar leven en dood. En er zijn hier ook ongelofelijk veel bodemvondsten. Dus dát is een mooie verhaallijn."
Middeleeuwen en fruit
De tweede verhaallijn is de Middeleeuwen, en dan vooral Tiel als handels- en Hanzestad. Tiel sloeg zijn eigen geld, z'n eigen munten, die zijn teruggevonden in de havens rondom de Oostzee. Dat vind ik wel heel spectaculair. En de derde verhaallijn is fruit, de fruitverwerking en Flipje. En ook wel een stukje industrialisatie, zoals Daalderop en de tinfabrieken en dat willen we natuurlijk ook vertellen."
Tweede Wereldoorlog
De vierde verhaallijn is de Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw, waarvan in Tiel nog steeds een heleboel is terug te zien. De vijfde en laatste verhaallijn die het Flipje & Streekmuseum wil vertellen is Tiel anno nu.
"Want je hebt ook allerlei mensen, toen en nu, die naar Tiel gekomen zijn", legt De Mol uit. "Lang geleden waren er Romeinen natuurlijk, maar na de Tweede Wereldoorlog kwamen de ex-KNIL militairen, Molukkers, mensen uit voormalig Nederlands-Indië, maar ook de gastarbeiders, dus de mensen uit Spanje, Portugal en Italië. En pas later de Turken en Marokkanen. En uiteindelijk heb je, anno 2022, een hele gemêleerde stad met mensen met hele verschillende achtergronden. Die hebben van alles meegebracht en meegemaakt en Tiel mede gemaakt tot wat het nu is. Dát gaan we ook laten zien. We gaan dus meer focus aanbrengen, er scherper in zitten en duidelijk aangeven wat de vijf verhaallijnen zijn die voor Tiel van enorm belang geweest zijn. En nog steeds zijn. Daarom willen we daar aandacht voor vragen."
De collectie van het museum wordt dus niet alleen uitgebreid, maar vooral ook meer gestructureerd, als het aan Jurriaan de Mol ligt. "We hebben nu een hele grote collectie en we laten heel veel zien, maar soms heb ik het idee - en ik ben daar niet alleen in - dat de bezoeker door de bomen het bos niet meer ziet", vertelt hij. "We gaan daar dus wat meer ordening in aanbrengen."
Interactie
"En de presentaties van 2022 zien er natuurlijk anders uit dan die van 2000. Het is ook weer eens tijd om er een stuk vernieuwing in te brengen. En dat betekent interactie. Dat kan digitaal zijn, dat kan ook analoog zijn, maar we gaan het digitale zéker meer inzetten dan tot nu toe het geval was. Aan de andere kant willen we ook niet het oude weggooien, want er is een mooi museum gebouwd met een mooie kerncollectie, dus het is voor mij fijn om daar op te kunnen voortbouwen."
Extra attracties
Daarnaast komen er in het museum twee extra attracties, waaronder een informatiecentrum over de Tweede Wereldoorlog. Het WO II informatiecentrum Rivierenland, zoals De Mol het noemt, een informatiecentrum dat verhalen vertelt over de de periode 1940-1945 in het gehele rivierengebied. En natuurlijk wat Tiel overkomen is, want Tiel heeft zeven maanden aan de fontlinie gelegen. "IK vind dat je daar in de regio en in de stad weinig van terugvindt en veel mensen zijn dat met me eens", zegt De Mol. "Daarbij komt er in het WO II centrum informatie voor de bezoekers over waar de musea zijn, de plekken van herinnering, de begraafplaatsen, noem maar op."
Archeologische hotspot
De andere attractie is de archeologische hotspot. "Er is er een in Zoelen en een in Arnhem. En hier komt er ook een", aldus De Mol, "waarbij studenten, leerlingen, bezoekers, kortom iedereen betrokken kan worden bij archeologisch onderzoek en z'n eigen vondsten kan bestuderen, schoonmaken en bewerken."
"Ik vind de klus die we met z'n allen aan het klaren zijn, een nieuwe vorm van presentatie, wel spannend. In het najaar gaan we de begane grond leegruimen en in de eerste fase inrichten, dus het museum gaat per etage die herinrichting in. Hoe spannend wil je het hebben?"
Nieuw publiek aanboren
Noodzakelijk is de herinrichting zeker, want corona heeft ook aan het Flipje & Streekmuseum enorme klappen uitgedeeld. "In 2021 zijn er nog geen zesduizend mensen geweest", aldus Jurriaan de Mol. "Dat is echt veel te weinig, want in principe moet dit museum twintig- tot vijfentwintigduizend bezoekers per jaar kunnen ontvangen. En we gaan straks natuurlijk ook gedeeltelijk een nieuw publiek aanboren."
Rob Zantinge