Spade voor voedselbos kan de grond in
alblasserdam • Het bijzondere is dat zowel inwoners als de natuur gaan profiteren. Iedereen mag straks oogsten in het voedselbos en flora en fauna krijgen er alle kans. Het bos zal vrij toegankelijk zijn.
Twee jaren van voorbereidingen gingen eraan vooraf. Kartrekkers zijn Onno Scheffe en Bert Salij, sinds respectievelijk zes en twaalf jaar vrijwilliger bij de Stichting De Groene Long. “Zo kennen we elkaar”, zegt Bert. Samen met Onno staat hij in een stuk weiland tussen gras, zuring en paardenbloemen. “Onno vroeg me een keer mee te gaan naar het voedselbos in Papendrecht. Ik was meteen enthousiast en heb direct een mail gestuurd naar onze gemeente, met de vraag of zoiets bij ons ook zou kunnen. Al de volgende dag kreeg ik reactie: ‘Wat een goed idee’.”
Vertraging
Zo’n snelle en positieve reactie had Bert niet verwacht. “Ik schrok ervan, eigenlijk”, zegt hij lachend. Hij belde meteen naar Onno. “Ik zei: dit kan ik niet in mijn eentje.” Na die eerste snelle reactie duurde het toch nog een paar jaar. Onno: “Er kwam een nieuwe wethouder, we liepen vertraging op door corona en er moest een overeenkomst worden opgesteld met de gemeente. We hebben zelf gezocht naar subsidies. We krijgen subsidie van het Zuid-Hollands Landschap en de provincie (meerjarenprogramma Groen Verbindt).”
De gemeente Alblasserdam stelt een stuk weiland van 3000 vierkante meter beschikbaar, gelegen tussen de flats aan de Savornin Lohmanweg en het Lammetjeswiel. Onno: “De gemeente gaat een brug aanleggen vanaf de toegang van het Lammetjeswiel naar het voedselbos.”
De twee mannen hebben veel zin in de start. “Met veel mensen bezig zijn in de natuur, dicht bij huis, dat is leuk. En dat je start met een weiland en binnen vijf à zes jaar een bos hebt met een grote diversiteit aan planten en dieren. Elk jaar zie je het rijker worden, er komen steeds meer vogels en insecten en de bodem wordt steeds gezonder. Er gaan wormen en schimmels aan de slag. Netwerken van schimmels werken samen met bomen.”
Vijfhonderd bomen
Komend najaar zullen Bert en Onno samen met andere vrijwilligers windsingels planten. “Zo’n windsingel is een haag of bomenrij van inheemse soorten, zoals berk, els, wilg en meidoorn”, zegt Onno. “Het is belangrijk dat je inheemse soorten kiest, want daar hebben de insecten die in Nederland leven het meest aan.”
Het beheer zal gebeuren op basis van ecologische principes. Onno: "Je wilt zorgen voor variatie tussen natte en drogere stukken, zon en schaduw, planten die hoog worden en die laag blijven. We gaan geen mest toevoegen en geen bestrijdingsmiddelen gebruiken. Blad dat valt zorg voor voeding in de bodem. Planten halen voedingsstoffen uit de bodem en maken die beschikbaar voor bomen. Er ontstaat een ecosysteem dat zichzelf in stand houdt. Dit is een oude techniek die permacultuur heet. In Marokko heb je voedselbossen die al tweeduizend jaar bestaan. Het succes staat of valt met het ontwerp. We hebben een aantal vrijwilligers die de opleiding permacultuur volgden; samen maken we het ontwerp."
Het wordt een ontmoetingsplek voor Alblasserdammers, zowel voor vrijwilligers als voor mensen die er komen oogsten, kinderen die er natuureducatie krijgen en mensen die culinaire mogelijkheden zien met de bijzondere vruchten, zoals paw paw ('iets tussen een banaan en een mango in'), moerbei, persimoen, sichuanpeper en kakifruit.
Perspectief
Bert: "In mijn omgeving zijn veel mensen die me vragen wanneer ze aan de slag kunnen." Onno knikt. "Ja, ik ken ook veel mensen die de handen uit de mouwen willen steken. Mensen maken zich zorgen over de klimaatverandering en de vermindering van biodiversiteit. Dit geeft hen handelingsperspectief omdat ze iets kunnen doen." Bert: "De finish van het voortraject is in zicht, ik ben heel blij dat het doorgaat."
Voor meer informatie of aanmelden als vrijwilliger: voedselbosalblasserdam@gmail.com.
Anne Marie Hoekstra