Historische vereniging Lexmond en Hei- en Boeicop klaar voor de toekomst
AlgemeenLEXMOND/HEI- EN BOEICOP • De weg was lang en hobbelig, maar het doel is bereikt. De Vereniging Historisch Lexmond en Hei- en Boeicop (VHLHB) is klaar voor de toekomst en viert dat op zaterdag 11 juni van 11.00 tot 16.00 uur met een feestje. Leden en andere belangstellenden zijn dan van harte welkom op een feestelijke Open Dag in het Historium in Lexmond.
Het Historium is het verenigingsgebouw van de VHLHB en vormt de directe aanleiding voor het dorpsfeestje. In de afgelopen (corona)jaren hebben bestuur en vrijwilligers keihard geklust om van de voormalige aula bij de begraafplaats een praktisch en duurzaam gebouw te maken. “En ook een fraai gebouw”, zegt voorzitter Ronnie Hendriks. “We zitten vol met plannen en het Historium maakt het mede mogelijk om die uit te voeren.”
De VHLHB is eind vorige eeuw opgericht en al snel bleek dat er in de dorpen veel belangstelling bestond voor de lokale geschiedenis en het behoud van het lokale erfgoed. Het ledental groeide gestaag en bedraagt nu 387 leden. Oktober volgend jaar bestaat de vereniging een kwart eeuw en het streven is dan om dan minimaal 400 leden te tellen.
“Onze open dag biedt iedereen de gelegenheid om kennis te maken met de vereniging. En natuurlijk hopen we dat we enkele nieuwe leden binnenhalen. We hebben daarvoor een speciale actie”, aldus de voorzitter.
Tot 2017 was de VHLHB thuis in ‘Het Laakhuis’ achter de Blauwe Schuur aan de Laak. Een praktisch onderkomen in de categorie ‘klein maar fijn’. Voor publieksactiviteiten moest de vereniging uitwijken naar de dorpshuizen. De bouw van de nieuwe wijk Laakse Weide betekende het einde van Het Laakhuis en de VHLHB kwam op straat te staan. Een intensieve speurtocht naar een nieuwe plek leverde lang niets op, totdat de gemeente Zederik bereid bleek de aula ter beschikking te stellen. Die werd immers nauwelijks gebruikt. Het was een win-winsituatie. De VHLHB had een nieuw thuis, het gebouw een nieuwe bestemming en de gemeente bespaarde op het onderhoud.
De historische vereniging ging meteen aan de slag om de aula in te richten. Na maanden van flink aanpakken werd op 1 juni 2018 het Historium, zoals het gebouw gedoopt was, geopend. Ook startte een expositie over het vervoer in beide dorpen. Direct vonden veel dorpsbewoners de gang naar het gebouw.
Verduurzaming
De vroegere aula is gebouwd in de jaren 60 van de vorige eeuw. Aandacht voor isolatie was er toen nauwelijks. Mede door de vorm bleek het gebouw nauwelijks warm te stoken. De energiekosten waren ook toen hoog. Hendriks: “Van meet af aan wilden wij het Historium verduurzamen om zo het klimaat en de portemonnee te sparen. Onze inzet was een duurzaam, gasloos en energieneutraal gebouw.”
Het overleg met de gemeente verliep in het begin niet zo soepel. Dat had mede te maken met de overgang van Zederik naar de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. Iedereen zag echter de noodzaak van de verduurzaming in en besloten werd om samen de schouders eronder te zetten. De gemeente nam de investering op zich en de vereniging verbond zich aan een jaarlijkse vergoeding. Muren, dak, vloer en ramen werden geïsoleerd, op het dak liggen zonnepanelen en de verwarming geschiedt met behulp van warmtepompen. De gasaansluiting verdween.
Het samen verduurzamen van het Historium heeft ook de gemeente informatie opgeleverd voor toekomstige projecten. In 2019 heeft Vijfheerenlanden al haar gebouwen opnieuw laten inspecteren waarbij gelijk een duurzaam meerjaren onderhoudsplan is opgesteld. Dit betekent dat er gekeken wordt naar verduurzamingskansen, zoals het aanbrengen van nieuwe dakisolatie en beglazing. Waar het haalbaar haalt de gemeente gebouwen van het gas af en wordt gekozen voor lage temperatuurverwarming. Enkele voorbeelden hiervan zijn de gymzaal in Zijderveld, Sporthal de Copper in Hei- en Boeicop De Linde in Meerkerk.
Open huis
Al eerder wilde de vereniging open huis in het Historium houden, maar de coronapandemie hield dat lang tegen. Tot twee keer toe werd het feestje uitgesteld. “We misten de bezoekers, maar de gedwongen sluiting had ook een voordeel. Het gaf ons tijd om het gebouw verder aan te passen aan onze wensen en de tijd.”
De VHLHB had in de loop der tijd een spaarpot opgebouwd voor een toekomstig eigen onderkomen en met dat geld kon de vereniging nu aan de slag. Na veel sloop- en bouwwerk beschikt het gebouw nu over een mooie grote zaal, een ruime kantoorruimte, een praktische keuken en twee moderne toiletten. In de zaal is een leeshoek gemaakt inclusief bibliotheek met een ruim aanbod aan boeken over de lokale geschiedenis, een overzicht van alle verenigingskronieken, een collectie krantenknipsels en een collectie familieberichten. Rondom in de zaal wordt een deel van de voorwerpen getoond die de vereniging in de loop der jaren heeft ontvangen. Ze vormen onderdeel van de expositie ‘Zo was het vroeger in Lexmond en Hei- en Boeicop’.
“Wie zijn geschiedenis kent, begrijpt het heden beter en kan een beetje in de toekomst kijken”, zegt voorzitter Hendriks. “We willen via de expositie daarom ook contacten leggen met het onderwijs. Ook hebben we het plan om straks nieuwe dorpsbewoners uit te nodigen.” Twee al bestaande boekjes over de lokale geschiedenis worden vernieuwd.
De voorzitter kijkt tevreden terug op al het werk dat door bestuur en vrijwilligers is gedaan om het Historium klaar te maken voor de toekomst. “En we zijn ook blij dat het afgerond is. Nu hebben we weer alle tijd om ons op de geschiedenis te richten.” De VHLHB doet dat door het uitbrengen van kronieken, boeken en foto’s, door het houden van lezingen en excursies. Recent is een werkgroep genealogie aan de slag gegaan.
De Open Dag op zaterdag 11 juni wordt om 11.00 uur geopend door wethouder John van der Velden. Bezoekers worden getrakteerd op een drankje met wat lekkers. Buiten staan enkele kraampjes. Binnen worden oude films, interviews en foto’s getoond, is de expositie te bekijken en geeft ook de schutterij acte de présence. De scholen worden bij de opening betrokken via een geschiedenisquiz. De open dag duurt tot 16.00 uur.