'Het ridderlijke mysterie van Scalun'
schelluinen • De kruistochten zijn ook op Europa van grote invloed geweest; de herinneringen daarin kun je op allerlei plekken tegenkomen. Zelfs in de Alblasserwaard: Schelluinen draagt een naam die is afgeleid van de stad Ashelon in het toenmalige Israël. Dirk I van Altena, in de twaalfde eeuw eigenaar van het grondgebied waar het dorp zich nu bevindt, gaf de nederzetting de naam Scalun, als dank voor de overwinning in de tweede slag bij Ashkelon.
Het is een feit dat je terug kunt vinden in 'Het ridderlijke mysterie van Scalun', een boekje dat Leo de Kluijver uit Schoonhoven op verzoek van de Geschiedkundige Vereniging Giessenburg en Schelluinen schreef en samenstelde. Daarbij vertelt hij de geschiedenis van de band van de Duitse Orde, een ridderorde die ten tijde van de kruistochten het levenslicht zag, met Schelluinen.
"Het is een onderwerp dat me al jaren interesseert", licht De Kluijver toe. "Zelf had ik al een laagdrempelig boekje gemaakt over de band van de Duitse Orde met Schoonhoven, dat net als Schelluinen een commanderij van deze orde is. De Geschiedkundige Vereniging vroeg mij om ook zo'n boekje te maken voor Schelluinen."
Kopiëren
Daarbij liep hij wel tegen een uitdaging aan. Auteur Huib Zuidervaart had in 2013 over dit onderwerp al een uitgebreid boekwerk gepubliceerd. Met een lach: "Ik heb er een hekel aan om wat anderen geschreven hebben te kopiëren, dus ben ik op zoek gegaan naar een andere invalshoek. Op een gegeven moment kreeg ik het idee om de geschiedenis te laten vertellen door historische figuren die een rol in dit verhaal vertellen. Zo kom je als lezer direct in vroeger tijden terecht en kon ik het ook geschikt maken voor kinderen en jongeren en mensen die misschien wat minder met geschiedenis hebben."
De geschiedenis van Schelluinen komt vanaf het prille begin aan bod, vanaf de tijd dat het dorp niet veel meer was dan een donk, een zandheuvel in het moerassige gebied langs de Schelluinse Vliet. Er stond toen alleen een houten 'mottekasteel' op die heuvel.
Diederik III
Personen als Diederik III van Altena, heer Everwacker en dominee Theodorus van Schelluijnen komen aan het woord om te verhalen hoe Schelluinen in de loop van de jaren veranderde en welke rol de Duitse Orde daarbij speelde. "Het was eigendom van de orde; voor de commandeur was het een inkomstenbron."
Die tijd ligt al langere tijd achter ons. Maar er is nog steeds een commandeur van Schelluinen: Bernard van Verschuer. Hij neemt in het slotwoord de pen over. 'Ik ben er trots op om commandeur van Schelluinen te zijn. De Ridderlijke Duitsche Orde heeft en lange en vaak roerige geschiedenis met oorlogen, ruzies, tijden van verval en tijd van bloei. Je kunt het gerust een wonder noemen dat de Orde nog altijd bestaat.'
Bij het schrijven van 'Het ridderlijk mysterie van Scalun' maakte Leo de Kluijver dankbaar gebruik van het boek van Huib Zuidervaart. Maar niet alle historische gebeurtenissen en ontwikkelingen zijn met zekerheid te achterhalen. "Bij het maken van de verhalen ben ik niet als een historicus te werk gegaan; voor mij hoeft niet alles tot enkele cijfers achter de komma te kloppen. Het gaat er ook om het verhaal te vertellen. Als het dan heel goed gebeurd zou kunnen zijn en het tegendeel niet bewezen kan worden, dan durf ik het wel aan om het op te nemen."
Onbekend
Hij hoopt dat via zijn boekje meer mensen kennismaken met het bijzondere verleden van het Alblasserwaardse dorp. "De band met de Duitse Orde en de kruistochten is nog best onbekend. Dat is zo in Schoonhoven en dat is in Schelluinen niet anders. Mede daarom heb ik ook zo laagdrempelig mogelijk gemaakt, als een soort opstapje voor het boek van Huib Zuidervaart. Om het leesbaar te maken, heb ik er een grote hoeveelheid oude afbeeldingen in opgenomen, zodat het gemakkelijk leest en er ook veel te zien is."
Geurt Mouthaan