'Doe mee! oogst, maar zaait te weinig'
Duo-lijsttrekker Berend Buddingh van Doe mee! Molenlanden laat er in een persbericht en Twitterberichten geen twijfel over bestaan. De eigen wethouder Arco Bikker is van grote waarde geweest voor de bouw van nieuw woningen in Molenlanden. 'In geouwehoer kun je niet wonen, laat wethouder Arco Bikker keer op keer zien. Al drie jaar lang. 700+ woningen in vier jaar tijd.' En 'Deze wethouder doet wat zijn voorgangers nalieten: bouwen, bouwen, bouwen.' Het verkiezingsprogramma vermeldt daarnaast, als punt waar de lokale partij trots op is: 'Het bouwen van meer huizen in de afgelopen twee jaar dan in de tien jaar daarvoor. En dat tegen de woningbouwcrises in!'
In verkiezingstijd is het uitlichten van je eigen prestaties natuurlijk niet ongebruikelijk, maar het op deze wijze pronken met successen op de Molenlandse woningbouwmarkt is volgens de andere twee coalitiepartijen wel erg kort door de bocht. "Succes heeft vele vaders", stelt VVD-lijsttrekker Bram Visser. "Het is onmiskenbaar dat veel van de plannen die uitgevoerd zijn al in de week lagen. Je kunt dat niet los zien van de inzet van vorige wethouders." Hij laat er zich genuanceerd over uit, wijst bijvoorbeeld op het nieuwbouwproject Achter de Wetering in Giessenburg dat in de afgelopen collegeperiode loskwam en op vele kleinere (inbrei)plannen. "Die mag je op het conto van wethouder Bikker schrijven."
Zijn collega-lijstrekker bij het CDA, Jan Arie Koorevaar, is kritischer. Maar hij begint met een knipoog: "Ik denk dat ze hiermee de CDA-wethouders bedanken voor het werk dat in de vorige collegeperiodes is verricht. Van die meer dan zevenhonderd woningen zijn er bar weinig op het conto van Doe mee! Molenlanden te schrijven. Woningbouw is een kwestie van oogsten en zaaien. Als je de gele verf van het woondossier afkrabt, komt daar groene CDA-verf en oranje VVD-verf tevoorschijn."
Voor een goede beoordeling dien je volgens Koorevaar te kijken naar plannen die het huidige college zelf in gang heeft gezet. "Dan kom ik op ongeveer 150 woningen. Dat is niet veel. De focus ging naar de uitvoering van bestaande plannen en dat is goed gebeurd, maar er is te weinig geïnvesteerd in nieuwe projecten." Hij vervolgt, verwijzend naar de reacties vanuit de bouwbranche: "Het is natuurlijk niet goed dat de ontwikkelaars en bouwers, die precies weten hoe het zit, uit frustratie wel willen aangeven dat het niet goed zit, maar omwille van hun boterham niet met naam en toenaam in de krant willen. Er is dus iets fundamenteel mis bij de ontwikkeling van nieuwe plannen. Dat mag je niet verwarren met realisatie van bestaande plannen. We moeten in de komende raadsperiode de draad weer oppakken en nieuwe plannen gaan ontwikkelen."
Gesprekken met in totaal acht projectontwikkelaars, particuliere initiatiefnemers van bouwprojecten en architecten uit Molenlanden laten eveneens een minder succesvol beeld zien dan Doe mee! presenteert. De citaten zijn anoniem, omdat zij allen te maken blijven houden met het gemeentebestuur. Er zijn meerdere rode draden. Als eerste: het ontbreken van voldoende capaciteit op het gemeentehuis om de vele bouwaanvragen te behandelen. Het zorgt ervoor dat de wachttijden lang, heel lang zijn. "Initiatiefnemers moeten letterlijk jaren wachten en overwegen soms zelfs of ze het project nog wel voort willen zetten. Ook worden soms tijdens het spel de spelregels veranderd, krijg je met een nieuwe visie te maken die tijdens de start nog niet gold. Dat werkt ontzettend ontmoedigend."
Een tweede rode draad: de ervaring dat onder het bewind van Doe mee! Molenlanden nieuwbouw eerder tegengewerkt dan gestimuleerd wordt. Daarvoor worden meerdere oorzaken genoemd. De belangrijkste is het gebrek aan daadkracht. "De inspraak van inwoners wordt veel te zwaar gewogen. Er hoeven maar een paar omwonenden negatief te reageren en het ligt weer maanden stil. Deze wethouder heeft niet het lef om besluiten te nemen." En: "Kreeg je maar een nee als antwoord, maar ook dat komt niet. Bij de bestemmingsplanprocedure worden alle rapporten over onder meer flora en fauna en geluidsbelasting gecontroleerd en goedgekeurd. Bij de daadwerkelijke bouwaanvraag gaan ze in Molenlanden er weer helemaal opnieuw doorheen en moeten zaken alsnog opnieuw uitgevoerd of aangepast worden. Dat vreet tijd. Ik snap helemaal niets van die werkwijze."
De problemen rond de riolering in het buitengebied zijn de derde rode draad. De bouwbranche loopt er regelmatig tegenaan dat hierdoor (kleinschalige) projecten niet door kunnen gaan. Ook hierbij geldt dat de aanpak hiervan traag verloopt. Eind 2020 beloofde wethouder Johan Quik (Doe mee! Molenlanden) dat aan het einde van dat jaar de resultaten van onderzoek binnen zouden komen en er een vervolgstrategie zou komen. De update volgde echter pas in januari 2022. Het resultaat is voor nieuwbouwplannen niet hoopgevend. Afgelopen week deelde de wethouder mee te onderzoeken of de ontoereikende capaciteit van riolering juridisch gebruikt kan worden om nee te zeggen tegen nieuwbouwplannen.
Als laatste: met een gemiddelde doorlooptijd van zeker vijf jaar voor een bouwproject kun je de inspanningen van een wethouder met name beoordelen op welke plannen hij of zij in de steigers heeft gezet. Ook op dat gebied scoort Doe mee! volgens een groot deel van de bouwbranche beroerd. "Nog nooit zijn er in een collegeperiode zo weinig nieuwe planinitiatieven goedgekeurd. Sterker nog, slechts één grootschalig plan is door wethouder Bikker akkoord bevonden: Achter de Wetering in Giessenburg. Dit zullen we in de komende jaren gaan merken als er steeds minder nieuwbouwwoningen worden gebouwd, simpelweg omdat de planvoorraad is opgedroogd."