Jan van Beuzekom dook in dorpshistorie
nieuwland • Als 23-jarige trok Jan van Beuzekom weg uit Nieuwland; zijn vrouw wilde er niet wonen. Vier jaar geleden dook hij in de geschiedenis van zijn geboortedorp en schreef er een boek over.
Geschiedenis heeft altijd al zijn belangstelling. Als leerkracht in het basisonderwijs maakte hij zich bij veel leerlingen populair met zijn verhalen over historie. Van Beuzekom verzamelde veel kennis, ook over zijn stamboom en familiegeschiedenis, maar realiseerde zich dat hij nauwelijks iets over zijn geboortedorp wist. Dat was het begin van een speurtocht in archieven en oude kranten. Ook voerde Van Beuzekom veel gesprekken met (oud-)inwoners op leeftijd.
'Oud en vertrouwd'
“Mijn voorgeslacht woont sinds 1900 in Nieuwland”, vertelt hij aan de keukentafel van zijn broer Ton in de Verduinstraat. Zelf woont hij tegenwoordig in Sliedrecht, eerder in onder andere Bleskensgraaf en Dordrecht. “Maar Nieuwland is oud en vertrouwd.” Terwijl hij zijn vorkje in een stuk taart steekt, om de presentatie van zijn boek te vieren, vertelt hij aan burgemeester Sjors Fröhlich: “Van Wim van Mourik kreeg ik een briefwisseling van een man uit Nieuwland die rond 1830 in België was gelegerd, Cornelis Bogaard. Er zijn ook brieven bij van zijn ouders, die in Nieuwland een boerderij hadden. Wat me opviel?” Hij lacht. “Dat de boeren het toen ook al slecht hadden.”
Verdrag
Zijn mooiste vondst was een verdrag uit ongeveer 1400. Hij laat de foto in het boek zien. “In het archief in Gorinchem legden ze dit oorkonde voor me op tafel. Het is een heel groot document. Kijk, eronder hangen allemaal lakzegels. De heren van Arkel hadden ruzie met een kliek uit Gelre. In dit document spraken ze af dat ze zouden stoppen met vechten. Nieuwland was ook bij die strijd betrokken. Het dorp is een aantal keren compleet platgebrand. Ook waren er heel vaak overstromingen.” Broer Ton: “Mensen klagen tegenwoordig wel, maar we hebben het een stuk beter dan toen.”
Van Beuzekom denkt na over een tweede deel. “Ik hoop dat mensen verhalen naar me willen opsturen. Als het er voldoende zijn, komt er een vervolg. Van het eerste deel heb ik een oplage van 250 exemplaren laten drukken. Drie bedrijven uit Nieuwland en de gemeente Vijfheerenlanden hebben me gesponsord.” Hij beleefde veel plezier aan het maken van zijn boek. “Ik heb heel mooie mensen ontmoet, mooie, trieste en ontroerende verhalen gehoord. Die kon ik er niet allemaal in zetten, maar ik ben daar heel dankbaar voor.”
Eerdere boeken
‘Van Nouland naar Nieuwland’ is niet het eerste boek van Van Beuzekom. Eerder schreef hij: ‘Hoe overleef ik autisme’, waarin meester Marco drie puberende, uitwonende jongeren met autisme ontmoet, die hem toelaten in hun belevingswereld, ‘Van Beusichem naar Beuzekom', het resultaat van een tien jaar lange speurtocht naar de stamboom van de familie Van Beuzekom en ‘Een mees in vogelvlucht’, waarin meester Marco zijn onderwijservaringen in groep 8 van een basisschool in Wageningen beschrijft. Alle boeken gaf hij uit in eigen beheer. Voordat Van Beuzekom op vrijdag 14 oktober het eerste exemplaar van zijn boek over Nieuwland overhandigde aan burgemeester Fröhlich, vertelde hij wie er zeker ook een boek van hem krijgt. “Op de Prins Florisschool in Papendrecht, waar ik nu werk, was een leerling die elke week kwam vragen hoe het met mijn boek ging. Aan hem ga ik natuurlijk ook een boek geven."
Alle gesprekken en het vele speurwerk leverden een lijvig boekwerk op, vol foto's, tekeningen en afbeeldingen van oude documenten. ‘Van Nouland naar Nieuwland, 1000 jaar geschiedenis van een dorp in de Vijfheerenlanden' is te koop bij De Groene Geer, het zendingswinkeltje en bij Ton van Beuzekom, Verduinstraat 12 in Nieuwland.
Anne Marie Hoekstra