De vloer op
Keek u daar wel eens naar: De vloer op? Het is nu niet meer op tv, maar natuurlijk nog wel terug te kijken op allerlei manieren - dat programma van omroep Human waarin twee acteurs van een regisseur een verrassende improvisatie-opdracht krijgen. Zo van: 'Marjan, jij hebt besloten dat je vanavond je vriend Mark ten huwelijk gaat vragen, want als je op hem blijft wachten, komt het er nooit van. Mark, jij zoekt al weken naar een manier om Marjan te vertellen dat je een ander hebt.' Of: 'Henk, je bent een zeer succesvolle zakenman, je loopt door het park en je ziet op een bankje je oude klasgenoot zitten. Hans, jij bent die klasgenoot, met jou is het niet zo goed gegaan na school. Toen jullie bij elkaar in de klas zaten, gedroeg jij je altijd als een enorme pestkop voor Henk.'
Ik vond het een fascinerend programma. Misschien ook wel omdat ik een link zag naar wat we in het onderwijs dagelijks aan het doen zijn. In feite ben je als docent ook zo’n regisseur, ben je ook de hele dag bezig met improvisatie-toneel. Elke les heb je iets in je hoofd, geef je een opdracht aan de leerlingen, daag je ze op de een of andere manier uit. Maar je weet eigenlijk nooit helemaal zeker hoe ze je opdracht gaan oppakken. Soms loopt het helemaal anders dan je vooraf had gedacht.
En daarin lijkt lesgeven dan weer niet op dat tv-programma: dan stap je als docent uit de rol van regisseur, je wordt zelf ook acteur. Je gaat in feite mee improviseren. Je uitleg blijkt niet over te komen, je moet snel een andere uitleg verzinnen. Of ze zien het nut niet zo van de opdracht die je geeft, en je moet ze overtuigen of verleiden toch aan de slag te gaan. Tijdens de volgende les stelt een leerling een hele goede vraag, waar je tijd aan wilt besteden – maar dat betekent wel dat wat je verder nog wilde behandelen, nu niet meer aan de orde komt.
Daarom is onderwijs zo leuk, maar daarom is het ook zo inspannend. Bij improvisatie-toneel/tijdens een les moet je altijd alert zijn, altijd opletten wat er, verwacht of onverwachts, gebeurt. En op alles reageren. Dus moet je altijd 100% van jezelf geven, van een automatische piloot kun je maar zelden gebruik maken. Topsport!
Arno van Staalduine
Het Heerlanden