De school als ontmoetingsplek
gorichem • Agora betekent marktplein, dus in het Agora-onderwijs is de school meer een ontmoetingsplek dan iets anders. Het Agora-concept is ontwikkeld om de demotivatie van kinderen voor school om te keren in motivatie, legt Tjoerd Zweije (45) uit.
Hij is docent geschiedenis en drama op de Uilenhof in Gorinchem en zegt: ,,Met pijn in ons hart zien we het onderwijs onvoldoende reageren op de nood onder jongeren. Persoonsvorming, waaronder jezelf staande houden in een veranderende maatschappij, is erg belangrijk, maar zou veel meer aandacht mogen krijgen. Ik heb nauwelijks de gelegenheid een goed gesprek met mijn leerlingen te voeren”
En ook: ,,Ik moet vaak ‘nee, dat kan niet’ tegen de scholieren zeggen als ze met eigen ideeën komen. Terwijl ik juist zo graag overal ‘ja’ op zou willen antwoorden, want jongeren weten feilloos wat ze willen, maar wij moeten ze vaak tegenhouden met het oog op het curriculum zoals dat vaak gehanteerd wordt. Binnen Agora zoeken we ruimte voor de leerlingen.”
Autodidactisch groeien
Zweije staat niet alleen in zijn droom over een vorm waar de volledige ontwikkeling van de leerling centraal staat, want collega’s Martine Kuijsten (48) en Wouter Spoor (37) zoeken die ook. Kuijsten is docent beeldende vorming op ’t Gilde en vindt: ,,We willen af van de gedachte dat het in het onderwijs alleen over kennisvergaring gaat. De elementen socialisatie en persoonsvorming zijn misschien wel belangrijker.” Stichting CVO-AV staat open voor onderwijsvernieuwing, vandaar dat de drie collega’s ondersteund worden om het draagvlak voor dit nieuwe concept in de regio te onderzoeken.
Docent als coach
Spoor geeft biologie op het Lyceum Oudehoven. Waar loopt hij tegenaan? ,,In het huidige onderwijs ligt de nadruk op het halen van doelen door de docent, en van goede cijfers door de leerling. In het Agora-onderwijs fungeert de docent meer als coach, volgend aan het kind, in plaats van dat het kind onderworpen wordt aan het onderwijssysteem.”
Wat Zweije zo mooi vindt: ,,Je staat niet voor de klas om vakspecifieke leerdoelen te bereiken, maar de leerling formuleert zelf zijn of haar leerdoelen en als coach inspireer en stimuleer je ze daar vorm aan te geven.” Kuijsten vult aan: ,,School gaat over spelen en ontdekken, over léven.”
Persoonsvorming
Dus op een Agora-school zijn cijfers niet leidend. Er is dan ook geen toelatingscriterium op basis van cijfers, verduidelijkt Spoor. ,,Wij dromen ervan kinderen te inspireren en stimuleren, door ze zelf te laten bepalen wat ze willen ontdekken.” Zweije merkt op: ,,We richten ons op de ontwikkeling van de jongere. Daarom is persoonsvorming zo belangrijk.” Hij noemt het voorbeeld van de zwarte Amerikaanse Rosa Parks, die in 1955 haar plaats in de bus weigerde af te staan aan een blanke. ,,Zij kon lezen wat er op het bordje stond, en wist hoe ze zich als burger diende te gedragen volgens de regels, maar ze koos ervoor die vanuit de overtuiging dat iedereen gelijk is, niet te gehoorzamen.”
Sociale oefenplek
Volgens Spoor is de school een sociale oefenplek. ,,Het gaat niet om de individuele leerling alleen, maar om ‘jij, die ander en de samenleving’” zegt hij beslist. ,,Agora haalt de wereld de school binnen, want we ontwikkelen ons als mens pas in het aanzien van de ander.” In haar lessen merkt Kuijsten hoe jongeren gericht zijn op waar ze aan moeten voldoen. ,,Dan laten ze me hun werkstuk zien en vragen of het zo goed is. Maar dan zeg ik: wat heb jíj willen maken en wat wil jíj vertellen? En dat komt eruit in het Agora-onderwijs.”
Ouders en andere belangstellenden die willen meedenken en sparren met de projectgroep zijn op de woensdagavonden 15 en 29 juni om 19.30 uur welkom op de open avonden in het Gorcums Museum. Opgeven is wenselijk:
q www.cvo-av.nl/agora
Levien Vermeer