Een dijkquiz met een boodschap
west betuwe • De quiz is een initiatief van de dorpstafels, een Facebook-groep en een bewonersinitiatief uit de dorpen langs de dijk tussen Tiel en Waardenburg. De vragen gingen over de dijkversterking en wat er de komende tijd gaat gebeuren. Alle horecabedrijven langs het traject stelden prijzen beschikbaar.
De vragen bleken zo moeilijk dat zelfs de vier winnaars toch nog vier van de negen antwoorden fout hadden. Het was overigens een quiz met een duidelijke boodschap. "Ook als je niet hebt meegedaan met de quiz kunnen de antwoorden hieronder je meer inzicht geven in de gevolgen van de huidige plannen voor de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg", zeggen de initiatiefnemers in een uitvoerige toelichting.
Zwaar getroffen
Vraag 1 luidde: hoeveel overstromingen zijn er in ons gebied afgelopen eeuw geweest? Het antwoord luidt '1'. Tijdens de winter van 1925-1926 werd het land van Maas en Waal zwaar getroffen. dus de ‘overkant’ stroomde onder. Hoeveel huizen worden op het traject Tiel-Waardenburg van 19,5 kilometer gesloopt vanwege de aanstaande dijkversterking? Antwoord: 5. Namelijk twee in Opijnen, één in Heesselt, twee in Ophemert.
Vraag 4 luidde: hoeveel bomen worden gekapt vanwege de dijkversterking? Antwoord: meer dan duizend. In de Milieu Effect Rapportage (MER) wordt een aantal van 2050 te kappen bomen genoemd.
In totaal wordt tussen 50 en 60 hectare natuur verwoest, is het antwoord op vraag 5. De MER noemt 57 hectare. De helft van de natuur wordt gecompenseerd door het dijktalud. "Dus niet met aanplant van jonge bomen of nieuwe natuur in de uiterwaarden of elders, maar de dijkhelling aan de rivierkant krijgt straks in plaats van de bestemming ‘groen’ het stempel ‘natuur’. De vraag is of daarmee het natuurverlies echt is gecompenseerd.
Cultuurhistorie
In vraag 7 wordt de vraag gesteld hoeveel cultuurgrond er wordt gecompenseerd. Het antwoord: niet. En dan: wie wordt de belangrijkste gebruiker van de 'gastvrije Waaldijk', die de gemeentes langs de dijk tot aan Gorinchem voor ogen hebben. Fietsers worden hoofdgebruikers, auto's moeten zich aanpassen. "Onduidelijk is hoe dat in zijn werk gaat straks. Onder door een petitie van 107 bezorgde burgers heeft de raad een motie aangenomen voor een onderzoek naar een vrijliggend fiets-/wandelpaajde, beneden aan de buitenzijde van de dijk. Wanneer is de volgende dijkversterking nodig bij de huidige plannen?, zo luidt de negende en laatste vraag. Het antwoord: 50 jaar.
De Ideale Rivierdijk
"Er is een alternatief waarbij de antwoorden op de vragen drie tot en met negen wezenlijk anders kunnen zijn. Er hoeven dan nauwelijks bomen gekapt, natuur of cultuurgrond opgeofferd en huizen gesloopt. Dat is De Ideale Rivierdijk, met als belangrijkste kenmerk het inbrengen van een lange verankerde damwand bovenin het buitentalud, in principe langs het hele traject."
Bij de Ideale Rivierdijk kan de dijk blijven liggen waar hij ligt en hoeft niet breder. "Het landschap wordt minimaal aangetast. Bedenk dat het waterschap er nu al voor kiest – dit om op een paar stukken huizen, natuur en landschap te ontzien - om bij 8 van de 19.5 kilometer een damwand te slaan; de rest van het traject krijgt een verbrede gronddijk. Waarom niet alsnog de keuze voor een doorlopende damwandconstructie? Dat levert zeer waarschijnlijk een extra veilige, robuuste en duurzame dijk op die zelfs 100 jaar meegaat."
Op YouTube staat een korte animatie van De Ideale Rivierdijk, te zien op https://www.youtube.com/watch?v=z-o8ZAbP5lY. Meer informatie via Louis de Jel: deidealerivierdijk@gmail.com.