Liefhebbers van geschiedenis en gezelligheid
AlgemeenHERWIJNEN • Den Ouden Dijk, de historische vereniging van Herwijnen en Hellouw, luistert het 25-jarig bestaan op met bijzonder fotoboek. Hoe komt Herwijnen aan een camping? Waarom heeft de molen geen wieken meer? Waar zijn de hoogstamboomgaarden gebleven? En: wat is een varkensverzekering?
Zomaar een paar vragen waar je antwoord op krijgt als je door het fotoboek ‘25 vensters op Herwijnen en Hellouw in de 19e en 20e eeuw’ bladert. Het is uitgegeven ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de historische vereniging Den Ouden Dijk, met financiële bijdragen van onder andere de Vervoornstichting en de Rabobank. Voor elk jaar van het herdenkingsfeest passeert een onderwerp de revue, gebaseerd op de levensloop van een mens. “Het boek begint met de kraamzorg en eindigt met de uitvaartzorg” vertellen samenstellers en bestuursleden Rik de Groot (64) en Dick Hak (61). De Groot vervolgt: “De dijkversterking en ruilverkaveling bleken te groot en zijn daarom afgevallen, maar het boerenbedrijf en de fruitteelt konden respectievelijk worden teruggebracht tot ‘melken en de melkhandel’ en ‘de kersenpluk’.” De vrolijke foto bij het voorwoord van voorzitter Dittie van Zee en haar man Govert in boerenkleding op een hooiwagen tijdens het eerste Oogstfeest in 2009, zet de toon van het boek en geeft de sfeer van de vereniging goed weer, volgens beide heren.
Volksspelen
De Groot verzorgde de teksten en Hak dook in de archieven. De laatste beheert het door hem gedigitaliseerde archief en oud-bestuurder Jaap de Kock verzorgt het fysieke (foto)archief. Bovendien is hij ansichtkaartenverzamelaar, ook een belangrijke bron van historische illustratie. De Kock is erg enthousiast over het eindresultaat: “Ik vind het boek schitterend, echt waar.” En wijzend op de omslagfoto: “Die foto is ruim een eeuw oud, en moet je eens kijken hoe duidelijk. Met die grote Nederlandse driekleur op de achtergrond en al die mensen.” De Groot verduidelijkt: “Het is een beeld van de viering van de verjaardag van Koningin Wilhelmina (1880-1962) op 31 augustus 1913. Er werden toen volksspelen gehouden en hier zien we het zaklopen, met aan weerszijden van de baan dikke rijen toeschouwers; de dames met lange jurken en mooi hoeden op, de heren in pak met strohoed, het is een heel dynamische plaat.” Het beeld toont ook hoe weinig er nodig was om mensen plezier te bezorgen, vindt hij. “Vergelijk dat eens met wat er tegenwoordig nodig is om het mensen een beetje naar de zin te maken.”
Wegdromen
De Groot en Hak kregen medewerking van tientallen dorpsgenoten. ,,We hadden bijvoorbeeld alleen maar foto’s van de buitenkant van de dorpshuizen, met nauwelijks personen erop, terwijl daar zo veel gebeurd is. Daarom hebben we links en rechts gevraagd of mensen nog foto’s van feesten en partijen in plakboeken of schoenendozen hadden. We wilden graag de levendigheid en sociale interactie van de dorpen laten zien. Den Ouden Dijk is immers een vereniging voor liefhebbers van geschiedenis en gezelligheid.” Hak zegt: “We hopen dat de vijfentwintig onderwerpen aanleiding geven om met familie, buren, vrienden en dorpsgenoten herinneringen op te halen en de kennis van de omgeving te vergroten.” De Groot vult aan: “Ja, en als jongeren het boek ook eens oppakken en wegdromen, of zich verbazen over wat ze zien en lezen, of iets meer van de geschiedenis gaan begrijpen, is ons doel bereikt.” Het boek geeft een gevarieerd beeld van de snel veranderende dorpen in de afgelopen honderd, tweehonderd jaar, zegt Hak. “De grote verandering van de tijd waar het boekje over gaat is toch wel de ontwikkeling van nieuwbouw en het verplaatste leven van de dijk naar het centrum.” Afgelopen zaterdag was het zover; tijdens een feestelijk moment voor een bescheiden aantal genodigden werd het eerste exemplaar overhandigd door voorzitter Dittie van Zee aan wethouder Rutger van Stappershoef in dorpshuis de Poort. ,,Ik hoop dat het veel herkenbaarheid zal geven” zegt ze verwachtingsvol. Na het officiële gedeelte konden de ruim 600 leden hun gratis exemplaar bij het Dorpshuis op komen halen. Oud-Herwijners uit Haaften en Nieuwendijk stonden al op de stoep te wachten. Agnes Hartman-van Zanten stond er niet alleen voor zichzelf, maar ook voor haar zus Riet, die in Griekenland woont. “Ze hoopt binnenkort naar Nederland te komen om het boek mee te nemen.” Arie Sterk uit Haaften, getrouwd met een Herwijnse, reageert waarderend: “Het is een mooi boek geworden, ze doen het wel stijlvol allemaal. Maar ze hebben dan ook een traditie hoog te houden, want voorgaande publicaties zijn allemaal fantastisch uitgevoerd.”
Het boek is voor iedereen te koop bij drogisterij Jetty, Zworrelstraat 71 in Herwijnen en kost vijftien euro.
Levien Vermeer