Utrechtse gemeenten luiden noodklok
regio • De burgemeesters van de gemeenten uit de provincie Utrecht hebben gezamenlijk een brief gestuurd naar de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Tweede Kamer en de formateurs van het nieuwe kabinet. In deze brief laten ze weten dat de budgetten structureel ontoereikend zijn voor de gemeentelijke taken. De druppel is de voorgenomen herverdeling van het gemeentefonds, die voor een groot aantal van de Utrechtse gemeenten zeer nadelig uitpakt. Dit zet gemeenten financieel nog verder onder druk. Voor de Utrechtse burgemeesters is de maat vol.
De burgemeesters hebben de indruk dat het Rijk gemeenten vraagt om zelf de schaarste te verdelen, terwijl al bekend is dat er structureel te weinig geld is voor de taken die ze moeten uitvoeren. Bij de herijking van het Gemeentefonds is gekeken naar een nieuwe manier om de gelden te verdelen, maar de onderliggende knelpunten worden niet opgelost.
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) stelde begin dit jaar al dat het Gemeentefonds en decentralisaties niet als duizenddingendoekjes gebruikt mogen worden voor diverse vraagstukken in het openbaar bestuur. Voorbeelden hiervan zijn de actualisatie normvergoeding onderwijshuisvesting, herziening jeugdzorg, opschalingskorting, open einde regelingen sociaal domein, financiële effecten omgevingswet, decentralisatie beschermd wonen, Wet Inburgering en de Wet Open overheid. Veel van deze opgedragen taken worden mede gefinancierd vanuit de lokale belastingen en middelen die oorspronkelijk bedoeld zijn voor andere taken. Lastenverhogingen, het interen op eigen vermogen en afbreken van lokale voorzieningen zijn hiervan het gevolg.
De Utrechtse burgemeesters geven aan dat de omvang van de budgetten moet passen bij de maatschappelijke landelijke en lokale opgaven en uitdagingen. Dat betekent niet het herverdelen van tekorten, maar het aanvullen tot wat nodig is. De burgemeesters verwachten uiterlijk 1 juni 2022 een oplossing van het nog nieuw te vormen kabinet.