Het kan verkeren
Zevenentwintig jaren geleden startte ik mijn onderwijs carrière... in Leerdam. In ’94 studeerde ik af en in augustus van dat jaar stapte ik over de drempel van wat in de volksmond toen ‘De PWA’ heette. Enige onderwijservaring had ik opgedaan, maar al snel werd duidelijk dat de daarbij opgedane kennis slechts matig voldeed aan de eisen die een jongere aan een beginnend docent stelde. Ik meende ad rem te zijn, maar constateerde al snel dat de gevatheid van leerlingen de mijne ruimschoots overschreed. Ik meende mijn lessen te kennen, maar iedere avond bleek dat de voorbereiding ervan niet in verhouding stond met de duur van de werkelijke les. Het gebouw bleef een huis voor mij, dat streng op mij neerkeek en ik vroeg mij steeds vaker af of ik wel geschikt was voor dit werk.
Na een jaar nam ik afscheid. De rector op mijn nieuwe school sprak de gedenkwaardige woorden dat ieder beginnende docent na zijn eerste jaar moest overstappen - beginnersfouten maak je slechts eenmaal en een nieuwe groep pubers kende deze niet. De beste man had gelijk, want vanaf dag één vond ik de rust die zo noodzakelijk is bij het lesgeven. Zo begon het grote zwerven door het Nederlandse onderwijsveld en nu …
Zeven weken geleden vervolgde ik mijn onderwijs carrière... in Leerdam. Het huis staat op dezelfde plaats, maar heeft een andere naam gekregen. De meeste collega’s van toen zijn met pensioen. De leerlingen van toen zijn inmiddels de veertig gepasseerd, wellicht tref ik hun kinderen nu. Deze zijn even gevat en onvoorspelbaar als vroeger hun ouders. Zo sprak een leerlinge mij laatst aan en vroeg: 'Meneer, wat staat daar?’ Zij wees op een wat vergeeld t-shirt met daarop de tekst. 'Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu. Wat unbidan we nu?' Ik zei haar dat de woorden geschreven waren door een monnik omstreeks 1075 en dat wij neerlandici deze beschouwen als de eerste Nederlandse literaire tekst. Het meisje keek nog eens naar het shirt en vervolgens naar mij. Toen sprak zij de legendarische woorden: 'Meneer, is dat t-shirt dan al zo oud?'
In zeven weken is het voorheen strenge huis voor mij een thuis geworden en ik zie dat leerlingen het ook als zodanig beschouwen. En vanuit dit thuis zal ik eenmaal in de drie weken verslag doen, verslag uit een wereld die we school noemen.
Ton Philipsen, docent Nederlands,
Het Heerenlanden