• Joke Smit woonde aan de Voorstraat 94 in Vianen.
• Joke Smit woonde aan de Voorstraat 94 in Vianen. Foto: Aangeleverd

Brederodelezing over Joke Smit

vianen • Met gepaste trots meldt de voorzitter van de historische vereniging 'Het Land van Brederode', Ralf Krämer, dat de tweejaarlijkse Brederodelezing op zaterdag 5 juni geheel aan Joke Smit zal worden gewijd. De lezing zal worden gehouden door een andere bekende voorvechtster voor vrouwenrechten: Hedy d’Ancona.

Directe aanleiding voor de lezing is de veertigste sterfdag van Joke Smit. Zij bracht vanaf haar achtste jaar haar jeugd door in Vianen. Haar vader was hoofd van de Vrije School met den Bijbel voor L.O. en MULO. Na haar middelbare school studeerde ze Franse taal- en letterkunde aan de UvA en werd in 1955 lerares Frans. In de jaren '60 is Joke werkzaam als journalist bij NRC en het Parool. Ook is zij redacteur van het literaire tijdschrift Tirade. Geïnspireerd door ‘La deuxième sexe' van Simone de Beauvoir, schrijft ze in 1967 het artikel ‘Het onbehagen bij de vrouw'. Thema is haar ervaring met het combineren van werken als journaliste en het onderhouden van een gezin. Hiermee luidde Joke Smit de Tweede feministische golf in, met als thema's: het huisvrouwensyndroom, de economische zelfstandigheid van vrouwen, een gelijkwaardige positie in de maatschappij en seksuele bevrijding. In aansluiting op het artikel richt ze, samen met Hedy d'Ancona, de feministische actiegroep Man Vrouw Maatschappij op (MVM). In 1970 trekt Joke zich terug uit MVM, omdat ze zich niet kan vinden in nieuwe opvattingen. In deze tijd is ze wel politiek actief, bijvoorbeeld als gemeenteraadslid voor de PvdA in Amsterdam. In de jaren zeventig schrijft ze een groot aantal artikelen op het gebied van vrouwenzaken in politiek, vrouwenrechten, emancipatie van lesbische vrouwen en onderwijs voor meisjes en vrouwen. Ook nam zij zitting in vele raden en commissies.


In 1980 krijgt Joke Smit de diagnose borstkanker, waaraan zij, 48 jaar oud, in 1981 overlijdt. Veel prijzen en straten, uiteraard ook één in Vianen, zijn naar haar vernoemd. De Joke Smit Prijs is een regeringsprijs die uitgereikt wordt aan groepen, personen en instanties die een fundamentele bijdrage leveren aan de verbetering van de positie van vrouwen in Nederland. Op Joke Smits grafsteen staat: ‘zusters, weest moedig, scherpzinnig, eendrachtig'.

De Brederodelezing door Hedy d'Ancona zal worden gehouden in de Grote Kerk en kan, vanwege de coronabeperkingen, door maar dertig mensen worden bezocht. Gezien deze beperking is de lezing in eerste instantie alleen bedoeld voor leden van de historische vereniging. De Brederodelezing wordt gestreamd. De lezing begint 5 juni om 11:00 uur, aanmelden: secretariaat@landvanbrederode.nl.