• Vlnr: schoonzoon Salim, Salam en Marianne, vrijwilliger van VluchtelingenWerk Vijfheerenlanden.
• Vlnr: schoonzoon Salim, Salam en Marianne, vrijwilliger van VluchtelingenWerk Vijfheerenlanden. Foto: Tineke de Bruin

Salam doet haar best in te burgeren

Kaasculturen komen samen

leerdam • Salam vluchtte in 2019 zonder haar gezin uit Syrië en woont sinds 2020 in Leerdam. Corona staat een heel vlotte inburgering een beetje in de weg, maar de 48-jarige Syrische hoopt in september met haar taalopleiding te beginnen. En stilzitten doet ze zeker niet!

Salam kwam in juni 2020, met hulp van coach vestiging Marianne (43) van VluchtelingenWerk, in Leerdam wonen. Na anderhalf jaar van verschrikkelijke onzekerheid werd ze eind 2020 herenigd met haar man en zoon, die al die tijd nog in Syrië waren achtergebleven. Drie van haar vier kinderen wonen ook in Nederland en één zoon woont in Duitsland. Nu is het moment aangebroken om een leven hier op te gaan bouwen. Door de coronacrisis zijn er echter weinig mogelijkheden voor haar om de taal te leren en Nederlanders te ontmoeten, vertelt ze. “Ik kan pas in september met mijn taalopleiding starten. Hopelijk in Leerdam en anders in Gorinchem.”


Universele taal

Toch zit ze niet stil om thuis te raken in Nederland. Met handen en voeten maakt ze zich verstaanbaar bij de buren en ze maakt gebruik van een universele taal: lekker eten. “Afgelopen Suikerfeest bracht ik zelfgemaakte koekjes langs bij de buren. Op die manier probeer ik toch contact te leggen.” En Salam kent meer kookkunsten. Door één daarvan lijkt het voorbestemd dat zij een woning in Leerdam kreeg: Salam maakt haar eigen Syrische kaas.


Shelal kaas

Shelal betekent dunne draad, omdat de kaas zo smal en lang is. Heerlijk, we eten het graag bij het ontbijt met olijven en eieren.” Ze haalt een bacteriecultuur bij de lokale Turkse toko, verhit melk en voegt de cultuur toe. Na een dag is de kaas klaar. Ze vertelt er eigenlijk achteloos over, alsof toch iedereen zelf kaas maakt. En nu woont ze in Leerdam, stad van de Leerdammer kaas. Daar kwam Salam in het azc te Den Helder al mee in aanraking. “Lekker, maar wel een sterke smaak!” zegt ze lachend.


Theorie en praktijk

Nu Salam gevestigd is in Leerdam, merkt Marianne dat Salam haar hulp minder nodig heeft. En dat is positief: ze zet haar eigen netwerk in. Zo zal Salam met haar zoon gaan oefenen met de kaartjesautomaat op het station, als ze de trein naar Gorinchem moet nemen. “Maar”, zegt schoonzoon Salim die tijdens het interview tolkt, “Mariannes hulp is zo belangrijk geweest. Zij maakt het verschil tussen theorie en praktijk. Een hoop zaken, zoals het regelen van een zorgverzekering, zijn in de praktijk ingewikkelder dan het lijkt.” Dat is ook de reden dat Marianne haar vrije tijd hieraan geeft: “Je kunt mensen écht veel verder helpen. En ik heb het geluk dat ik hier in veilig Nederland geboren ben. Ik denk dat we een verantwoording hebben om voor elkaar te zorgen.”


(On)mogelijkheden

Ook Salams zoon Alan, die in december 2020 herenigd werd met zijn moeder, zal taalles gaan volgen. Salim: “Ik zie wel een verschil tussen mijn zwager en mijn schoonmoeder. Hij is jong, heeft zo een grote leergierigheid, kent alle mediakanalen om de taal te leren en voor hem zijn er veel meer mogelijkheden voor werk. Voor mijn schoonmoeder is dat lastig, door haar leeftijd en haar gezondheidsproblemen.”

Praktisch betekent dat, dat Salam nu niet aan het werk kan. Maar bij doorvragen over haar dromen, vertelt ze dat ze als klein meisje droomde van een opleiding tot naaister. Dat gebeurde helaas nooit. Ze leerde evengoed wel uitstekend naaien. Wanneer ze het fysiek aan kan, doet ze thuis kleine naaiklusjes. Salam heeft dus meerdere talenten, van kaasmaken tot naaien. Bij de fysio werkt ze daarnaast aan haar gezondheid én haar taalkennis: de therapeut neemt speciaal de tijd om samen woordjes te oefenen. Ondertussen is ook een arbeidscoach van VluchtelingenWerk langsgekomen en Salam kan hem benaderen als ze over mogelijkheden wil nadenken.


Dus wie weet ligt er binnenkort in de lokale kaashandel, naast de Leerdammer kaas, zomaar een stuk van ‘Salams Syrische kaas'.