Negatief eigen vermogen blijft het grootste probleem
Wankele financiële positie Glasmuseum
leerdam • Dat is de mening van de Raad van Toezicht en de huidige directie van het museum, op basis van een rapport van BMC.
Ze zien de verhuizing overigens wel als een geweldige kans om het museum rendabel te exploiteren. Ook het college van Vijfheerenlanden vindt verhuizing naar de binnenstad een zeer interessante optie. In 2019 had de gemeenteraad in een motie al gevraagd om deze mogelijkheid te onderzoeken.
BMC heeft in 2020 een onderzoek afgerond naar de (financiële) positie van het Nationaal Glasmuseum. Vooral het negatieve eigen vermogen van een half miljoen euro is een probleem. Dit is vooral het gevolg van exploitatieverliezen in de periode 2012 tot 2016. "Het Nationale Glasmuseum wordt gehinderd door dit negatieve eigen vermogen", schrijft directeur Geertje Jacobs in een brief aan de raad. "Het beperkt ons in de groei en ontwikkeling. Dit is met name het geval wanneer wij projectsubsidies aanvragen bij culturele fondsen." Een aantal van deze fondsen stelt als eis dat de aanvragende instelling een positief eigen vermogen moet hebben. "En aangezien het Nationaal Glasmuseum dit niet heeft, belemmert dit de verwerving van projectsubsidies en bijdragen."
Financieel fundament
Nadenken over herhuisvesting heeft pas zin wanneer het Nationaal Glasmuseum over een gezond financieel fundament beschikt, zo stellen de onderzoekers in het BMC-rapport. Maar herhuisvesting zal wel leiden tot een efficiencyslag in de bedrijfsvoering en tot een beter exploitatieresultaat. "Inmiddels ligt er een meerjarenonderhoudsplan en wordt er een klimaatvisie opgesteld voor de huidige panden", schrijft directeur Geertje Jacobs aan de gemeenteraad. "De komende jaren dienen wij goed voor de huidige panden te zorgen. Daarnaast willen wij de komende tijd de herhuisvesting laten onderzoeken door een team van diverse experts." De dure investeringen voor het onderhoud aan het huidige pand en de klimaatvisie kunnen ook gebruikt worden voor financiering van de nieuwbouw. Geertje Jacobs: "Voor het Nationaal Glasmuseum is de allerbelangrijkste reden om op zoek te gaan naar een nieuwe locatie het samenvoegen de twee bedrjifsonderden tot één instelling."
De directeur verzoekt de gemeente om de renteloze en aflossingsvrije lening van 1 miljoen euro formeel achtergesteld te verklaren of om te vormen tot een deelnemerschapslening. "De lening van 1 miljoen kan dan bij het eigen vermogen worden opgeteld. Hierdoor zal het eigen vermogen van het Nationaal Glasmuseum stijgen tot circa 500.000 euro positief."
Op één locatie
Er zijn bij een verhuizing overigens diverse varianten mogelijk. Bijvoorbeeld de variant waarbij het museum, glasblazerij en een toekomstig Leerdam Glass Academy onder wordt gebracht op één locatie. Dat kan bijvoorbeeld een nieuwbouw van het glasmuseum zijn naast de bestaande glasblazerij of een gezamenlijke huisvesting van het glasmuseum en glasblazerij in of nabij het centrum van Leerdam. Daarbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar het voormalige gebouw van ABN AMRO aan het Dr. Reilinghplein. Het college vindt dat het perspectief van een verplaatsing van het Nationaal Glasmuseum ook afhankelijk is van de uitkomst van het onderzoek naar de realisatie van één stadskantoor voor de gemeente Vijfheerenlanden.
Een kleinschalige variant is eventueel ook mogelijk. Bijvoorbeeld een gedeeltelijke/kleinschalige nieuwbouw naast de Glasblazerij, aangevuld met enkele kleinere collectiepresentaties in het gebouw van ABN AMRO.
Moeilijk jaar
Het voorjaar 2020 was een moeilijke periode voor het glas in Leerdam. Vooral door het onverwachte faillissement van Royal Leerdam Crystal, de oudste glasblazerij van Leerdam. “Het sluiten van deze glasblazerij kwam hard aan in de Leerdamse samenleving en werd ook breed uitgemeten in lokale en landelijke media”, schrijft het college in een raadsinformatiebrief. “Als gevolg van de corona-pandemie kwam ook glasblazerij De Oude Horn in financieel zwaar weer. Tijdens deze moeilijke periode speelde tot slot ook het feit dat er problemen waren bij de aansturing van het Nationaal Glasmuseum.”
Blik vooruit
Maar inmiddels is de blik weer vooruit gericht. Er is volgens de gemeente veel gebeurd. Op basis van een rapport van adviesbureau BMC zijn en worden bij het museum talloze bedrijfsmatige verbeteringen doorgevoerd. Verder is er een Denktank Glas opgericht die een eerste aanzet voor een ‘Masterplan voor het Glas in Leerdam’ heeft opgesteld. Door concrete financiële coronasteun van stichting glasblazerij De Oude Horn is voorkomen dat deze glasblazerij ten onder is gegaan.