Vrees voor onomkeerbare gevolgen bij energietransitie
VBL pleit voor helder landschapsplan
west betuwe • VBL staat achter de energietransitie, maar die moet volgens de organisatie wel op een manier gebeuren die het minste ten koste gaat van het landschapsbeeld in het Rivierengebied.
"Het Rivierengebied waar de Linge meandert tussen Lek en Waal heeft uitzonderlijk hoge, algemeen erkende landschappelijke kwaliteit en hoogwaardige natuur. Behoud daarvan is van groot belang voor de levenskwaliteit van haar bewoners, hun identiteit, gezondheid, rust en recreatie."
Behoud
Eerder dit jaar presenteerde VBL het manifest 'Energietransitie met Behoud van Natuur en Landschap'. De landschapsvereniging komt tot een heldere conclusie: het Rivierenlandschap heeft maar zeer beperkte mogelijkheden om windturbines en zonneparken op te nemen, 'als we er niet in willen verzuipen'.
Momenteel wordt in dertig verschillende regio's in opdracht van het Rijk onderzocht waar mogelijkheden zijn om windmolens en zonneparken te plaatsen. VBL maakt zich ernstige zorgen over de gemeenteraden binnenkort moeten beslissen over de Regionale Energie Strategie 1.0. Het gaat allemaal net een tikkeltje te hard. "In zo korte tijd wordt de richting bepaald voor iets dat mogelijk decennia lang onze weg bepaalt. Letterlijk onze leefruimte, onze natuur. Er is te weinig ruimte om zorgvuldig af te wegen."
Helder landschapsplan
De vereniging pleit bij plaatselijke overheden voor een helder landschapsplan voor het hele Rivierengebied. Voorkomen moet worden dat het gebied 'één grote hagelslag' wordt van plannetjes die zullen zorgen voor een verstoring van het unieke landschap. "De getoonde kaarten laten ons wel schrikken dat er in de nood naar alle, maar dan ook alle plekken wordt gegrepen, die ook maar enigszins geschikt lijken."
Het laadvermogen van het rivierlandschap is zeer beperkt, vindt VBL. Deze beperkingen mogen niet leiden tot ongewenste plaatsing of groottes van windmolens om aan de opgave te kunnen voldoen. Dat zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn als toch nog wordt besloten tot plaatsing van een radarstation bij Herwijnen of bij Meerkerk. "Dan wordt het voor het Rivierengebied bijzonder lastig om met behoud van natuur en landschap te voldoen aan haar taakstelling. In dat geval zou het Rijk de regio moeten ontslaan van de verplichting om energie op te wekken."
VBL vindt dat plannen bovenregionaal moeten worden afgestemd. Er moet gekeken worden naar de impact van plannen op het landschap in een groter verband. "Windmolens zijn zichtbaar in de verre omtrek. Wat is de impact op het landschap als de plannen de Regionale Energie Strategie plannen van Fruitdelta Rivierengebied, U16 (Utrecht) en Alblasserdam worden gecombineerd. Versnippering en wildgroei moet worden voorkomen."
Onomkeerbare gevolgen
Voor plaatsing van zonnevelden moet gezocht worden naar gebieden met minder natuurwaarde. "Want de natuur ondervindt nadelige, onomkeerbare gevolgen: de vegetatie verdwijnt, de biodiversiteit neemt af en bodemleven sterft af." Ook hebben zonnevelden een verstorende invloed op de directe omgeving, vindt VBL. "De karakteristieke structuur, de kenmerkende schaalverhoudingen en de grote diversiteit aan natuur in het rivierenlandschap moet leidend zijn bij de afweging of waar en hoe windmolens en zonnevelden geplaatst worden."
De hoogte van windmolens moet worden beperkt tot 140 meter ashoogte, zoals bij Deil. "Dit zorgt voor eenheid en relatieve rust in het beeld."
Er zijn ook gebieden waar windmolens en zonnevelden zeer zeker niet geplaats mogen worden, zoals in natuurgebieden, nationale landschappen, uiterwaarden, op stroomruggen en bij cultuurhistorisch van belang zijnde of beschermde bebouwing of ensembles.